Η μεγάλη επιστροφή της «Επίσημης ιστορίας»

Πέρυσι, στο πλαίσιο της επετείου των 30 χρόνων από την πρώτη προβολή της και των 40 από την επιβολή της στρατιωτικής χούντας στην Αργεντινή, η ταινία «Η επίσημη ιστορία» (La storia oficial) του Λουίς Πουέντσο προβλήθηκε στο τμήμα κλασικών ταινιών του Φεστιβάλ Καννών. Κλασικός πολιτικός κινηματογράφος, η «Επίσημη ιστορία» είναι ένα αδιαμφισβήτητο διαμάντι του αργεντίνικου σινεμά και για πολλούς μια από τις καλύτερες πολιτικές ταινίες της δεκαετίας του 1980 παγκοσμίως. Το γεγονός ότι αποκαταστάθηκε ψηφιακά και είναι διαθέσιμη σε κόπια 4K έπαιξε ρόλο για την επαναπροβολή της από την ερχόμενη Πέμπτη στο Αστορ της Σταδίου και στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος της Ιεράς Οδού.

Στην Αργεντινή του 1983, η Αλίσια, μητέρα υιοθετημένου πεντάχρονου κοριτσιού και καθηγήτρια Ιστορίας σε σχολείο στο Μπουένος Αϊρες, αντιλαμβάνεται ότι η «επίσημη εκδοχή» της ιστορίας της χώρας της, την οποία ακολουθούσε τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική της ζωή, καταρρέει. Στις ρωγμές αυτού του τεράστιου ψέματος, η Αλίσια υποψιάζεται ότι η Γκάμπι, το κορίτσι που έχει υιοθετήσει, ενδέχεται να είναι κόρη ενός «εξαφανισμένου», ενός από τα χιλιάδες θύματα που στη δεκαετία του 1970 βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν με την κατηγορία της τρομοκρατίας από τη χούντα του Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα. Ενα επώδυνο και πεισματικό ταξίδι αναζήτησης της αλήθειας αρχίζει. Ενα ταξίδι στο οποίο κινδυνεύει να χάσει τα πάντα.

«Γνωρίζαμε ήδη ότι πολύς κόσμος εξαφανιζόταν και δεν επέστρεφε ποτέ» θυμάται σήμερα ο Πουέντσο μιλώντας για την ταινία του. «Ξέραμε επίσης και για αυτά τα μωρά, τα παιδιά. Δεν γνωρίζαμε όμως τη μέθοδο, τον τρόπο που στην πραγματικότητα αυτά τα μωρά αποκόβονταν από τους γονείς τους. Προσλάβαμε έναν δημοσιογράφο για να βρει αυτές τις πληροφορίες αλλά τελικά ήταν δύσκολο». Η αξία της «Επίσημης ιστορίας» έγκειται στο ότι είναι μια πραγματικά συγκλονιστική «κινηματογραφική κατάθεση» για ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια στην ιστορία της Αργεντινής. Μέσα από την περίπτωση της Γκάμπι, ο Πουέντσο μιλά για τις χιλιάδες άλλες περιπτώσεις που συνθέτουν το πορτρέτο της ίδιας της Αργεντινής: μιας κοινωνίας στα όρια της αβύσσου, που πασχίζει να ανακατασκευάσει το μέλλον της, να εξετάσει τις πληγές της και να αναγνωρίσει τον εαυτό της στα πρόσωπα των θυμάτων και των εκτελεστών της.

Κάτι για το οποίο εύλογα μπορεί κανείς να αναρωτηθεί είναι η λογοκρισία της εποχής της ταινίας. «Δεν φοβόμασταν καθόλου τη λογοκρισία!» λέει ο Πουέντσο. «Γνωρίσαμε όμως έναν άλλον φόβο: μια μέρα, η μικρή Αναλία, το κορίτσι που έπαιζε την Γκάμπι, δεν ήρθε στο γύρισμα. Η μητέρα της και αυτή είχαν απειληθεί από τρεις άνδρες για να εγκαταλείψουν τα γυρίσματα. Σταματήσαμε για δύο ή τρεις βδομάδες και ξαναρχίσαμε μετά σιγά – σιγά και κρυφά».