Κάννες, Αποστολή

Το Φεστιβάλ Καννών του 1992 κρατά ξεχωριστή θέση στην ιστορία του θεσμού. Ο βασικός είναι ένας: ήταν η χρονιά που η αυλαία σηκώθηκε με την παγκόσμια πρώτη της ταινίας «Βασικό ένστικτο» του Πολ Βερχόφεν. Μάλιστα, η ταινία προβλήθηκε εντός διαγωνισμού διεκδικώντας τον Χρυσό Φοίνικα. Ο Ζιλ Ζακόμπ, τότε καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, είχε την ευφυή ιδέα να το συνδέσει με μια ταινία που προτού καν προβληθεί είχε ήδη διχάσει τον κόσμο προκαλώντας οργή από διάφορες ενώσεις για τον τρόπο με τον οποίο χειριζόταν την ομοφυλοφιλία. Ο Ζακόμπ πέτυχε διάνα.

Η ταινία μπορεί να μην κέρδισε κανένα βραβείο, κέρδισε όμως 352.700.000 δολάρια στα ταμεία, για να εξελιχθεί σε μία από τις πιο εμπορικές παραγωγές του Χόλιγουντ εκείνης της χρονιάς (το κόστος της ήταν κάτω από 50 εκατ. δολάρια). «Το «Βασικό ένστικτο» άνοιξε το Φεστιβάλ το 1992 και η νύχτα πρεμιέρας του ήταν η στιγμή που η Σάρον Στόουν έγινε σταρ» θυμάται σήμερα ο Βερχόφεν, ο οποίος βρίσκεται και πάλι στον διαγωνισμό των Καννών με την τελευταία ταινία του, «Elle». «Ηταν σαν μια βόμβα που έπεσε στις Κάννες. Ο κόσμος πιάστηκε στ’ αλήθεια στον ύπνο».

Δεν θα συμβεί κάτι παρόμοιο με το «Elle» βέβαια, όπου και πάλι μια γυναίκα βρίσκεται σε πρώτο πλάνο. Κεντρικό πρόσωπο της ταινίας είναι η Μισέλ, η δυναμική επικεφαλής μιας εταιρείας βιντεογκέιμ η οποία πέφτει θύμα βιασμού. Οπως είναι φυσικό, το γεγονός θα αλλάξει τελείως τη φιλοσοφία της για τη ζωή και οι αποφάσεις που θα πάρει μετά το σοκ διαμορφώνουν ουσιαστικά την ταινία. Η ιστορία θα κορυφωθεί όταν θα έλθει αντιμέτωπη με τον βιαστή της.
Η εμπιστοσύνη ανάμεσα στον Βερχόφεν και στην Ιζαμπέλ Ιπέρ ήταν το κλειδί της συνεργασίας τους. «Της έδωσα πολλή ελευθερία» είπε ο σκηνοθέτης, «όποτε αποφάσιζε να αυτοσχεδιάσει, την άφηνα να πάει όπου ήθελε.

Αργότερα χρησιμοποίησα τα περισσότερα». Η πιο προκλητική σκηνή της ταινίας είναι φυσικά ο βιασμός της Μισέλ. Ο Βερχόφεν λέει ότι με την κινηματογράφησή του ήθελε να προκαλέσει «πραγματικό σοκ». «Ο βιασμός ήταν χορογραφημένος με τρομερή ακρίβεια, αλλά βασίστηκα τρομερά στο ένστικτο της Ιζαμπέλ. Αν κάτι την ενοχλούσε, σκεφτόμουν ότι στην τελική εκείνη είναι ο χαρακτήρας που υποδύεται. Αρα εκείνη γνωρίζει καλύτερα από μένα τι να κάνει. Συνεπώς την ακολουθούσα».

Ο Πολ Βερχόφεν πάντως δηλώνει ότι το «Elle» δεν είναι μια ταινία εκδίκησης. «Η Μισέλ δεν γνωρίζει ποιος τη βίασε. Το μαθαίνει ενώ έχουν περάσει περίπου 2/3 της ταινίας. Κι εκεί που νομίζεις ότι η ταινία θα πάρει μια αμερικανική τροπή, η Μισέλ φέρεται διαφορετικά. Αυτή ακριβώς η αποφυγή της πεπατημένης ήταν η πρόκληση που δέχθηκα».
Οσο για την Ιζαμπέλ Ιπέρ, είναι σίγουρα χορτασμένη και από τις Κάννες και από τα βραβεία. Περσσότερες από 15 ταινίες στις οποίες έχει παίξει έχουν συμμετάσχει εντός διαγωνισμού στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ ή σε παράπλευρα, όπως το «Ενα Κάποιο Βλέμμα». Η Ιπέρ έχει τιμηθεί δύο φορές με το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας: το 1978 για την ταινία «Violette noziere» του Κλοντ Σαμπρόλ και το 2001 για τη «Δασκάλα του πιάνου» του Μίκαελ Χάνεκε. Ολα δείχνουν ότι η Μισέλ θα είναι μία ακόμη αξιομνημόνευτη ηρωίδα στη φιλμογραφία της.

HeliosPlus