Με τη φράση «Η τέχνη βοηθά στις δύσκολες στιγμές» ο πρέσβης της Αυστραλίας στην Ελλάδα κ. Τζον Γκρίφιν καλωσόρισε στην κατοικία του, την Τετάρτη το απόγευμα, τους συντελεστές της σύγχρονης όπερας «Women in War», η οποία θα παρουσιαστεί στην Λήμνο, την Καβάλα και τη Μελβούρνη της Αυστραλίας, στο πλαίσιο των εορτασμών των 100 χρόνων από την παρουσία Αυστραλιανών στρατευμάτων στη Λήμνο για την Μάχη της Καλλίπολης στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η όπερα αποτελεί μέρος της διεθνούς συνεργασίας Αυστραλών, Ελλήνων, Τούρκων και Κύπριων καλλιτεχνών Lemnos-Gallipoli Project: Women in War κύριος στόχος της οποίας είναι να δώσει «φωνή» στις αφανείς ηρωίδες των πολέμων, τις γυναίκες, και να αναδείξει τις δυσβάσταχτες συνέπειες του πολέμου για τα κράτη και τις κοινωνίες.
Η σύγχρονη όπερα «Women in War» (Γυναίκες στον πόλεμο), έργο του συνθέτη Τάσου Ιωαννίδη, σε λιμπρέτο της Ντέμπορα Πάρσονς και σκηνοθεσία Αλκίνοου Τσιλιμιδού αφηγείται την ιστορία τριών γυναικών: της Πολυξένης (την υποδύεται η κοντράλτο Ειρήνη Τζανετουλάκου), μιας Ελληνίδας χήρας πολέμου, η οποία έχει χάσει τον άντρα της στον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο και πρέπει να φροντίσει και να προστατεύσει την κόρη της, της Τουρκάλας Γιελίζ (Μπέρνα Ανίλ) η οποία ψάχνει τον γιο της στο πεδίο της μάχης και της νεαρής Αυστραλέζας νοσοκόμας Κλαρίς (Κέιτλιν Σπίαρς) η οποία έρχεται να δουλέψει εθελοντικά ως νοσοκόμα στη Λήμνο ψάχνοντας τον αρραβωνιαστικός της.
Μιλώντας στο Βήμα, ο συνθέτης Τάσος Ιωαννίδης ανέφερε ότι πριν από δυόμιση χρόνια δέχθηκε πρόταση «από δυο πολιτικούς ελληνικής καταγωγής της Μελβούρνης, ώστε να σκεφτώ κάποιο πρότζεκτ για να φωτίσουμε τον ρόλο της Λήμνου στον Πόλεμο της Καλλίπολης που ήταν άγνωστος». Μέσα από την έρευνα «είδα ότι για πρώτη φορά στο πόλεμο αυτό συμμετείχαν γυναίκες, Αυστραλέζες νοσοκόμες που είχαν σαν βάση τη Λήμνο και έτσι σκέφτηκα να κάνω ένα έργο το οποίο θα είχε σαν βάση την εμπειρία των γυναικών σε αυτό τον πόλεμο.»
Το έργο επηρεάζεται από την αρχαία παράδοση (τα πρώτα λόγια που ακούγονται επί σκηνής είναι από τις Τρωάδες του Ευριπίδη) αλλά και από τον κινηματογράφο καθώς αποτελείται από είκοσι ένα σκηνές. Σύμφωνα με τον Τάσο Ιωαννίδη, η όπερα «είναι μια αφορμή για να αναβλύσουν θέματα τα οποία είναι οικουμενικής σημασίας όπως η φιλία μεταξύ των λαών, ιδιαίτερα των λαών των οποίων οι σχέσεις στο παρελθόν είχαν διαταραχθεί, η αγάπη, η ειρήνη», αλλά και το μίσος, η απώλεια, η συγχώρεση.
Η Ειρήνη Τζανετουλάκου, μιλώντας για τον ρόλο που υποδύεται αναφέρει πως «η Πολυξένη, δικαιολογημένα, από τη ζωή που έχει περάσει μέχρι τώρα, τρέφει ένα βαθύ μίσος για τους Τούρκους και πρέπει να επιβιώσει και να φροντίσει και την κόρη της». Στην πορεία του έργου «καταφέρνει κάτι πολύ γενναίο, να ξεπεράσει την ταυτότητα της την εθνική και να πάει πιο βαθιά στην ταυτότητα της ως γυναίκα και μητέρα». Ο ρόλος της Πολυξένης την αγγίζει βαθιά γιατί «η σκληρότητά της δεν είναι η σκληρότητα ενός ανθρώπου που δεν έχει αισθήματα, αλλά έχει πονέσει πάρα πολύ. Παρόλα αυτά καταφέρνει όταν έρθει το ερέθισμα το κατάλληλο να την πετάξει την σκληρότητα γιατί από κάτω υπάρχει μια τεράστια φωτιά αγάπης και να την προσφέρει πολύ γενναιόδωρα.» Θεωρεί ότι το έργο περνά μηνύματα όπως «πως μπορούν οι άνθρωποι να ζούνε τρεφόμενοι όχι από το μίσος, αλλά από την αγάπη» και «ο αβάσταχτος και βαθύς πόνος που δημιουργούν οι άνθρωποι επιλέγοντας τον πόλεμο και τον θάνατο ενώ μπορούν την ίδια στιγμή να επιλέξουν την συντροφικότητα, την ζωή και την σύνδεση με την αγάπη.»
Εκτός από την όπερα, τα πολιτιστικά δρώμενα περιλαμβάνουν μια οπτικοακουστική έκθεση η οποία θα μεταφέρει τον θεατή στην εποχή της διεξαγωγής της Μάχης της Καλλίπολης, ένα διεθνές συνέδριο, το οποίο θα εξετάσει το πώς βιώνουν οι γυναίκες τον πόλεμο εντός και εκτός του πεδίου της μάχης καθώς και ένα βιβλίο στα αγγλικά (θα μεταφραστεί στα τουρκικά και στα ελληνικά) για το κουράγιο, την αποφασιστικότητα και την δύναμη ψυχής των γυναικών στη Μάχη της Καλλίπολης.
Η Μάχη της Καλλίπολης έγινε το 1915 κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου από τους Συμμάχους. Σκοπός ήταν η κατάληψη των στενών των Δαρδανελίων ώστε να αποδυναμωθεί η Οθωμανική Αυτοκρατορία και να τεθεί εκτός μάχης. Εκτός από τα στρατεύματα των Συμμάχων έλαβαν μέρος και τα στρατιωτικά σώματα των Αυστραλών και Νεοζηλανδών, γνωστά ως ANZAC (Australian and New Zealand Army Corps). Η Λήμνος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην μάχη καθώς αποτέλεσε ορμητήριο για την κατάληψη των Δαρδανελίων και κέντρο ιατρικής περίθαλψης Αυστραλών και Νεοζηλανδών τραυματιών και αρρώστων.
Πληροφορίες
17-18 Ιουλίου, Αρχαίο Θέατρο Ηφαιστεία, Λήμνος
22 Ιουλίου, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων, Καβάλα
30 Ιουλίου-2 Αυγούστου, Arts Centre Melbourne,Playhouse, Μελβούρνη, Αυστραλία
Για περισσότερες πληροφορίες για τις παραστάσεις και τις παράλληλες εκδηλώσεις www.lemnos-gallipoli.com
