Το Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας, της Ακαδημίας Αθηνών, με την επιστημονική ευθύνη του καθηγητή Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Χριστόφορου Χαραλαμπάκη, είναι μοναδικό κυρίως για δύο λόγους: πρώτον, εισάγει το κριτήριο της χαλαρής νόρμας, δηλαδή δεν είναι στεγανό, που σημαίνει ότι μπορεί να ισχύει και αυτό και εκείνο, με αποτέλεσμα ο χρήστης της γλώσσας να μην ενοχοποιείται· και, δεύτερον, είναι πολύτιμο για την παραγωγή λόγου σε ποικίλα περιβάλλοντα επικοινωνίας μέσα από τις συνδυαστικές δυνατότητες των λέξεων.

Όπως τόνισε ο καθηγητής και υπεύθυνος έκδοσης του Λεξικού «η σημερινή αναθεωρημένη παρουσίαση του Χρηστικού Λεξικού της Νεοελληνικής Γλώσσας ενώπιον των εκπροσώπων του Τύπου αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, αφού πρόκειται για ένα σπουδαίο εκδοτικό γεγονός. Τα λεξικά, ως βασικά βιβλία αναφοράς, προσελκύουν κατά κανόνα το ενδιαφέρον του ευρύτερου κοινού. Δεν πρόκειται όμως για ένα συνηθισμένο λεξικό. Το Χρηστικό λεξικό φέρει τη σφραγίδα της Ακαδημίας Αθηνών, του κορυφαίου και μοναδικού κρατικού πνευματικού Ιδρύματος της χώρας το οποίο προσφέρει ανεκτίμητες υπηρεσίες στο Έθνος επί 90 χρόνια καθώς καλλιεργεί και προάγει τις επιστήμες, τα γράμματα και τις καλές τέχνες σεμνά και αθόρυβα με κριτήριο πάντα την αριστεία. Από το άλλο μέρος, το Χρηστικό λεξικό επανεκδίδεται με προσθήκες και βελτιώσεις από την εφημερίδα «Το Βήμα» του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη, ο οποίος πρωτοπορεί με αδιάπτωτη ποιότητα εδώ και 94 χρόνια. Καρπός αυτής της συνεργασίας είναι ένα κομψό και καλαίθητο επτάτομο λεξικό που προσφέρεται στην ουσία δωρεάν στον ελληνικό λαό, απτό δείγμα και των δύο φορέων τόσο της κοινωνικής τους ευθύνης όσο και της διάθεσής του για προσφορά στο κοινό καλό.

Οι δώδεκα καινοτομίες του Λεξικού:

1. κατάρτιση του λημματολογίου από εκτενείς βάσεις δεδομένων, ξεκινώντας από μηδενική βάση.

2. καθιέρωση διπλής ορθογραφίας για ορισμένες λέξεις. Πρόκειται για ισοδύναμες (εταιρεία – εταιρία) ή εξίσου αποδεκτές (χρεοκοπία & χρεωκοπία) ορθογραφήσεις.

3. συλλαβισμός σε όλα τα λήμματα με αυτοματοποιημένο τρόπο.

4. σύντομοι και ουσιαστικοί ορισμοί.

5. αναγραφή της επιστημονικής ονομασίας ζώων και φυτών.

6. ενοποίηση σημασιών (το ρεπορτάζ παρουσιάζει μία σημασία και όχι τέσσερις). Διάκριση της σημασίας από τη χρήση.

7. καταγραφή γνήσιων, αυθεντικών παραδειγμάτων.

8. αναλυτική παρουσίαση των συνδυαστικών δυνατοτήτων των λέξεων.

9. ακριβής υφολογικός προσδιορισμός λέξεων και εκφράσεων.

10. πραγμάτευση των στερεότυπων ή ιδιωματικών εκφράσεων και σταθερών λεξιλογικών συνάψεων σε νέα βάση στο τέλος κάθε λήμματος.

11. παράθεση της χρονολογίας εμφάνισης πολλών αγγλικών και γαλλικών λέξεων και στερεότυπων εκφράσεων.

12. πρώτη φορά συμπεριλαμβάνονται σε νεοελληνικό λεξικό λέξεις και σημασίες που χρησιμοποιούνται κυρίως στην Κύπρο, όπως: αθλητοπρέπεια, αιτητής, μάπα (= μπάλα, ποδόσφαιρο).

Κρίσεις για το Χρηστικό Λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών