Μία κοινωνική σάτιρα επιστημονικής φαντασίας με πολλά ειδικά εφέ, δεν είναι ακριβώς το είδος κινηματογράφου με το οποίο μας έχει συνηθίσει ο Αλεξάντερ Πέιν («Πλαγίως», «Νεμπράσκα», «Οι απόγονοι»), όμως αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο ο «Μικρόκοσμος», το «Downsizing», όπως τιτλοφορείται η τελευταία ταινία του, αποκτά ενδιαφέρον.
Για να κάνει καλύτερη τη ζωή του, για τον ίδιο όσο και για τη γυναίκα του, ένας άντρας (Ματ Ντέιμον) δέχεται να γίνει το πειραματόζωο μιας πρωτοποριακής τεχνολογίας που στόχο έχει να βρει τη λύση στο πρόβλημα του υπερπληθυσμού. Σύμφωνα με τους επιστήμονες αν κάθε άνθρωπος χάσει ύψος, σμικρύνει, τα έξοδά του σμικρύνουν επίσης. Τι μπορεί να πάει στραβά;
Αυτή πάνω κάτω είναι η σύνοψη της ταινίας, για την δημιουργία της οποίας ο Αμερικανός ελληνικής καταγωγής δημιουργός μίλησε το μεσημέρι της Πέμπτης στη Θεσσαλονίκη, όπου φιλοξενείται για μια ακόμη φορά καθότι αγαπημένος φίλος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης. Δίπλα του, ένας στενός συνεργάτης του, ο διευθυντής φωτογραφίας Φαίδων Παπαμιχαήλ, υποψήφιος για το Οσκαρ φωτογραφίας πριν από μερικά χρόνια για τη «Νεμπράσκα», το αριστούργημα του Πέιν.
«Ήταν η πρώτη εμπειρία μου με τα ειδικά εφέ» είπε ο σκηνοθέτης. «Σκέφτηκα: πόσο δύσκολο μπορεί να είναι; Τόσοι το κάνουν. Το θέμα είναι ο χρόνος που χρειάζεσαι να γυρίσεις μία σκηνή, αφού πολλές φορές την επαναλαμβάνεις τρεις και τέσσερις φορές.» Ρόλο δεν παίζει μόνον ο χρόνος αλλά και το μοντάζ. «Χρειάζεσαι ώρες για να πετύχεις τα εφέ.»
Ωστόσο ο Αλεξάντερ Πέιν ποτέ δεν είπε ότι ο «Μικρόκοσμος» θα είναι μια ταινία επιστημονικής φαντασίας και ούτως ή άλλως δεν κάνει ποτέ pitching για να πουλήσει ταινίες του. «Γράφω το σενάριο και δεν καλούμαι να το συζητήσω. Προσποιούμαι ότι κάθε ταινία που κάνω είναι κωμωδία. Σίγουρα και η ταινία μου αυτή είναι κωμωδία, αλλά έχει και σκοτεινά στοιχεία. Πάντα έλεγα ότι κάνω κωμωδία.»
Πάντως, η ουσία για τον Αλέξανδρο Παπαδόπουλο όπως είναι το πραγματικό όνομα του σκηνοθέτη είναι ότι τα ειδικά εφέ δεν στερούν τη σημασία της ιστορίας και της υποκριτικής στην ταινία. «Είναι σαν να κάνεις μια τεχνική δουλειά στο σπίτι σου: ξεκινάει καλά, μετά τραβάει σε μάκρος, και έρχεται η στιγμή που λες στο μάστορα ‘ή θα τελειώσεις ή θα σε πληρώσω να τελειώνεις’».
Λάτρης του κινηματογράφου περασμένων εποχών (η «Νεμπράσκα» θυμίζουμε είναι ασπρόμαυρη) ο Αλ. Πέιν ασχολείται και με την ψηφιοποίηση παλαιών ταινιών, ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Κινηματογραφικού Ιδρύματος Μάρτιν Σκορσέζε το οποίο και χρηματοδοτεί. Παράλληλα είναι μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Φεστιβάλ της Μπολόνια που προβάλλει παλιές ταινίες.
Ο Αλεξάντερ Πέιν ήρθε για πρώτη φορά στο φεστιβάλ πριν από 21 χρόνια με την ταινία «Πολίτης Ρουθ» «Είναι η έκτη φορά που βρίσκομαι εδώ, ίσως η έβδομη. Στο παρελθόν έχω φέρει στο φεστιβάλ 4 ταινίες, ενώ δύο φορές υπήρξα μέλος της κριτικής επιτροπής και μία φορά πρόεδρός της. Περνάω πάρα πολύ καλά, είμαι πανευτυχής εδώ. Χαίρομαι πάντα που παρά την κρίση και τις περικοπές στη χρηματοδότηση του Φεστιβάλ, η Θεσσαλονίκη διατηρεί ζωντανό τον κινηματογραφικό της πολιτισμό».
Δεν απάντησε ωστόσο για το αν βρίσκεται κοντά στο να γυρίσει ταινία στην Ελλάδα, παρατηρώντας με πικρό χιούμορ: «Κάθε μέρα βρίσκομαι πιο κοντά στα πάντα, όπως και στον θάνατο».
Πήρε τέλος θέση στο σκάνδαλο Χάρβεϊ Γουάινστιν, ένα από τα αρκετά που εφέτος έχουν σοκάρει όχι μόνο το Χόλιγουντ αλλά την υφήλιο: «Όλα αυτά συμβαίνουν παντού και συνέχεια, αλλά η έκταση της εγκληματικότητας με σόκαρε. Όλοι εκπλαγήκαμε από την έκταση του φαινομένου. Είναι κρίμα που έμειναν κρυφά τόσο διάστημα. Τώρα όμως βγήκαν στην επιφάνεια, οι γυναίκες μιλούν, δεν το ανέχονται άλλο κι αυτό είναι καλό. Δεν τον συμπαθούσα εξαρχής τον Γουάινστιν. Δεν ήθελα να συνεργαστώ ξανά μαζί του. Είναι πολύ αντιπαθητικός άνθρωπος και δεν ξέρω πώς τον προσεγγίζουν άλλοι».