Κατρίν Ντενέβ: Στην Ευρώπη γερνάς καλύτερα απ’ ό,τι στην Αμερική

Στην ταράτσα της σουίτας Κέρινγκ του ξενοδοχείου Ματζέστικ, η Ντενέβ καθόταν σε ένα μεγάλο τραπέζι φορώντας μια μαύρη κάπα που κάλυπτε το σώμα της μέχρι τους μηρούς. Γυαλιά Prada, φιμέ τζάμια, κιτρινοπράσινος σκελετός. Ενα μεγάλο μαργαριτάρι στο μεσαίο δάχτυλο του αριστερού χεριού, χρυσό μπρασελέ στο δεξί, μικρά σκουλαρίκια Chopard, όλα κομψότατα. Το πρόσωπο «σπασμένο» κάπως, ε, ας μην ξεχνάμε ότι η Ντενέβ πέρυσι τον Οκτώβριο έκλεισε τα 71. Συχνά έκλεινε τις φράσεις της με κοφτά «χα». Σαν να αυτοσαρκαζόταν.

Και κάπνιζε. Philip Morris Slim. Το άναβε με στυλ παλιάς femme fatale του σινεμά, χρησιμοποιώντας χρυσό αναπτήρα Cartier. Η Ντενέβ καπνίζει αρκετά, μέτρησα τρία τσιγάρα στα 30 λεπτά, και δεν είναι διατεθειμένη να το κόψει. «Ο,τι είναι να γίνει ας γίνει…» θα πει κάποια στιγμή όταν το κάπνισμα προκύπτει στην κουβέντα μας.

Ως επαγγελματίας η Κατρίν Ντενέβ δεν έπαψε ποτέ να αναζητεί το καινούργιο, αποφεύγοντας όπως μου είπε να μιλά για το παρελθόν. Στην πολύ ενδιαφέρουσα κοινωνική ταινία της Εμανουέλ Μπερκό «La tete haute» (που στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί ως «Στο ύψος του») υποδύεται μια δικαστή ανηλίκων και πετυχαίνει διάνα τον στόχο της: να πλάσει μια αυστηρή αλλά συγχρόνως τρυφερή δημόσια υπάλληλο που ξέρει πολύ καλά ότι ο μόνος τρόπος για να βοηθήσει το ανήλικο αγόρι στο οποίο εστιάζει η ιστορία είναι να ενδιαφερθεί ειλικρινά.

«Απολύτως».

«Είναι κατ’ αρχάς μια πολύ προσεκτική ακροάτρια. Γιατί οφείλει να είναι. Αυτό το κατάλαβα όταν έκανα την έρευνά μου για την ταινία και είδα τις σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στους δικαστές και στα παιδιά, 14-15 χρόνων. Οι δικαστές πρέπει να είναι πολύ υπομονετικοί, να αφιερώνουν πολύ χρόνο, να έχουν καλούς συμβούλους. Η δουλειά τους είναι πραγματικά υπόθεση βαθιάς αφοσίωσης και ομολογώ ότι εντυπωσιάστηκα».

«Σε αυτόν τον τομέα νομίζω πως ναι. Το πρόβλημα βεβαίως είναι το τι έχει προηγηθεί, το πώς δηλαδή το παιδί έχει βρεθεί σε αυτή τη θέση. Δυστυχώς η εκπαίδευση είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία και πολύ φοβάμαι ότι με το εκπαιδευτικό σύστημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στη Γαλλία πολλά παιδιά εύκολα χάνουν τον δρόμο τους και ελάχιστα μπορούν να σταθούν ξανά στα πόδια τους. Φυσικά αυτό δεν είναι μόνο πρόβλημα της Γαλλίας αλλά πολλών χωρών».

