Ο ιταλός σκηνοθέτης Ρομέο Καστελούτσι ήρθε χθες βράδυ στην Αθήνα για να προετοιμάσει το στήσιμο της παράστασής του πάνω στον Ιούλιο Καίσαρα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Στη συνάντησή μας μαζί του, ο πρωτοπόρος και ευφάνταστος καλλιτέχνης μοιράστηκε τις σκέψεις του για το θέαμα που παρουσιάζει, το θέατρο και την τέχνη της ζωής.
«Είμαστε κοντά σαν λαοί, έχουμε μοιραστεί και μοιραζόμαστε πολλά. Προσωπικά κάθε φορά που έρχομαι στην Ελλάδα, στην Αθήνα, βρίσκομαι κλεισμένος μέσα σε ένα θέατρο, προσηλωμένος στη δουλειά μου, έναν προστατευμένο χώρο, χωρίς να έρχομαι σε επαφή με τον έξω κόσμο. Ωστόσο τις αλλαγές που συβμαίνουν γύρω μας τις καταλαβαίνει κανείς και στον δρόμο που περπατά. Βλέπει μια θλίψη, μια απογοήτευση…
»Εκανα για πρώτη φορά τον Ιούλιο Καίσαρα το 1997 και επέστρεψα σ΄αυτόν το 2014, γιατί είχα την ανάγκη να τον ξανακάνω, μέσα σε ένα πλαίσιο δραματουργίας σε σχέση με τη γλώσσα, με τον λόγο. Στο έργο του Σαίξπηρ ο λόγος είναι όπλο, είναι πολιτικός λόγος, είναι η μηχανική της ρητορικής. Είναι ένας τρόπος να καταπιαστεί κανείς με την έννοια της εξουσίας.
»Ναι, η εξουσία βρίσκεται στον λόγο, αλλά δεν ζούμε πια στην εποχή της αρχαίας Ρώμης. Σήμερα λειτουργεί μια “μικροφυσική” της εξουσίας. Ο Ιούλιος Καίσαρ είναι θύμα της. Η πραγματική εξουσία σήμερα είναι η επικοινωνία.
»Στην παράσταση που θα δείτε, ανεβαίνουν επί σκηνής τρία πρόσωπα, φτιάχνονται τρία πορτραίτα, από τρεις ηθοποιούς. Ο πρώτος είναι ένας πολιτικός που συνομιλεί με έναν πολίτη, έναν άνθρωπο από τον λαό. Ο ηθοποιός παίζει και τους δύο ρόλους. Μιλάει και έχει μέσα του ένα μικροσκόπιο που προβάλλεται σε μια οθόνη και καταγράφει τον μηχανισμό της ομιλίας. Ο δεύτερος είναι ένας ηλικιωμένος, κουρασμένος άνδρας που δεν μιλάει. Είναι ο αρχηγός. Του έχει ήδη αφαιρεθεί ο λόγος. Με σαφείς, ακριβείς κινήσεις “μονολογεί”. Tρίτος είναι ο νικητής, ο Μάρκος Αντώνιος. Είναι εκείνος που εξαιτίας ενός καρκίνου του λάρυγγα δεν μιλάει με τον τρόπο που μιλάμε όλοι εμείς, αλλά μέσω μιας άλλης τεχνικής, μέσω της γλώσσας του οισοφάγου. Στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν ποιητή που έγινε ηθοποιός μαζί μας _έναν αληθινό καλλιτέχνη.
»Μέσα από το θέατρο ψάχνω μια επαφή με το κοινό. Πιστεύω ότι το θέατρο είναι και η τέχνη της επαφής, μιας εσωτερικής, βαθειάς επαφής. Χωρίς αυτήν τίποτα δεν έχει αξία.
»Οχι δεν μου αρέσει να σοκάρω, γιατί δεν μου αρέσει ούτε η λέξη σοκ ούτε η λέξη πρόκληση. Προτιμώ το σκάνδαλο, μια λέξη ελληνικής προέλευσης. Είναι αυτό το εμπόδιο που βρίσκεις ξαφνικά μπροστά σου στον δρόμο και πρέπει να αντιδράσεις ακαριαία για να σταθείς όρθιος. Είναι τόσο εύκολο τόσο προβλέψιμο να προκαλείς. Αλλωστε σήμερα τα πάντα είναι πρόκηση.
»Τι είναι η ομορφιά; Η ομορφιά είναι το μόνο που μπορει να αναστείλει την πραγματικότητα. Είναι ένα κομμάτι αλήθειας που μπορεί να αναστείλει την πραγματικότητα. Δεν υπάρχουν λέξεις να την περιγράψεις. Είναι πέρα από τις λέξεις. Σήμερα η ομορφιά είναι παντού, γύρω μας, στον δρόμο, μέσα στη θλίψη _κυρίως μέσα στη θλίψη. Γι΄αυτό και είμαστε γοητευμένοι από την τραγωδία, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται. Το να κλαίς στο θέατρο είναι η απόλυτη απόλαυση.
»Ξέρετε, η αρχαία ελληνική τραγωδία με κατοικεί. Είναι μέσα μου. Είναι η αισθητική της σκέψης μου, όχι μόνον η αισθητική του θεάτρου που κάνω. Η αρχαία τραγωδία είναι η πράξη της σκέψης και αποτελεί την αισθητική της ζωής μου».
Φεστιβάλ Αθηνών – Αίθουσα Εκδηλώσεων Εθνικού Θεάτρου – Κτίριο Τσίλερ
Πληροφορίες
17-20 Ιουνίου στις 19.00 & στις 21.00).
Διάρκεια 40’.
