Δεν υπάρχει ευγενές μέταλλο για να τη χαρακτηρίσει, παρ’ όλα αυτά η Art-Athina έχει μια σημαντική επέτειο: συμπληρώνει όχι τα 20 χρόνια λειτουργίας αλλά τις 20 διοργανώσεις. Δίνει ξανά το «παρών» στο γνωστό σημείο, στο Γήπεδο Tae Kwon Do, και με το πρώτο αμυδρό γκριζάρισμα να της δίνει έναν άλλον αέρα, στέκεται για πρώτη φορά στα πόδια της. Χωρίς τη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, η ετήσια διοργάνωση θα ανοίξει τις πύλες της για 44 γκαλερί και 800 καλλιτέχνες από 17 χώρες. Και αν συνεχίσει η ανοδική πορεία της επισκεψιμότητάς της, όπως συμβαίνει τα τελευταία τρία χρόνια, σε περισσότερους από 35.000 επισκέπτες.
Αυξήθηκαν οι ξένες γκαλερί κατά 50%
Αυτή είναι η κυριότερη διαφορά της εφετινής από την περσινή και τις παλιότερες Art-Athina, όπως επίσης ότι έχει μειωθεί η συμμετοχή των ελληνικών γκαλερί και έχει αυξηθεί εκείνη των ξένων «σε ποσοστό 50%», όπως λέει ο γενικός διευθυντής της Αλέξης Κανιάρης. «Η ουσία είναι ότι η Art-Athina είναι πλέον αυτόνομη. Το καλύτερο δώρο που μπορούμε να της κάνουμε είναι να της δώσουμε τα φόντα να στέκεται στα πόδια της. Δεν απεμπολούμε το παρελθόν και τη σημαντική βοήθεια του ΕΣΠΑ αλλά ήταν και θέμα αρχής να ξεπεράσουμε την απόλυτη ταύτιση μιας φουάρ με μια χρηματοδότηση από το Δημόσιο. Το πετύχαμε και μάλιστα με μια τιμή ενοικίου που τουλάχιστον όσον αφορά τις ελληνικές γκαλερί ήταν στα ίδια επίπεδα με τα περυσινά. Επιπλέον περιορίσαμε δαπάνες και προσπαθήσαμε να αυξήσουμε τον αριθμό των ξένων γκαλερί». Υπάρχουν βεβαίως χορηγοί όπως η Alpha Bank, η Yamaha αλλά και το Salon de Bricolage. Εκεί έγινε η παρουσίαση του εφετινού προγράμματος της Art-Athina, όπου πληροφορηθήκαμε ότι ο όμιλος Πανά έχει αναλάβει να διαμορφώσει έναν χώρο VIP Lounge μέσα στο γήπεδο, αλλά και η επιμελήτρια της λέσχης Αννα Χατζηνάσιου θα επιμεληθεί έκθεση με τους καλλιτέχνες που έχουν δείξει δουλειά στην οδό Αλωπεκής.
«Εχει έναν ρόλο στην Ευρώπη»


Ποιος είναι όμως ο απολογισμός από τις 20 διοργανώσεις; Η κυρία Γιάννα Γραμματοπούλου, πρόεδρος από το 2005 του Πανελληνίου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης (ΠΣΑΤ), η οποία θυμάται την πρώτη φουάρ το 1993 στο Εκθεσιακό Κέντρο Αθηνών στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, λέει: «Ολες οι Art-Athina ήταν ξεχωριστές. Μπορώ να πω, όμως, επειδή εμπλέκομαι στη διοργάνωση από την αρχή της, ότι εφέτος ήταν η πιο δύσκολη χρονιά. Η κοινωνικοοικονομική κατάσταση έχει δημιουργήσει μια ανασφάλεια όχι μόνο σε εμάς που ζούμε στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Παρ’ όλα αυτά, τα έχουμε καταφέρει».
Ο κ. Κανιάρης, ο οποίος έχει αναλάβει τα τελευταία τρία χρόνια τη διεύθυνση και την οργάνωση παραγωγής της διοργάνωσης μέσω της εταιρείας Εuromare, θα πει: «Οι εκθέσεις και η τέχνη στην Ελλάδα ακολουθούν τις πολιτικοοικονομικές συγκυρίες. Αν κάνουμε τον απολογισμό της, αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι η Art-Athina σταθεροποιείται. Εχει έναν ρόλο στην Ευρώπη, έχει γίνει γνωστή ως μια περιφερειακή φουάρ όπως είναι αντίστοιχες του Ρότερνταμ, των Βρυξελλών ή του Τουρίνου, απέναντι στις οποίες στέκεται επάξια». Ο χαρακτήρας της είναι πλέον διαφορετικός, σύμφωνα με τον κ. Κανιάρη, μια και τώρα που το γκλίτερ του lifestyle ξέφτισε αυτό που έχει αναδειχθεί είναι «μια έκθεση ανοιχτή στον κόσμο η οποία έχει τετραπλασιάσει την επισκεψιμότητά της από το 2011 γιατί είναι πλέον πιο προσιτή σε ένα ευρύτερο κοινό το οποίο δεν αφορά μόνο αγοραστές αλλά και απλούς επισκέπτες. Ο ρόλος μιας φουάρ είναι να στηρίξει βεβαίως το εμπορικό της κομμάτι αλλά και να εκπαιδεύσει το κοινό να βλέπει σύγχρονη τέχνη». Προς αυτή τη δεύτερη κατεύθυνση κινούνται το παράλληλο πρόγραμμα με «την πιο νεανική και φρέσκια προσέγγιση» της επιμελήτριας Αρτεμης Ποταμιάνου με το «Platforms Project» και την ανάδειξη της εναλλακτικής σκηνής, η έκθεση «Art-Athina Contemporaries: 2015-1976», σε επιμέλεια Χριστόφορου Μαρίνου, το «Κid’s lab» με δράσεις για τα παιδιά, το αφιέρωμα στην ιστορική γκαλερί «Ωρα» της οδού Ξενοφώντος 7 και την ψυχή της, τον ζωγράφο και χαράκτη Ασαντούρ Μπαχαριάν (1924-1990), σε επιμέλεια Μάνου Στεφανίδη. Περιλαμβάνει επίσης και το αφιέρωμα σε έναν έλληνα συλλέκτη, το οποίο στη δεύτερη διοργάνωσή του εστιάζει στον Δάκη Ιωάννου και στο Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ. Στο πλαίσιό του θα παρουσιαστεί το έργο «Breath» του Νίκου Ναυρίδη, η μία από τις δύο βιντεοεγκαταστάσεις με την οποία εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 51η Μπιενάλε Βενετίας. Πέρυσι είχε την τιμητική του ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος. «Θεωρώ ότι όλη η αγορά της τέχνης οφείλει ένα μεγάλο ευχαριστώ στους δύο αυτούς συλλέκτες. Εδωσαν άλλη διάσταση στη σύγχρονη τέχνη γιατί είναι άνθρωποι που γνωρίζουν σε βάθος το αντικείμενό τους. Αν καταφέρει η Art-Athina να χτίσει μια μελλοντική γενιά συλλεκτών, για μένα θα είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα».
Ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται στην αγορά