«Με αυτή την έννοια ο ρόλος ήταν πολύ καλά γραμμένος από την Εμανουέλ Μπερκό. Μπορούσες δηλαδή να νιώσεις ότι πίσω από τη σκληρότητα των ερωτήσεων της δικαστού και των όσων έλεγε, υπήρχε κάτι πολύ πιο προσωπικό, σχετικό με το ενδιαφέρον της για τα παιδιά. Διότι πέρα από τη σχέση της με το συγκεκριμένο παιδί, νιώθεις ότι έχει στο μυαλό της πολλά ακόμη παιδιά που χρειάζονται βοήθεια».

«Χα χα χα! Καλέ καθόλου! Ποιος να με πείσει και γιατί; Διάβασα το σενάριο, μου άρεσε και έπαιξα».

«Ναι, η συνεργασία μας είχε πάει πολύ καλά αλλά την ήξερα από πιο πριν, όχι την ίδια προσωπικά, αλλά τις ταινίες της. Και μου άρεσαν. Αυτό για εμένα είναι αρκετό».

«Πάντα έχει να κάνει με τον ρόλο. Προσωπικά πιστεύω ότι όταν καλείσαι να παίξεις μια δικαστή παιδιών οφείλεις να γνωρίζεις με ακρίβεια τι συμβαίνει, άρα πρέπει να δεις από κοντά πώς εργάζεται ένας τέτοιος άνθρωπος. Υπάρχουν βεβαίως ρόλοι για τους οποίους η έρευνα δεν είναι απαραίτητη».

«Οχι, δεν έχω κάνει τα πάντα. Oχι. Η ανθρώπινη φύση είναι αγρίμι! Χα!».

«Δεν νομίζω ότι αναζητώ ντε και καλά κάτι. Με ενδιαφέρει περισσότερο να κάνω την ταινία. Ελπίζω να βρω πράγματα στο σενάριο, αν και για εμένα τον μεγαλύτερο ρόλο τον παίζει ο σκηνοθέτης. Με ενδιαφέρει η ίδια η δουλειά, η σχέση μου με τους ανθρώπους, είτε αυτοί είναι οι ηθοποιοί είτε οι τεχνικοί, οι άνθρωποι δηλαδή που φτιάχνουν την ταινία. Για εμένα το σινεμά δεν είναι τόσο κάτι το προσωπικό».

Σε κάποια στιγμή ακούγεται το σήμα του Φεστιβάλ των Καννών, δηλαδή το Aquarium από το Καρναβάλι των Ζώων του Καμίγ Σεν-Σανς, το οποίο επέλεξε το 1990 ο πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ Ζιλ Ζακόμπ και από τότε ακούγεται πάντα λίγο πριν από την έναρξη της κάθε ταινίας. «Α! Ηρθε η ώρα που θα ανοίξει το Μαντ Μαξ, όχι;» είπε η Ντενέβ. «Αχ πόσο μου αρέσουν οι ταινίες Μαντ Μαξ!».

Ενα από τα χαρακτηριστικά του εφετινού Φεστιβάλ των Καννών είναι ότι προβάλλονται αρκετές ταινίες σκηνοθετημένες από γυναίκες. Εχετε δουλέψει και με τα δύο φύλα. Βρίσκετε διαφορά;

«Ελπίζω να υπάρχει διαφορά ανάμεσα στους άνδρες και στις γυναίκες αλλά δεν το σκέφτεσαι όταν εργάζεσαι. Υποτίθεται ότι ο άνδρας είναι σκληρότερος από τη γυναίκα αλλά στην περίπτωση της Εμανουέλ Μπερκό δεν ισχύει καθόλου. Τώρα, σε ό,τι αφορά τον αριθμό των ταινιών που έχουν σκηνοθετηθεί από γυναίκες θα συμφωνήσω ότι εφέτος είναι περισσότερες απ’ ότι συνήθως αλλά νομίζω ότι είναι περισσότερο θέμα συγκυρίας».

