Αφιέρωμα σε φιλμ νουάρ στη Θεσσαλονίκη

Τέσσερις σπουδαίες ασπρόμαυρες ταινίες αμερικανικής παραγωγής συνθέτουν το αφιέρωμα «Αμερικανικό νουάρ: Paint it Black» που θα πραγματοποιηθεί στην Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης από την Πέμπτη 3 ως και την Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2015. Οι προβολές θα γίνουν στην Αίθουσα Σταύρος Τορνές (Αποθήκη 1, Λιμάνι) όπου φιλοξενούνται όλοι οι κύκλοι αφιερωμάτων της Ταινιοθήκης.

Ο κύκλος ανοίγει με «Το γεράκι της Μάλτας» («The Maltese Falcon», 1941) του Τζον Χιούστον, από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Ντάσιελ Χάμετ. Κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος και της ταινίας ο Σαμ Σπέιντ (Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ), ο σκληρός ντετέκτιβ με τον προσωπικό κώδικα τιμής, ο οποίος θα μπλέξει στον ιστό της αράχνης μιας μοιραίας γυναίκας (Μαίρη Αστορ) κατά τη διάρκεια μιας έρευνάς του για την ανεύρεση ενός σπάνιου αγαλματιδίου. Η ταινία σήμανε την έναρξη της καριέρας στη σκηνοθεσία του 35χρονου τότε σεναριογράφου Τζον Χιούστον, ενώ ο Μπόγκαρτ πέρασε στην κινηματογραφική ιστορία με την τέλεια κινηματογραφική ενσάρκωση του ιδιωτικού ντετέκτιβ.

Υποψήφια για επτά Οσκαρ (στις βασικές κατηγορίες), η «Διπλή ταυτότητα» («Double idemnity», 1944) του Μπίλι Γουάιλντερ δεν κέρδισε πουθενά. Κέρδισε όμως μια θέση στην ιστορία του σινεμά. Η ιστορία του έντιμου ασφαλιστή (Φρεντ Μακ Μάρεϊ) ο οποίος παρασύρεται από τη σύζυγο (Μπάρμπαρα Στάνγουικ) ενός από τους πελάτες του και δέχεται να τη βοηθήσει να σκοτώσει τον σύζυγό της κάνοντας τον φόνο να φανεί ως ατύχημα θεωρείται ένα αρχετυπικό φιλμ νουάρ διαδραματίζοντας καίριο ρόλο στη διαμόρφωση του είδους και ασκώντας τεράστια επιρροή στην εξέλιξή του.

Το οτοστόπ και το έγκλημα είναι οι συνδετικοί κρίκοι των δύο επίσης κλασικών αμερικανικών φιλμ νουάρ που συμπληρώνουν το τετράπτυχο: της «Παράκαμψης» («Detour», 1945) του Εντγκαρ Ούλμερ και του «Δολοφόνου της λεωφόρου» («The hitch hiker», 1953) της Αϊντα Λουπίνο. Στο πρώτο ένας περιπλανώμενος τυχοδιώκτης (Τομ Νιλ) θα μπλέξει ανεπανόρθωτα από τη στιγμή που μπαίνει στο λάθος αυτοκίνητο προκειμένου να βρει τη γυναίκα που αγαπά, ενώ στο δεύτερο ένα ταξίδι αναψυχής μετατρέπεται σε εφιάλτη όταν δύο φίλοι (Φρανκ Λάβτζοϊ, Εντμοντ Ο’ Μπράιαν) παίρνουν με οτοστόπ έναν ψυχοπαθή κατάδικο (Γουίλιαμ Τάλμαν) ο οποίος τους ανακοινώνει ότι στο τέλος του ταξιδιού θα τους σκοτώσει.

Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Μάρτιν Γκόλντσμιθ, η διάρκειας μόλις 67′ «Παράκαμψη» είναι ένα μάθημα οικονομίας αλλά και η πιο γνωστή αμερικανική ταινία του τσεχικής καταγωγής Εβραίου Ούλμερ, πρώην βοηθού του Βίλχελμ Μουρνάου. Επηρέασε καθοριστικά πολλούς σκηνοθέτες, ανάμεσα στους οποίους ο Αντρέι Ζουλάφσκι και ο Μάρτιν Σκορσέζε.

Ενα αληθινό περιστατικό βρίσκεται κρυμμένο πίσω από τον «Δολοφόνο της λεωφόρου», που είναι το μοναδικό νουάρ στην ιστορία του αμερικανικού σινεμά που σκηνοθετήθηκε από γυναίκα. Γυρισμένο σχεδόν εξ ολοκλήρου στον δρόμο και νύχτα και με μονάχα δύο χώρους εξέλιξης της δράσης, την έρημο και το αυτοκίνητο, η ταινία «παίζει» διαρκώς με το φως (της ζωής) και το σκοτάδι (του θανάτου) και η όλη ατμόσφαιρά της οφείλει πολλά στη θαυμάσια φωτογραφία του Νίκολας Μουσουράκα.

Αναλυτικά το πρόγραμμα προβολών

Πώληση εισιτηρίων: Αίθουσα Σταύρος Τορνές (Αποθήκη 1, Λιμάνι, τηλ. 2310 508398, cinematheque@filmfestival.gr)

Κάρτα μέλους: 1 ευρώ.