Μήδεια
«Ηταν μια εμμονή που κουβαλούσα από έφηβος. Είχα προσπαθήσει αρκετές φορές στο χαρτί να την κάνω σενάριο. Πριν από τους «Απόντες». Η «Μήδεια» για μένα δεν είναι ταινία αλλά μια μεγάλη περιπέτεια. Είναι ένα πρόσωπο που αυτονομήθηκε από τον δημιουργό της. Σαν τον Σέρλοκ Χολμς από τον Κόναν Ντόιλ. Σαν τον Δον Κιχώτη που ξεπέρασε τον Θερβάντες. Με τη Μήδεια ασχολήθηκε ο Σενέκας, ο Ανούιγ, ο Μίλερ, ο Κερουμπίνι που την έκανε όπερα. Για μένα θα παραμείνει αίνιγμα. Κρείσσων των εμών βουλευμάτων!»
Αρχική ιδέα
«Είχε έρθει ένας ιάπωνας ναυπηγός στη Σαλαμίνα για να προσκυνήσει τον τόπο όπου γεννήθηκε ο Ευριπίδης και απήγγειλε τη «Μήδεια» στο πρωτότυπο. Αυτός ο άνθρωπος με έκανε να αγαπήσω τα κλασικά κείμενα. Τώρα, ο λόγος για τον οποίο έγινε η ταινία είναι η ίδια της η σάρκα. Είναι ο δραματουργικός της άξονας. Το βασικό μου εμπόδιο στη «Μήδεια» ήταν πώς κινηματογραφείται ο λόγος. Και μάλιστα σε μετάφραση. Ο Τρίερ και ο Παζολίνι κινηματογράφησαν την υπόθεση. Εγώ ήθελα να κινηματογραφήσω τον λόγο και νομίζω ότι βρήκα τον τρόπο έπειτα από επτά χρόνια έρευνας».
Δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ
«Το ίδιο το έργο του Ευριπίδη είναι «δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ», αν μπορούσα να κάνω αυτόν το νεολογισμό. Για παράδειγμα, ο Κρέοντας διώχνει τη Μήδεια από την Κόρινθο και ο χορός θίγει το ζήτημα του τι σημαίνει να είσαι ξένος: «…Καλύτερα να πέθαινα, παρά να ζήσω μακριά από την πατρίδα μου». Με αφορμή τα δρώμενα, θέτει πρωταρχικά ερωτήματα. Οπότε τι έκανα; Κατέβηκα στον δρόμο και έθεσα αυτά τα ερωτήματα στους ανθρώπους. Δημιούργησα έναν σύγχρονο χορό που έρχεται να λειτουργήσει στο δικό μου «δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ», όπως ο χορός του Ευριπίδη».
Αρχαία τραγωδία
«Αυτό που με ελκύει στα κλασικά κείμενα είναι τα οικουμενικά ζητήματα της ύπαρξης: ο έρωτας, η προδοσία, το πάθος, η εκδίκηση, η φιλία, όλες οι πρωταρχικές σχέσεις. Οιδίποδα έγραψε και ο Ευριπίδης, και μάλιστα ο Οιδίποδάς του δεν αυτοτυφλώνεται αλλά τον τυφλώνουν στρατιώτες. Εχουν σωθεί 70 στίχοι μόνο. Οι μεγάλοι τραγικοί ανοικοδόμησαν ο καθένας με τον δικό του τρόπο τους παλιούς μύθους και μέσα από αυτούς έφτιαξαν μύθους ανοικοδόμησης της αθηναϊκής δημοκρατίας. Οι μύθοι λειτούργησαν για την αρχαία Αθήνα, όπως λειτουργεί το Χόλιγουντ για τον κόσμο».
Νίκος Χ. Χουρμουζιάδης
«Καταρχήν, πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους μελετητές του Ευριπίδη. Στη διδακτορική του διατριβή για τον Ευριπίδη στην Οξφόρδη κάνει κάτι προκλητικό: αντιμετωπίζει τον Ευριπίδη ως σκηνοθέτη. Παραφράζοντας τον Καβάφη, ήμουν τυχερός που αξιώθηκα ενός τέτοιου δασκάλου. Η ταινία είναι αφιερωμένη σε αυτόν. Χωρίς τον Νίκο Χουρμουζιάδη και τον Βαγγέλη Μουρίκη, η «Μήδεια» δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Ηταν τα πρόσωπα-κλειδιά για να ολοκληρωθεί η ταινία. Και όλοι όσοι δούλεψαν σε αυτήν, χωρίς να ξέρουν πού τους πηγαίνω, έκαναν μια «αργοναυτική εκστρατεία», περνώντας μέσα από Συμπληγάδες Πέτρες. Με εμπιστεύτηκαν και γι’ αυτό αισθάνομαι βαθιά ευγνωμοσύνη».
Καθυστέρηση
«Πήγα με αλαζονεία να ασχοληθώ με τη «Μήδεια», γιατί νόμιζα ότι είχα τα «κλειδιά» για το έργο του Ευριπίδη. Εφαγα τα μούτρα μου, όχι μία, πολλές φορές. Οσο έμπαινα πιο βαθιά στο κείμενο, άκουγα τον ήχο των δηλητηρίων της Μήδειας στο μυαλό μου. Υπήρχαν πολλές φορές που ήθελα να σταματήσω. Μπήκα σε μια περιπέτεια, η οποία πήρε τη μορφή έρευνας. Οταν μπαίνεις σε μια περιπέτεια, όταν δεν ξέρεις ακριβώς πού πηγαίνεις, πάντα πηγαίνεις πιο μακριά. Στο σινεμά πλέον δεν με ενδιαφέρουν οι ασκήσεις ύφους, μόνο οι ασκήσεις ήθους, με τι αξιοπρέπεια θα βγω από μια ταινία. Για μένα η «Μήδεια» ήταν το οριακό παράδειγμα».
