Είκοσι τέσσερα χαρακτικά, ένα για κάθε ραψωδία της καζαντζακικής Οδύσειας παρουσιάζει ο τήνιος καλλιτέχνης Χρήστος Σανταμούρης στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, στον Πύργο της Τήνου. Η έκθεση με τίτλο «Χαράσσοντας την ΟΔΥΣΕΙΑ» διοργανώνεται από το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας/Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), σε συνεργασία με το Μουσείο Καζαντζάκη και τις Εκδόσεις Καζαντζάκη, με αφορμή την επίσημη εφετινή λογοτεχνική επέτειο «2017-Έτος Νίκου Καζαντζάκη». Η έκθεση εγκαινιάστηκε την Κυριακή 9 Ιουλίου και θα διαρκέσει ως τις 30 Σεπτεμβρίου.
Η συγγραφή της Οδύσειας -με ένα σίγμα, στην ορθογραφία του δημοτικιστή Καζαντζάκη- ξεκίνησε το 1925 στο Ηράκλειο και ολοκληρώθηκε το 1938 στην Αίγινα. Η ιστορία αρχίζει από το σημείο που τελειώνει η Οδύσσεια του Ομήρου. Σε 33.333 δεκαεπτασύλλαβους στίχους, το κείμενο, που ονομάστηκε «το μεγαλύτερο έπος της λευκής φυλής», ακολουθεί τον Οδυσσέα σε νέες περιπέτειες. Πλαντούσε στο μικρό του το νησί, δεν χωρούσε πια στην πατρίδα του. Κι έτσι, τον ακολουθούμε στο ταξίδι του από την Ιθάκη στη Σπάρτη, στην Κρήτη, στην Αίγυπτο και ως τις τελευταίες του ώρες.
Ο Χρήστος Σανταμούρης προσεγγίζει εικαστικά το σύγχρονο έπος χρησιμοποιώντας τον χαλκό και το ατσάλι. «Άρχισε η φαντασία μου να φλογίζεται από τον ανανεωτή του λυρικού λόγου στον τόπο μας. Η ζωή του, μια αιματηρή περιπέτεια που κάνει τον κύκλο της μέσα στο τίποτα, μέσα στην άβυσσο. Νομίζω πως ο βασικός άξονας του έργου του Νίκου Καζαντζάκη είναι ο αγώνας της καρδιάς, του νου, των ενστίκτων του κάθε ανθρώπου που παλεύει να βγει έξω από τον χώρο και τον χρόνο» σχολιάζει.
Τα έργα του «μετουσιώνουν τον λόγο σε εικόνα και μετατρέπουν την ιδέα σε έμβλημα. Επιλέγοντας στίχους-κλειδιά από την κάθε ραψωδία, ο καλλιτέχνης άλλοτε μέσα από χρωματικές δίνες που παριστάνουν χαοτικά τοπία και άλλοτε μέσα από την ηρεμία ονειρικών πολιτειών κατορθώνει να κάνει τον θεατή ταξιδευτή και να τον ταυτίσει με τον πολυμήχανο Οδυσσέα» εκτιμά η ιστορικός τέχνης Βένια Παστάκα. «Η πορεία προς την αναζήτηση της αλήθειας είναι πορεία μοναχική. Γι’ αυτό και η ανθρώπινη παρουσία απουσιάζει αισθητά από τα έργα».
Εκτός από τα χαρακτικά του Χρήστου Σανταμούρη στην έκθεση παρουσιάζονται αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου Καζαντζάκη, σπάνια τεκμήρια που σχετίζονται με τη συγγραφή της Οδύσειας. Μεταξύ αυτών, η συλλεκτική πρώτη έκδοση του έργου (1938) -γεγονός για τα νεοελληνικά γράμματα, επειδή ήταν το πρώτο ελληνικό βιβλίο που εκδόθηκε σε μονοτονικό σύστημα-, καθώς και το προσωπικό σημειωματάριο του Καζαντζάκη με λέξεις και έννοιες που χρησίμευσαν στη δημιουργία του έπους. Τα εκθέματα πλαισιώνει οπτικοακουστικό υλικό για τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη (1888-1957). Μέσα από αυτά «ο συγγραφέας αποκαλύπτεται ως μαέστρος των εσωτερικών ρυθμικών δομών των ποιητικών λέξεων, ως ζωγράφος», υπογραμμίζει ο Νίκος Μαθιουδάκης, επιστημονικός σύμβουλος των Εκδόσεων Καζαντζάκη. «Και τέλος, ως δημιουργός-ποιητής που πάλευε ασταμάτητα να μαγέψει τη λέξη, να ανανεώσει τη σημασία της, να τη μεταμορφώσει, χαρίζοντάς της νέα δομή, νέα μορφή, νέα δύναμη».
Πού και πότε
Πού: Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, Πύργος Τήνου
Διάρκεια έκθεσης: 9 Ιουλίου – 30 Σεπτεμβρίου 2017
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά, εκτός Τρίτης, 10:00-18:00
Είσοδος ελεύθερη
Πληροφορίες: Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, τηλ. 22830 31290 (καθημερινά, εκτός Τρίτης, 10:00-18:00).