Αργά αλλά σταθερά βήματα κάνει ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής ενώ βρίσκεται στο στάδιο της προπαρασκευής της προσεχούς ταινίας του με θέμα τη ζωή και το έργο του συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, δύο ηθοποιοί που ακούγονται έντονα για τον ρόλο του κρητικού συγγραφέα σε ώριμη ηλικία είναι ο Γιώργος Χωραφάς και ο Γιάννης Φέρτης. Εξοχη ιδέα και για τους δύο. Οπως έχει ήδη ανακοινωθεί, σε νεότερη ηλικία τον συγγραφέα θα υποδυθεί ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος.
Ο Γιώργος Χωραφάς έχει ήδη αναπτύξει μια ιδιαίτερη, καλλιτεχνική σχέση με τον Καζαντζάκη. Πριν από δύο χρόνια είχε ανεβάσει στο Παρίσι την παράσταση «Ανάμεσα στον Ζορμπά και στον Βούδα» που τον απασχολούσε χρόνια. Η παράσταση στηρίχθηκε στην πρωτότυπη ιδέα του τι θα μπορούσαν να είχαν πάνω-κάτω πει ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Γιώργος Ζορμπάς όταν συναντήθηκαν στη Μάνη και άνοιξαν το ορυχείο στη Στούπα. «Βεβαίως αυτός που με ενδιαφέρει πιο πολύ από τον Ζορμπά είναι ο Καζαντζάκης αλλά και η προσπάθειά του να πιαστεί από τον βουδισμό. Γιατί όταν έγραφε το μυθιστόρημα η θρησκεία τον ενδιέφερε πάρα πολύ, με την έννοια της λύτρωσης, της απελευθέρωσης μέσω των φυτών, των ζώων ή των ανθρώπων» είχε πει στο «Βήμα» ο Γ. Χωραφάς. Ο βουδισμός παίζει σημαίνοντα ρόλο και στην ταινία του Γ. Σμαραγδή αφού, σύμφωνα με την πρώτη επίσημη ανακοίνωση της παραγωγής, «πρόκειται για μια πολυκύμαντη αναζήτηση του συγγραφέα μέσα από όνειρα και ταξίδια σε τόπους που αγάπησε, διεκδικώντας βιωματικά να κατανοήσει τον Χριστό, τον Βούδα, τον Λένιν, για να καταλήξει, μέσω του Οδυσσέα του, στην «κρητική ματιά» η οποία τον οδήγησε στην κατάργηση του φόβου του θανάτου και στην κατάκτηση μιας ανώτερης ελευθερίας».
Το σίγουρο είναι ότι ο γάλλος συμπαραγωγός της ταινίας κ. Βενσάν Μισό χειρίζεται με ζέση και πάθος το σχέδιο του Γιάννη Σμαραγδή, κάτι που φάνηκε και στην πρώτη συνέντευξη Τύπου για την ταινία τον περασμένο Ιούνιο στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία», όπου παρόντες ήταν επίσης οι συμπαραγωγοί κ.κ. Στέλιος Ζάνις (Γερμανία, Aktis Film Production UG) και Τόμας Κρίστιαν Αϊχτινγκερ (Αυστρία, Τranmitter Film Cο. Ltd). Από ελληνικής πλευράς παραγωγός εταιρεία είναι η Alexandros Film της κυρίας Ελένης Σμαραγδή, συζύγου του σκηνοθέτη.
Ο «παράγοντας» Σκορσέζε
Η τελευταία ιδέα του κ. Μισό την οποία είπε στον Γιάννη Σμαραγδή ήταν να προταθεί στον αμερικανό σκηνοθέτη Μάρτιν Σκορσέζε ο σύντομος ρόλος του Ζυλ Ντασσέν που ως ήρωας θα υπάρχει στην ιστορία της ταινίας για τον Καζαντζάκη. Ο Ζυλ Ντασσέν ήταν ο πρώτος σκηνοθέτης ο οποίος ασχολήθηκε με μεταφορά έργου του Καζαντζάκη στον κινηματογράφο, το «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» (1957), όπου πρωταγωνιστούσε η Μελίνα Μερκούρη στην πρώτη συνεργασία της με τον σκηνοθέτη που εννέα χρόνια αργότερα θα παντρευόταν.
Δεν είναι καθόλου απίθανο ο αμερικανός σκηνοθέτης να δεχθεί να πάρει πάνω του τον ρόλο του Ντασσέν. Η εκτίμηση του Σκορσέζε για τον Καζαντζάκη είχε φανεί εμπράκτως με την κινηματογραφική μεταφορά του «Τελευταίου πειρασμού» (1988), ταινίας που προκάλεσε σάλο στην εποχή της αλλά οδήγησε τον δημιουργό της στις υποψηφιότητες για το Οσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας. Σημειωτέον, ο Μ. Σκορσέζε έχει υποδυθεί στο παρελθόν σκηνοθέτη που όπως ο Ντασσέν εγκατέλειψε την Αμερική την περίοδο που κυριαρχούσε ο αντισημιτικός / αντικομμουνιστικός τρόμος που επέβαλε ο γερουσιαστής Τζόζεφ Μακ Κάρθι: στην ταινία του Ερβιν Γουίνκλερ «Ενοχος χωρίς αποδείξεις» (1991) ο Μ. Σκορσέζε υποδύθηκε τον Τζόζεφ Λόουζι.
