Συγκαταλέγεται ανάμεσα στα κορυφαία μουσεία του κόσμου. Οι συλλογές του φημίζονται για την αρτιότητα και τη μοναδικότητά τους. Στους εκθεσιακούς του χώρους παρουσιάζονται αρχαία έργα από όλη την Ελλάδα σε ένα μεγάλο φάσμα κατηγοριών και σε ένα χρονολογικό εύρος που ξεκινά από την 7η χιλιετία π.Χ. και καταλήγει στον 5ο αιώνα μ.Χ. Το γεγονός αυτό, καθώς και η παρουσία σημαντικών αρχαιοτήτων από την Κύπρο, τη Μικρά Ασία, τη Συρία, την Παλαιστίνη, την Αίγυπτο, τη Σικελία, την Κάτω Ιταλία και την Ετρουρία, επιτρέπουν την πολυδιάστατη ερμηνεία του αρχαιολογικού παρελθόντος στο μεγαλύτερο μέρος της εξάπλωσης του ελληνικού πολιτισμού και καθιστούν τις συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου από τις αξιολογότερες στον κόσμο.

Πολύτιμοι θησαυροί
Συναρπαστικά ταξίδια στον χρόνο, πρωτόγνωρες συγκινήσεις και μοναδικές βιωματικές εμπειρίες προσφέρει το μεγαλύτερο μουσείο της χώρας στον επισκέπτη που επιθυμεί να παραδοθεί στη γοητεία των συλλογών του. Στην αίθουσα των Νεολιθικών αρχαιοτήτων νιώθουμε να αγγίζουμε την άκρη του νήματος της ανθρώπινης παρουσίας στον ελλαδικό χώρο καθώς περιηγούμαστε στα μοναδικά σύνολα από το Σέσκλο και το Διμήνι της Θεσσαλίας. Στην αίθουσα του Κυκλαδικού πολιτισμού ερχόμαστε σε επαφή με τους πρώτους θαλασσοπλόους του Αιγαίου και χαιρόμαστε τη μεγαλύτερη και σπανιότερη συλλογή κυκλαδικών ειδωλίων στον κόσμο. Στην αίθουσα της Θήρας βιώνουμε στιγμές ύψιστης αισθητικής απόλαυσης μπροστά στην τοιχογραφία της Ανοιξης. Θαυμάζουμε τα πολύτιμα χρυσά και νιώθουμε δέος μπροστά στα όπλα των Μυκηναίων ενώ ανακαλύπτουμε έναν ολόκληρο κόσμο σκύβοντας πάνω στις πήλινες πινακίδες της γραμμικής Β γραφής από την Πύλο.
Χίλια μοναδικά έργα από την πρώιμη αρχαϊκή περίοδο ως την ύστερη αρχαιότητα σας περιμένουν στη συλλογή των γλυπτών που φιλοξενείται σε 30 αίθουσες. Στους μελετητές της αρχαίας ελληνικής τέχνης είναι γνωστό ότι η συλλογή των αρχαϊκών γλυπτών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο. Στη συλλογή των γλυπτών όμως συχνάζουν και όσοι επιθυμούν να προσεγγίσουν την ουσία και το νόημα έξοχων έργων που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με υψηλές δημιουργίες κορυφαίων καλλιτεχνών, όπως ο Φειδίας, ο Πολύκλειτος και ο Πραξιτέλης.
Η συλλογή μεταλλοτεχνίας περιλαμβάνει 1.670 αρχαία αγάλματα και έργα μικροτεχνίας, κατασκευασμένα κυρίως από χαλκό. Ο Ποσειδών από το Αρτεμίσιο, το Παιδί του Μαραθώνα, ο Εφηβος των Αντικυθήρων προσελκύουν καθημερινά τα βλέμματα θαυμασμού όλων των επισκεπτών, ενώ άμετρο σεβασμό για την ανθρώπινη διάνοια προκαλεί ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο αρχαιότερος αστρονομικός και ημερολογιακός μηχανικός υπολογιστής.
Από τις πληρέστερες και σπουδαιότερες στον κόσμο είναι οι συλλογές αγγείων, μικροτεχνίας και πήλινων ειδωλίων, ενώ για την ποιότητα και τη σπανιότητα των έργων τους ξεχωρίζουν οι συλλογές των χρυσών κοσμημάτων, των γυάλινων αγγείων, των κυπριακών αρχαιοτήτων και των αιγυπτιακών έργων. Στην κατοχή, τέλος, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου έχουν περιέλθει με δωρεά τα αρχαία έργα δύο σημαντικών ιδιωτικών συλλογών, της Ελένης Σταθάτου και του Μιχαήλ Βλαστού.