«Οχι, γιατί δεν σε ωθεί να παίξεις όπως εκείνη θέλει. Αυτό το κάνουν πολλοί άνδρες σκηνοθέτες, σου δείχνουν πώς να παίξεις».

«Είναι πολύ αργά! Χα χα χα χα!».

«Τι να αναλύσω; Δεν πρόκειται να αλλάξω εγώ τη ζωή. Κοιτάξτε, υπάρχουν δύο εκδοχές. Αποσύρεσαι ή εξακολουθείς να κάνεις αυτό που κάνεις. Αυτό είν’ όλο. Εγώ εξακολουθώ να κάνω αυτό που κάνω».

«Οχι, θα τη δω στην πρεμιέρα. Είμαι ευτυχής που θα την ανακαλύψω με το κοινό».

«Είναι η ζέση της ατμόσφαιρας που μου αρέσει, πολύ διαφορετική από μια ιδιωτική προβολή».

«Υποθέτω ότι ναι, υπάρχουν. Αυτό όμως ισχύει για όλους τους ανθρώπους της γενιάς μου. Οσο μεγαλώνεις αποκτάς νέες εμπειρίες και ζητάς διαφορετικά πράγματα. Οταν είσαι 70 δεν μπορείς να απαιτείς να παίξεις κάποιον στα 30. Δύσκολα βέβαια βρίσκεις καλούς ρόλους σε μεγάλη ηλικία».

«Συγκριτικά με πολλές άλλες χώρες ναι. Το γαλλικό σινεμά είναι όντως πολύ αγαπητό στη χώρα μου επειδή παίζει μεγάλο ρόλο στην καλλιτεχνική ζωή της Γαλλίας. Πολλοί άνθρωποι πηγαίνουν στο σινεμά. Ακόμα. Ευτυχώς».

«Να σας πω. Τη σημερινή εποχή γερνάς καλύτερα στην Ευρώπη απ’ ό,τι στην Αμερική. Ομως θα πρέπει να πούμε επίσης ότι οι μεγάλες γυναίκες δείχνουν πολύ νεότερες απ’ όσο έδειχναν 40-50 χρόνια πριν. Αυτό βεβαίως οφείλεται και στην εξέλιξη του ανθρώπου. Σαράντα χρόνια πριν, μια πενηντάρα έδειχνε πολύ μεγαλύτερη από την ηλικία της. Σήμερα αυτό συμβαίνει όλο και λιγότερο».

Μιλώντας για την εξέλιξή σας ως ηθοποιού αλλά και ως ανθρώπου, θέλετε να μας πείτε και μια-δυο κουβέντες για την εξέλιξή σας ως συγγραφέως;

«Ως συγγραφέως;».

«Δεν είμαι συγγραφέας».

«Ω, μα αυτό ήταν οι σημειώσεις μου. Σημειώσεις που πήρα κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, σε ξένες χώρες, σε ξενοδοχεία όπου έμεινα για λίγο, στα γυρίσματα ταινιών. Δεν είναι λογοτεχνία. Είναι σουβενίρ. Δεν βλέπω τον εαυτό μου ως συγγραφέα».

Τι σας έκανε να αποφασίσετε τη δημοσιοποίηση αυτών των σημειώσεων;

«Να σας πω… Επρόκειτο να συνεργαστώ με κάποιον για την έκδοση ενός βιβλίου αλλά φαίνεται ότι δεν τα πηγαίναμε και τόσο καλά. Τέλος πάντων, ο εκδότης έμαθε για τις σημειώσεις μου και τελικά αποφάσισε ότι το βιβλίο θα ήταν αυτές ακριβώς οι σημειώσεις. Και ενέδωσα. Αλλά όχι, δεν γράφτηκαν με στόχο τη δημοσιοποίηση. Α, και να προσθέσω ότι δεν γράφω πλέον (ανάβει το τρίτο τσιγάρο)».

«Δεν έχω χρόνο, ή έχω λιγότερο. Χα!».