Επικαιρότητα
«Η «Μήδεια» του Ευριπίδη είναι εδώ. Οχι μόνο είναι επίκαιρη αλλά παρούσα. Το έργο θίγει σημαντικά ζητήματα: της θέσης του ξένου, του αδύνατου μπροστά στην εξουσία, του έρωτα, της προδοσίας, του λόγου της τιμής, να κάνει κανείς παιδιά σήμερα ή όχι… Τα ζητήματα αυτά παραμένουν αναπάντητα και παρόντα στις ημέρες μας με τρόπο καταλυτικό. Στο έργο υπάρχουν δύο εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις για το πώς αντιλαμβάνονται η Μήδεια και ο Ιάσων την ευδαιμονία. Ο ένας ως εξουσία, δόξα, χρήμα και η άλλη ως έρωτα, παιδιά, συναισθηματική ισορροπία. Αυτές οι δύο αντιλήψεις συγκρούονται μέχρι θανάτου. Του θανάτου των παιδιών. Εν τέλει, είναι η ενότητα των αντιθέτων. Για να διαχωριστούν, χύνεται αίμα. Αίμα αθώων».
Φυλακές Κορυδαλλού
«Η επιλογή να παιχτεί η ταινία στις φυλακές Κορυδαλλού πριν από τη δημόσια προβολή της έγινε λόγω του «Βασιλιά». Ο «Βασιλιάς» είχε παιχτεί στις φυλακές και όταν από την κινηματογραφική λέσχη των φυλακών μάς ζήτησαν την καινούργια ταινία θεώρησα ιερό μου χρέος να το κάνω. Η ανταπόκριση που είχε η «Μήδεια» σε αυτούς τους ανθρώπους που είναι έγκλειστοι ήταν πέρα από κάθε προσδοκία. Οπως μου μετέφερε ο Ουίλιαμ Αλοσκόφης που έχει οργανώσει την κινηματογραφική λέσχη μιλάνε ακόμα και σήμερα συγκλονισμένοι για την ταινία».
«Τις πιο καίριες ερωτήσεις τις κάνουν οι νεκροί»
Σαλαμίνα
«Εκεί γεννήθηκα, εκεί μεγάλωσα, εκεί είναι οι φίλοι μου, εκεί έκανα τους «Aπόντες». Στους «Απόντες» το νησί παίζει καθοριστικό ρόλο με την έννοια της μετάβασης από τον έναν τόπο στον άλλο. Αυτό το πέρασμα Πέραμα-Παλούκια έχει κάτι από την Αχερουσία. Είναι σαν να περνάω στον τόπο των νεκρών και πάω και συναντάω τον πατέρα μου, τους νεκρούς μου φίλους, σαν τον Φώτη Κουρτίδη και τον Κώστα Σταρίδα που έφυγαν πρόσφατα, τις παλιές μου σχέσεις. Το νησί είναι η δική μου παιδική ηλικία. Είναι τόπος αναφοράς, γιατί έζησα ευτυχισμένα παιδικά χρόνια εκεί. Από τη στιγμή που πατάει το πόδι μου από την μπάρα του πλοίου στη Σαλαμίνα, γίνομαι σαν τον Ανταίο. Αισθάνομαι ανίκητος, καίγεται η πατούσα μου. Και ταυτόχρονα είναι σαν να μπαίνω σε στοιχειωμένο πύργο. Τις πιο καίριες ερωτήσεις τις κάνουν οι νεκροί και τα φαντάσματα».
Ελληνικός κινηματογράφος
«Υπάρχει πια ένα σύνολο ελληνικών ταινιών που είναι σημαντικές. Μου το επισήμανε και ο Σταύρος Τσιώλης αυτό, στον οποίο χρωστάω πολλά. Ο ελληνικός κινηματογράφος δημιουργεί παράδοση σιγά-σιγά, με την έννοια ότι οι έλληνες σκηνοθέτες δεν εμπνέονται μόνο από ξένους σκηνοθέτες, αλλά και από Ελληνες. Δεν κάνω ταινίες ούτε για τους φίλους μου ούτε για την πάρτη μου, αλλά για το κοινό. Το κοινό που θέλει να βγει από την αίθουσα έχοντας ζήσει μια εμπειρία γεμάτη συναισθήματα και βιώματα. Σ’ αυτούς απευθύνομαι. Ο κινηματογράφος είναι μυθοπλασία, οπότε ας τον χρησιμοποιήσουμε για να παράγουμε πολιτισμό, όπως χρησιμοποίησαν οι αρχαίοι τους μύθους. Στο σινεμά που αγαπάω εγώ δεν υπάρχει υλικό αλλά άυλο κέρδος. Αυτή είναι η φιλοδοξία μου, η «Μήδεια… Κρείσσων των εμών βουλευμάτων» να αφήσει ένα μικρό ίχνος στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό».
πότε & πού:Η ταινία «Μήδεια… Κρείσσων των εμών βουλευμάτων» με τους Βαγγέλη Μουρίκη, Μηνά Χατζησάββα, Τάσο Νούσια, Δήμητρα Χατούπη κ.ά. προβάλλεται στο Τριανόν (Κοδριγκτώνος και Πατησίων).
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
