Η απόφαση της σουηδικής ακαδημίας να απονείμει το Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Μπομπ Ντίλαν άφησε αρχικά άναυδη την αίθουσα και την υφήλιο -για λίγα δευτερόλεπτα μόνο, μέχρι ακόμη και οι δύσπιστοι να θυμηθούν τους στίχους του και να αρχίσουν να καταλαβαίνουν το (μαχητό) σκεπτικό της επιτροπής.
Σχεδόν ένα 24ωρο μετά, έχουν εκφραστεί πολλοί υπέρ και κατά της απόφασης, αλλά τι πιστεύει ο ίδιος ο νομπελίστας πλέον Μπομπ Ντίλαν;
Κανείς δεν ξέρει, και αυτό από μόνο του δείχνει πολλά -και πρωτίστως, το πόσο απροσδόκητη ήταν η απόφαση και το μούδιασμα που προκάλεσε. Όπως και το ότι, αρχικά, προκάλεσε αντιδράσεις, κάτι που από μόνο του είναι ασυνήθιστο για Νόμπελ.
Μέχρι νωρίς το μεσημέρι της Παρασκευής (ώρα Αθήνας), ο Ντίλαν σιωπούσε. Ούτε ο ίδιος ούτε το επιτελείο του είχαν προχωρήσει σε ανακοίνωση. Και δεν είναι καν ότι δεν είχε την ευκαιρία: Το βράδυ της Πέμπτης, εμφανίστηκε κανονικά σε προγραμματισμένη συναυλία στο Λας Βέγκας.
Κανονικά σήμαινε ότι εμφανίστηκε στην σκηνή χωρίς να πει κουβέντα, τραγούδησε χωρίς να απευθυνθεί στο κοινό, για ανκόρ τραγούδησε το Blowin In The Wind και αποχώρησε ησύχως. Σαν να μην είχε γίνει μερικές ώρες νωρίτερα το πιο απρόσμενο Νόμπελ Λογοτεχνίας στην ιστορία του θεσμού.
Όσα δεν έχει πει ο ίδιος ο Μπομπ Ντίλαν, τα έχουν πει συγγραφείς και κριτικοί λογοτεχνίας ανά την υφήλιο που είτε υπερασπίζονται την απόφαση της σουηδικής επιτροπής είτε την επικρίνουν. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2016 ήταν το μοναδικό που καταφέρνει να «διχάσει» τόσο πολύ -ο λόγος της Σουηδικής Ακαδημίας ήταν ανέκαθεν «νόμος», και η απονομή του Νόμπελ σήμαινε μέχρι πρότινος αυτόματη κατάταξη στο «πάνθεον» των συγγραφεών οικουμενικού σεβασμού.
«Ναι, κι εγώ φαν του Ντίλαν είμαι, αλλά εδώ πρόκειται για ένα κακώς νοούμενο «βραβείο νοσταλγίας» από γερασμένους χίπιδες που λένε ασυναρτησίες» σχολίασε ο συγγραφέας Ίρλιβ Γουέλς.
Αντιθέτως, ο Σαλμάν Ρουσντί πείστηκε από την σουηδική επιτροπή: «Από τον Όμηρο μέχρι τον (Φαΐζ Αχμάντ) Φαΐζ, το τραγούδι κι η ποίηση είναι στενά συνδεδεμένα, κι ο Ντίλαν είναι κληρονόμος αυτής της παράδοσης βάρδων» έγραψε στο Twitter, χαρακτηρίζοντας σωστή την επιλογή για το φετινό βραβείο.
Περίπου σε αυτές τις δύο γραμμές κινείται η πρώτη αποτίμηση διεθνώς: Για τους μεν, είναι παρατραβηγμένη και άστοχη απόπειρα «διεύρυνσης» των Νόμπελ Λογοτεχνίας (που επιπλέον στερεί από κάποιον λιγότερο γνωστό συγγραφέα την ευκαιρία για πρόσβαση στο διεθνές κοινό), για τους δε η Σουηδική Ακαδημία σωστά αποφάσισε να υπενθυμίσει ότι τα «άνθη της λογοτεχνίας» ανθίζουν παντού και παίρνουν απροσδόκητες μορφές.
Η Σουηδική Ακαδημία δεν έχει καταφέρει να μιλήσει με τον τραγουδοποιό
Σχεδόν 24 ώρες αφότου ανακοινώθηκε η βράβευση με το Νόμπελ Λογοτεχνίας του αμερικανού τραγουδοποιού, Μπομπ Ντίλαν, η Σουηδική Ακαδημία «εξακολουθεί να μην έχει μιλήσει» με τον βραβευθέντα, ο οποίος έδωσε στο μεταξύ μια συναυλία.
«Η Ακαδημία μίλησε με τον καλλιτεχνικό πράκτορα του Ντίλαν και, επίσης, με τον υπεύθυνο της περιοδείας του» εξήγησε στο γαλλικό πρακτορείο ο εκπρόσωπός της Οντ Τσίντριχ. Όμως δεν κατέστη δυνατό να συνομιλήσει με τον ίδιο τον καλλιτέχνη.
Ο Μπομπ Ντίλαν έδωσε μια συναυλία το βράδυ της Πέμπτης στο Λας Βέγκας όπου, σύμφωνα με τους δημοσιογράφους που την παρακολούθησαν, το μόνο που έκανε ήταν να τραγουδάει και δεν είπε τίποτε προς το κοινό – άρα δεν μίλησε και για το Νόμπελ.
Σύμφωνα με την Washington Post η οποία ήρθε σε επαφή με οικείους του, «ο Ντίλαν παρέμεινε σιωπηλός όλη την ημέρα σχετικά με τη βράβευσή του». Ένας από τους φίλους του, ο τραγουδιστής Μπομπ Νόιβιρτ, δήλωσε στην αμερικανική εφημερίδα ότι «μπορεί θαυμάσια ούτε καν να το αναφέρει ποτέ».
Οι νομπελίστες καλούνται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου στη Στοκχόλμη για να παραλάβουν τα βραβεία τους από τα χέρια του βασιλιά της Σουηδίας και να εκφωνήσουν μια ομιλία. Προφανώς η Σουηδική Ακαδημία δεν γνωρίζει αν ο Μπομπ Ντίλαν προτίθεται να έρθει.
Το 1964 ο γάλλος φιλόσοφος Ζαν-Πολ Σαρτρ είχε αρνηθεί το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας και είχε ανακοινώσει την απόφασή του μόλις είχε μάθει για τη βράβευσή του. Δεν είχε λάβει τις 273.000 κορώνες που αποτελούσαν τότε το χρηματικό έπαθλο του βραβείου.