Το «αθέατο» μουσείο
Μετά τη σύντομη αυτή περιγραφή, ας μη θεωρηθεί ότι οι συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου εξαντλούνται στα 9.500 τ.μ. της μόνιμης έκθεσης. Κάτω από τις λαμπρές του αίθουσες που οι χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο, ανυποψίαστοι περιδιαβάζουν, απλώνεται ένα δεύτερο, «αθέατο» μουσείο. Το σύνολο των αποθηκών του μουσείου καταλαμβάνει έκταση 3.500 τ.μ. Πάνω από 200.000 αρχαία αντικείμενα φυλάσσονται εκεί, οργανωμένα κατά είδος, υλικό και προέλευση, προσφέροντας στους ερευνητές όλου του κόσμου πολύτιμα στοιχεία αρχαιολογικής γνώσης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι κατά την τελευταία εξαετία εξυπηρετήθηκαν 388 ερευνητικά προγράμματα καθώς και 40 περιοδικές εκθέσεις σε μουσεία της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας, με τον δανεισμό 1.250 αρχαίων έργων. Ανάλογης σημασίας είναι και η προσφορά του μουσείου στο σύνολο της κοινωνίας. Περιοδικές εκθέσεις, πρωτότυπες θεματικές δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία, ενηλίκους και ειδικές ομάδες κοινού διοργανώνονται συχνά στους χώρους του, όπως επίσης και εικαστικές εκθέσεις και μουσικά δρώμενα σε συνεργασία με σύγχρονους καλλιτέχνες, που δημιουργούν εμπνεόμενοι από τις μοναδικές συλλογές του.
Το 2016 είναι μια χρονιά με ιδιαίτερη σημασία για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Στις 3 Οκτωβρίου θα συμπληρωθούν 150 χρόνια από τη θεμελίωση του λαμπρού νεοκλασικού κτιρίου στην καρδιά της Αθήνας. Η ιστορία του μεγαλύτερου μουσείου της χώρας, της ίδρυσης, της θεμελίωσης, της ανάπτυξης των κτιριακών του υποδομών καθώς και της σύστασης και εξέλιξης των συλλογών του συμβαδίζει με τα κυριότερα γεγονότα που σφράγισαν την πορεία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Μια γεύση από όλα αυτά και κυρίως μια αναδρομή στο πολιτισμικό περιβάλλον του 18ου και του 19ου αιώνα προσφέρει η νέα περιοδική έκθεση «Ενα όνειρο ανάμεσα σε υπέροχα ερείπια… Περίπατος στην Αθήνα των περιηγητών». Μέσα από τον νοητό περίπατο, τις γοητευτικές εικόνες και τα μοναδικά στιγμιότυπα από τη μνημειακή Αθήνα της εποχής του περιηγητισμού, η έκθεση ανιχνεύει τις προσπάθειες της νεοσύστατης ελληνικής πολιτείας για την αποκάλυψη των αρχαίων και τα πρώτα θεσμικά μέτρα για την προστασία και τη φύλαξή τους. Μικρές αρχαιολογικές συλλογές αρχικά, το Θησείο στη συνέχεια και τέλος η απόφαση για τη δημιουργία ενός μεγάλου κεντρικού μουσείου με πανελλήνιο χαρακτήρα, οδήγησαν στην ίδρυση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, εκείνου που έμελλε να στεγάσει τις σημαντικότερες αρχαιότητες από όλη την Ελλάδα!
Η κατασκευή

Το κτίριο
του Μουσείου, διατηρητέο μνημείο το ίδιο, θεμελιώθηκε το 1866 σε οικόπεδο που δώρισε η Ελένη Τοσίτσα. Η κατασκευή του βασίστηκε σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Ludwig Lange και Παναγή Κάλκου. Την τελική διαμόρφωση της πρόσοψης του κτιρίου επιμελήθηκε ο Ernest Ziller, ο οποίος είχε και την επίβλεψη ως το 1889, οπότε περατώθηκε η δυτική πτέρυγα. Η ολοκλήρωση του Μουσείου, ως έχει σήμερα, έγινε σταδιακά μέσα στον 20ό αιώνα με προσθήκες στην ανατολική πλευρά.


Η κήρυξη
του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κατέστησε επιτακτική την ανάγκη αποθήκευσης και φύλαξης των αρχαιοτήτων του μουσείου σε ασφαλείς χώρους του ίδιου του κτιρίου, της Τράπεζας της Ελλάδος και σε κρησφύγετα.
Αμέσως
μετά τον πόλεμο, το 1945, άρχισαν οι εργασίες επανέκθεσης των αρχαίων, υπό την επίβλεψη του τότε διευθυντή Χ. Καρούζου, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν οικοδομικές εργασίες από τον αρχιτέκτονα Π. Καραντινό, με σκοπό τη διαμόρφωση των χώρων του μουσείου για την καλύτερη παρουσίαση των εκθεμάτων.
Το 1964
ολοκληρώθηκε το έργο της επανέκθεσης από τον Χρήστο και τη Σέμνη Καρούζου, με την υποδειγματική παρουσίαση της πορείας της αρχαίας ελληνικής τέχνης από την προϊστορία ως τους ρωμαϊκούς χρόνους. Τριάντα χρόνια αργότερα, το 1994, εκτέθηκε για πρώτη φορά και η μοναδική στην Ελλάδα συλλογή αιγυπτιακών αρχαιοτήτων.

Η κυρία Μαρία Λαγογιάννη-Γεωργακαράκου είναι διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