«Οταν δεν δουλεύω βλέπω. Βλέπω όλο και πιο πολλές ταινίες απ’ ό,τι παλιότερα, όλο και πιο πολλές σειρές. Δίνω περισσότερο χρόνο στους άλλους και λιγότερο στον εαυτό μου… Χα!».

«Τον Στιβ Μακ Κουίν;! Εννοείτε τον βρετανό σκηνοθέτη;».

«Αh, oui, oui d’accord. Oui».

«Δεν νομίζω ότι έχω το δικαίωμα να αρνηθώ».

«Α όχι! Oh la la! Οχι, με τίποτε»!

«Δεν με ενδιαφέρει να δώσω τον εαυτό μου κι άλλο για τα όσα έχω κάνει στη ζωή μου! Δεν έχω καμία απολύτως επιθυμία να γίνω ακόμη πιο δημόσια, όχι. Με τίποτε! Εχω την ανάγκη να κρατήσω πράγματα για τη ζωή μου. Τα δικά μου πράγματα».

Απ’ όσο μπορώ επίσης να αντιληφθώ δεν σας ενδιαφέρει το παρελθόν.

«Κάθε άλλο, το παρελθόν με ενδιαφέρει. Δεν με ενδιαφέρει όμως να μιλώ για το παρελθόν. Αυτό είναι πολύ διαφορετικό. Χα χα χα χα!».

«Συμφωνώ, ναι, γιατί αν θες να εξακολουθείς να κάνεις πράγματα οφείλεις να κοιτάζεις μπροστά. Πρέπει να διαβάζεις, πρέπει να βλέπεις, πρέπει να αναζητείς. Αν από την άλλη κοιτάζεις συνέχεια το παρελθόν, κάποια στιγμή «κολλάς». Στην ιδιωτική μου ζωή ασφαλώς και το κοιτάζω το παρελθόν αλλά δεν έχω καμία διάθεση να το συζητήσω με κανέναν».

«Δεν βλέπω τις ταινίες μου. Εδώ δεν έχω χρόνο για να δω τις καινούργιες ταινίες, θα κάτσω να κοιτάζω τις δικές μου τις παλιές που τις ξέρω; Με τίποτε! Δεν έχει να κάνει με την ταπεινότητα ή τη μετριοφροσύνη. Είναι πραγματικά θέμα χρόνου».

«Είμαι πολύ προσεκτική σε ό,τι αφορά αυτόν τον τομέα γιατί όταν αρχίζουν οι τιμητικές εκδηλώσεις δίνουν την εντύπωση ότι ο άνθρωπος που τιμάται έχει αρχίσει να απομακρύνεται από τα πράγματα».

«Οχι, δεν επιταχύνω, δεν γυρίζω δηλαδή περισσότερες ταινίες από όσες γύριζα μέχρι τώρα. Αλλά όλο αυτό το πράγμα με τα hommage, τα tributes σε κάνουν να αισθάνεσαι κάπως περίεργα. Λες και βρίσκεσαι…».

«Ναι, σαν να πλησιάζεις προς το τέλος».

«Στα 70 είναι νέος ακόμα για σκηνοθέτης».

«Πιστεύω ότι αν κρατάς τον εαυτό σου απασχολημένο με κάτι που σου αρέσει πάρα πολύ, σε βοηθά να παραμένεις σε φόρμα. Οχι να νιώθεις νέος αλλά για την ηλικία σου σε φόρμα. Ακόμα και όταν νιώθεις πολύ κουρασμένος έχεις ενέργεια. Είμαι σίγουρη, ας πούμε, ότι τα γυρίσματα του Μαντ Μαξ θα πρέπει να ήταν εξαντλητικά γιατί ξέρω ότι ο Τζορτζ Μίλερ χρησιμοποίησε ελάχιστα ειδικά εφέ προτιμώντας την πραγματική δράση».