Οσον αφορά το εμπορικό κομμάτι της Art-Athina, αν δηλαδή πωλείται τελικά τέχνη ανάμεσα στα αεροφιλήματα και στις ενδιαφέρουσες δράσεις και εκδηλώσεις, ο κ. Κανιάρης λέει: «Στην αγορά της τέχνης τα πράγματα δεν γίνονται φανερά ούτε και υπάρχουν στατιστικές που να αναδεικνύουν ποσοστά και τάσεις. Με τις γκαλερί ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται. Κάποιοι γκρίνιαζαν ότι δεν πουλούσαν και μετά μάθαινα ότι δεν ίσχυε κάτι τέτοιο. Ο μόνος τρόπος για να έρθεις κοντά στην αλήθεια είναι να βλέπεις τους ίδιους εκθέτες να έρχονται και να ξανάρχονται. Κανείς δεν θέλει να πετάει τα χρήματά του σε τέτοιες εποχές».

Η νέα τάση για εξωστρέφεια
Με ή χωρίς στατιστικές, το σίγουρο είναι ότι η Art-Athina αισιοδοξεί και κάνει ανοίγματα και σχέδια για το μέλλον. Βγαίνει από το κτίριο του Κλειστού Γηπέδου Παλαιού Φαλήρου και επεκτείνει τη δράση της πέρα από το θεσμοθετημένο τετραήμερο της φουάρ. Για παράδειγμα, από πέρυσι εγκαινιάστηκε συνεργασία με τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και με αφορμή τα 20ά γενέθλια διοργανώνονται έξι εκθέσεις για το 2015 στους εκθεσιακούς χώρους των Αναχωρήσεων και των Αφίξεων. Γκραφίτι και βίντεοαρτ από έλληνες καλλιτέχνες θα παρουσιάζονται για τρεις μήνες (ως τις 31/8) στο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Ιδιαίτερα ενδιαφέρον ακούγεται το εγχείρημα που διοργανώνει το SOMA, το Διάσπαρτο Ανοιχτό Μουσείο Αττικής, που θα παρουσιάσει σε επιλεγμένους τόπους της Κερατέας σύγχρονη τέχνη αλλά και λαογραφικά και αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής. Επιπλέον τον Ιούλιο θα διοργανωθεί στην Τήνο έκθεση αφιερωμένη στον Βλάσση Κανιάρη σε επιμέλεια Χριστόφορου Μαρίνου.

«To μέλλον της Art-Athina συμπίπτει και με τη μεγάλη άνθηση της σύγχρονης τέχνης στην Αθήνα»
λέει ο κ. Κανιάρης. «Θα ανοίξουν και κάποια μουσεία που είναι σε εκκρεμότητα πολλά χρόνια, η Εθνική Πινακοθήκη, το Κέντρο Πολιτισμού του Νιάρχου, το Μουσείο Γουλανδρή, θα πραγματοποιηθεί η Documenta το 2017. Η φιλοδοξία μας είναι να γίνει μια σωστά διαρθρωμένη διεθνής περιφερειακή έκθεση που θα συνομιλεί με αυτούς τους πολιτιστικούς φορείς. Μπορεί να μην έρθουν τα πρώτα ονόματα που έρχονταν τις χρυσές εποχές. Εμείς θέλουμε δημιουργικές, νέες γκαλερί με φρέσκες ιδέες που θα ανοίξουν σε ένα κοινό που κι αυτό έχει αλλάξει».

πότε & πού:

20ή Art-Athina – Διεθνής Συνάντηση Σύγχρονης Τέχνης στο Κλειστό Π. Φαλήρου (Γήπεδο Tae Kwon Do), από 4 ως 7/6. Για περισσότερες πληροφορίες και λεπτομέρειες www.art-athina.gr

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