Θεσσαλονίκη: στάχτες και διαμάντια

Στις 18 Αυγούστου 1917 τρομακτική φωτιά που άρχισε το απόγευμα σε ένα προσφυγικό κατάλυμα στο βορειοδυτικό τείχος της Θεσσαλονίκης έμελλε να αφήσει περισσότερους από 75.000 άστεγους καίγοντας σχεδόν ολόκληρο το ιστορικό κέντρο της πόλης. Μέσα σε περίπου 32 ώρες κάηκαν περισσότερα από 9.500 κτίσματα. Οικίες, εμπορικά καταστήματα, γραφεία μετατράπηκαν σε στάχτη. Οκτώ εκατομμύρια στερλίνες ήταν η αποτίμηση της καταστροφής, χρηματικό ποσό στο οποίο δεν μπορεί ασφαλώς να συμπεριληφθεί η ανεκτίμητη αξία των αποτεφρωμένων μνημείων της πόλης.

Αναβίωση αυτού του δυσάρεστου περιστατικού που υπήρξε καταλυτικό για την πόλη της Θεσσαλονίκης επιχειρεί το ντοκιμαντέρ «Θεσσαλονίκη 1917: η φωτιά που γέννησε μια πόλη» του σκηνοθέτη Γρηγόρη Βαρδαρινού ο οποίος συγχρόνως –όπως φαίνεται και από τον τίτλο του ντοκιμαντέρ –εστιάζει και στον τρόπο με τον οποίο η πόλη συνήλθε για να ξαναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της.

«Η πολυφυλετική, πολυθρησκευτική και πολύγλωσση βαλκανική μητρόπολη (όπου οθωμανοί, εβραίοι και χριστιανοί συμβίωναν, κατά την περίοδο της πυρκαγιάς, μαζί με περισσότερους από 300.000 στρατιώτες του πολυεθνικού στρατού της Entente) τελικά επανασχεδιάζεται, με την απόφαση της κυβέρνησης του Ελευθέριου Βενιζέλου» αναφέρει σε σημείωμά της η παραγωγή της ταινίας. «Με βάση το σχέδιο του Ερνέστ Εμπράρ διαμορφώνεται εκ του μηδενός, ώστε να πάρει την πολεοδομική μορφή που έχει σήμερα. Οι επιπτώσεις της σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο αποτελούν καθοριστική τομή στην ιστορία της πόλης».

Για τη δημιουργία του «Θεσσαλονίκη 1917: η φωτιά που γέννησε μια πόλη», χρησιμοποιώντας πλειάδα αρχειακού υλικού (φωτογραφιών, φιλμ, καρτ ποστάλ, σχεδίων και χαρτών), η αφήγηση στηρίζεται σε συνεντεύξεις ιστορικών και ερευνητών και σε γραπτές μαρτυρίες της εποχής που ζωντανεύουν μέσα από το σενάριο που υπογράφει ο σκηνοθέτης μαζί με τον λογοτέχνη Φίλιππο Μανδηλαρά και τη σεναριογράφο Αναστασία Μπαρτζουλιάνου που πραγματοποίησε και την έρευνα/τεκμηρίωση.

Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, το ντοκιμαντέρ «Θεσσαλονίκη 1917: η φωτιά που γέννησε μια πόλη» «διαφέρει ριζικά από άλλα παρόμοια ντοκιμαντέρ για το ίδιο θέμα, με την ιδιαίτερη έμφαση που έχει δώσει η παραγωγή στην ποιότητα της εικόνας, καθώς παρουσιάζει πρωτότυπο αρχειακό υλικό και αρχειακά φιλμ σε πλήρη ανάλυση. Δεν αναμασά θεωρίες συνωμοσίας και αστικούς μύθους και δεν μένει στην επιφάνεια, παρουσιάζοντας μόνο τα γεγονότα. Προχωρά βλέποντας τις επιπτώσεις της πυρκαγιάς σε βάθος χρόνου, καινοτομεί στην προσέγγισή του και φέρνει την απαραίτητη φρεσκάδα στο αφήγημα για το σημαδιακό αυτό γεγονός». Συμπαραγωγή του Γρηγόρη Βαρδαρινού και της COSMOTE TV, με την υποστήριξη της ΔΕΘ – HELEXPO και του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης, το ντοκιμαντέρ θα κάνει πρεμιέρα στη διάρκεια της 82ης Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Θα προβάλλεται καθημερινά, 9-16 Σεπτεμβρίου, σε χώρο που θα ανακοινωθεί σύντομα.

Αφήγηση: Δημήτρης Τσιλινίκος

Διεύθυνση Παραγωγής: Χριστίνα Γκωλέκα

Διεύθυνση Φωτογραφίας: Δημήτρης Σταμπολής

Ηχος: Τάσος Καραδέδος

Μοντάζ: Γιάννης Καράμπελας

Μουσική: Δήμητρα Σιδερίδου