Πριν από το τέλος του χρόνου είναι προγραμματισμένο ένα κινηματογραφικό αφιέρωμα στις ταινίες του Μάρτιν Σκορσέζε από την Ταινιοθήκη της Λυών, όπου βρίσκεται η βάση της εταιρείας 2017 Films Sarl του Μισό. Ο νοών νοείτω. Εδώ θα πρέπει κανείς να επισημάνει την ικανότητα του Γιάννη Σμαραγδή να «κλείνει» μεγάλα ονόματα από το εξωτερικό, κάτι που έκανε με τη σπουδαία ισπανίδα ενδυματολόγο Λάλα Χουέτε («Ο λαβύρινθος του Πάνα») και τον ισπανό ηθοποιό Χουάν Μπότο στον «El Greco» και τους Σεμπάστιαν Κοχ, Κατρίν Ντενέβ και Τζον Κλιζ στην τελευταία ταινία του «Ο Θεός αγαπά το χαβιάρι».
Το ακόμη πιο περίεργο είναι ότι το όνομα του Μάρτιν Σκορσέζε δεν είναι το μόνο που «παίζει» για τον ρόλο του Ντασσέν διότι, όπως έγινε γνωστό στο «Βήμα», ο γάλλος ηθοποιός Βενσάν Κασέλ έδειξε έντονο ενδιαφέρον όταν έμαθε για την ταινία, στην οποία θα ήθελε να παίξει τιμητικά.
Ενα όνομα που έχει ήδη κλείσει στην ταινία πάντως είναι εκείνο της Ντομινίκ Μπλαν, καταξιωμένης γαλλίδας ηθοποιού με εμφανίσεις σε ταινίες όπως η «Ινδοκίνα» του Ρεζίς Βαρνιέ, η «Βασίλισσα Μαργκό» του Πατρίκ Σερό και «Η κόρη του στρατιώτη δεν πεθαίνει ποτέ» του Τζέιμς Αϊβορι. Θυμίζουμε ότι το 2008 η Μπλαν απέσπασε το βραβείο Βόλπι καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στο Φεστιβάλ Βενετίας για την ταινία «L’ autre» των Πατρίκ Μαριό Μπερνάρ και Πιερ Τριβιντίτς.
Τέλος, ο σκηνοθέτης έχει ήδη κάνει κρούση στον ελληνικής καταγωγής αμερικανό διευθυντή φωτογραφίας Φαίδωνα Παπαμιχαήλ, γνωστό κυρίως από τη συνεργασία του με τον επίσης ελληνικής καταγωγής Αλεξάντερ Πέιν. Ο Παπαμιχαήλ πέρυσι προτάθηκε για πρώτη φορά για Οσκαρ για τη δουλειά του στο αριστούργημα «Νεμπράσκα» του Πέιν.

Το ελληνικό καστ
Εκτός από τον Οδ. Παπασπηλιόπουλο ηθοποιοί που ανακοινώθηκαν επισήμως τον περασμένο Ιούνιο ήταν η Μαρίνα Καλογήρου (Ελένη Καζαντζάκη), η Ζέτα Δούκα (Μελίνα Μερκούρη), ο Θοδωρής Αθερίδης (Ζορμπάς) και ο Στάθης Ψάλτης (ιερέας).
Από ελληνικής πλευράς, μαθαίνουμε ότι το καστ έχει εμπλουτιστεί ως εξής: ο Αργύρης Ξάφης θα υποδυθεί τον πατέρα του Καζαντζάκη, η Μαρία Σκουλά τη μητέρα του και ο Ηλίας Λογοθέτης έναν καθηγητή της Φυσικής. Ο σκηνοθέτης έχει ήδη συμφωνήσει με τους ανωτέρω ηθοποιούς, ενώ στο καστ θα βρίσκεται επίσης ο Πάνος Σκουρολιάκος (καθηγητής Θεολογίας), η Τάνια Τρύπη (γυναίκα-πειρασμός), ο βραβευθείς με το βραβείο Χορν Νίκος Καρδώνης (Αγγελος Σικελιανός) και η Αμαλία Αρσένη (Εύα Σικελιανού).
Θετικό για την ταινία –που, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη της, αν δεν αλλάξει κάτι στην πορεία θα αρχίσει να γυρίζεται τον Σεπτέμβριο του 2016 –είναι το γεγονός ότι έχει ήδη εξασφαλίσει διανομή στην Αμερική.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