Με τον τρόπο του Ευαγγελάτου

Εκανε πρόβες στο Ωδείο Αθηνών. Εκεί τον είχα συναντήσει πέρυσι τον Ιούνιο, για να μιλήσουμε για τον «Αμύντα» (η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στο «Βήμα» της 3ης Ιουλίου 2016). Βγήκε από την αίθουσα του δεύτερου ορόφου όπου είχαν αρχίσει οι δοκιμές, πήγαμε μαζί, παραδίπλα, στο μπαρ για την κουβέντα μας. Είχα προσέξει το καταπονημένο σώμα του Σπύρου Ευαγγελάτου. Ενα σώμα που κρατούσε όμως μέσα του όλη τη δύναμη και την αισιοδοξία, τη δημιουργικότητα και την έμπνευση που τον ακολουθούσαν στη ζωή του, γι’ αυτό και γρήγορα-γρήγορα το προσπερνούσες, το ξεχνούσες.

Το ίδιο σώμα υποκλίθηκε στο κατάμεστο Ηρώδειο την Παρασκευή 8 Ιουλίου, στη μία και μοναδική παράσταση του «Αμύντα». Το θερμό και παρατεταμένο χειροκρότημα εκείνης της βραδιάς ολοκληρώθηκε με ένα αυτονόητο standing ovation του κοινού. Το σώμα πρόδωσε την καρδιά: έξι μήνες μετά, στις 24 Ιανουαρίου του 2017, ο ακαδημαϊκός, σκηνοθέτης, μεταφραστής, μελετητής, καθηγητής και πόσα ακόμη, ο θεατράνθρωπος Σπύρος Ευαγγελάτος περνούσε στην απέναντι όχθη.

Κι έτσι ο «Αμύντας» του Γεωργίου Μόρμορη έγινε η τελευταία παράσταση. Μια παράσταση που συμπτωματικά(;) εμπεριείχε πολλά από τα στοιχεία της προσωπικότητάς του. Σαν ένα κομμάτι από τον κόσμο του, ένα κομμάτι από ένα θέατρο με το οποίο ασχολήθηκε και μελέτησε, ως σκηνοθέτης και ερευνητής. Ζωντανή και μοντέρνα, φρέσκια και, αλίμονο, αισιόδοξη, με κεντρικό ήρωα έναν ερωτευμένο νέο, γεμάτη χιούμορ και ντυμένη στα χρώματα, η παράσταση άφησε ένα φωτεινό σήμα για το τέλος.

Η επιτυχία της περσινής βραδιάς στο Ηρώδειο είχε ήδη γεννήσει την ιδέα για μια επανάληψη. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος την είχε βάλει στο πρόγραμμα για το 2017 και την είχε συζητήσει με τον παραγωγό Γιώργο Λυκιαρδόπουλο. Η παράσταση θα δοθεί, χωρίς τον δημιουργό της, χωρίς τη φυσική του παρουσία πια, την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου στο Ηρώδειο. Μια τιμή στη μνήμη του.

Η Κατερίνα Ευαγγελάτου ανέλαβε την επιμέλεια αυτού του ανεβάσματος, κρατώντας για τον εαυτό της έναν ρόλο συντονιστικό και καθόλου παρεμβατικό. Με στόχο, όπως λέει η ίδια, «να ξαναζωντανέψει το όραμα του πατέρα μου. Εγώ είμαι ο μεσολαβητής, ένας εμψυχωτής. Μέσα από τη βιντεοσκόπηση, τις συζητήσεις με τους ηθοποιούς, γιατί ο θίασος είναι ακριβώς ο ίδιος, μέσα από τις σημειώσεις του και την έκδοση του «Αμύντα» από το Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, θα ανέβει και πάλι» λέει η σκηνοθέτρια κόρη του και προσθέτει: «Είναι σημαντικό ότι η παράσταση συνομιλεί με την εποχή που έγινε».

Η ίδια θυμάται πόσο χαρούμενος ήταν ο Σπύρος Ευαγγελάτος για αυτό το ανέβασμα, γιατί ο «Αμύντας» ήταν ένα έργο που τον απασχολούσε χρόνια. «Ηταν ο καλύτερος τρόπος για να κλείσει ο κύκλος της καριέρας και της ζωής του». Οπως επίσης θυμάται και την αγωνία του για το «αν θα συνομιλήσει ο λόγος του Μόρμορη με το κοινό. Ενιωθε το ρίσκο, καθώς δραματουργικά το έργο δεν είχε ασφάλειες. Κι όπως είχε χαρεί το ανέβασμα, έτσι χάρηκε και την ανταπόκριση που είχε η παράσταση στο Ηρώδειο. Είχε απολαύσει τον παλμό του κοινού, όπως και το θερμό χειροκρότημα. Οχι, δεν είχε σκεφθεί ότι αυτή μπορεί να ήταν η τελευταία παράσταση. Κι αν το είχε, δεν το είχε συζητήσει μαζί μου».

Και καταλήγει: «Πράγματι είναι μια τιμή στη μνήμη του αυτή η επανάληψη. Γεύθηκε χαρές και τιμές στη ζωή του ο πατέρας μου. Αλλά κάποιες πολύ δύσκολες περιόδους της πορείας του το κράτος δεν στάθηκε δίπλα του, δεν έπαιξε τον ρόλο που θα έπρεπε» λέει η Κατερίνα Ευαγγελάτου, και αναφέρεται στο κλείσιμο του Αμφι-Θεάτρου.

Ο Γιώργος Πάτσας, ο σταθερός σκηνογραφικός συνοδοιπόρος και χρόνια φίλος του, θυμάται την τελευταία τους συνεργασία:

Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος είναι ο Αμύντας, αυτός ο ιδιόρρυθμος ήρωας που από την αρχή ως το τέλος του έργου θέλει να αυτοκτονήσει από έρωτα: «Σαν να αισθανόταν ότι ολοκληρώνει έναν κύκλο ενός θεατρικού είδους που ήξερε καλά και αγαπούσε πολύ. Του χρωστάει το ελληνικό θέατρο, εκτός από όλα τα άλλα, του Σπύρου Ευαγγελάτου και αυτά τα κείμενα με τα οποία ασχολήθηκε από νέος. Και η παράσταση ήρθε να προσθέσει άλλο ένα κομμάτι στο παζλ.