Στις 19 Σεπτεμβρίου ο Ακύλλας Καραζήσης θα έχει πρεμιέρα στη Γερμανία: ο έλληνας σκηνοθέτης και ηθοποιός ανέλαβε για το Κρατικό Θέατρο του Αλτενμπουργκ, μια πόλη κοντά στη Λειψία, στην Ανατολική Γερμανία, να ανεβάσει τον «Ματωμένο γάμο» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα με ντόπιους και όχι μόνον καλλιτέχνες.
Η χρονιά του ξεκίνησε με την επανάληψη του «Blasted» της Σάρα Κέιν, στο θέατρο Πορεία, όπου σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου ερμήνευσε τον Ιαν, κερδίζοντας τις εντυπώσεις. Ακολούθησαν η παράσταση στο Εθνικό με το έργο του Αντώνη Κούφαλη «Συγχώρεσέ με» σε δική του σκηνοθεσία, ο ρόλος του δικαστή Μπρακ στην «Εντα Γκάμπλερ» του Ιψεν που συνεχίζεται στο θέατρο Σημείο από τον Κωνσταντίνο Ρήγο, ενώ μόλις ανέβηκε «Ο σεισμός στη Χιλή» του Κλάιστ. Μια παράσταση με νέους ηθοποιούς, αποφοίτους της Δραματικής Σχολής του Εθνικού, όπου δίδασκε, και του Ωδείου Αθηνών, όπου εξακολουθεί να διδάσκει. Είχε προηγηθεί, με μεγάλη επιτυχία, η «Πενθεσίλεια» του ίδιου συγγραφέα, με τους αποφοίτους της Σχολής του Εθνικού, προ διετίας.
Πολυσυλλεκτικός θίασος
Για τον 58χρονο σήμερα Ακύλλα Καραζήση η Γερμανία αποτελεί έναν τόπο γνωστό και οικείο. Εκεί σπούδασε (Πολιτικές Επιστήμες στη Χαϊδελβέργη) και από εκεί ξεκίνησε το 1985 να εργάζεται ως ηθοποιός, παράλληλα με την Ελλάδα. Η συνεργασία με το θέατρο του Αλτενμπουργκ προέκυψε όταν, προ διετίας, βρέθηκε προσκεκλημένος με την «Πενθεσίλεια» στο μουσικό Samos Young Artists Festival, που διοργανώνει το ίδρυμα Schwarz, από το 2010 στο Πυθαγόρειο.
«Μας κάλεσαν να παρουσιάσουμε την παράσταση» λέει ο Ακύλλας Καραζήσης, «και μάλιστα ήμασταν το πρώτο θεατρικό που παίχθηκε στο φεστιβάλ. Εκεί ήταν και το Θέατρο του Αλτενμπουργκ. Μου πρότειναν να συνεργαστώ μαζί τους. Καταλήξαμε στον Λόρκα. Το ενδιαφέρον είναι ότι το Θέατρο έχει έναν διεθνή χαρακτήρα και συνεργάζεται με ηθοποιούς από όλο τον κόσμο. Πέρυσι στη Σάμο παρουσίασαν τις «Γυναίκες της Τροίας» με πολυσυλλεκτικό θίασο, ακόμη και ηθοποιούς από την Μπουργκίνα Φάσο» λέει και εξηγεί ότι για τον «Ματωμένο γάμο» θα συνεργαστεί και εκείνος με δύο Αφρικανούς από την Μπουργκίνα Φάσο. Στον θίασο φυσικά θα συμμετάσχουν Γερμανοί αλλά και Ελληνες.
Με τις πρόβες να γίνονται σε δύο φάσεις, η πρώτη ξεκινάει στο τέλος του μήνα και η δεύτερη στις αρχές Σεπτεμβρίου, η δική του παράσταση θα είναι η εναρκτήρια της σεζόν 2015-2016 για το γερμανικό θέατρο. «Στην Ανατολική Γερμανία, που παραμένει πιο φτωχή και πιο επαρχιακή, βρίσκω πιο ενδιαφέρουσα τη διαπραγμάτευση του μεσογειακού κλισέ Λόρκα».
Κρίση και στη Γερμανία
«Η κρίση στον πολιτισμό, στην τέχνη αφορά και τη Γερμανία» λέει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης. «Και εκεί τους κόβουν τα λεφτά, και εκεί παλεύουν να κρατήσουν όρθια τα θέατρα. Απλώς βρίσκονται στο επίπεδο που ήταν, οικονομικά εννοώ, η Ελλάδα προ 5-10 χρόνων. Δηλαδή ξέρεις ότι θα κάνεις τη δουλειά σου». Οσο για τη θεατρική παραγωγή, σχολιάζει ότι «η Γερμανία αποτελεί πάντοτε μια σταθερά. Ενδεχομένως να μην παίζει σήμερα τον ρόλο που έπαιζε η Σαουμπίνε ή η Φοκσμπίνε στο παρελθόν, και να ψάχνει για μια ανανέωση». Δεν πιστεύει πάντως ότι στην Ελλάδα «αντιγράφουμε» τα γερμανικά πρότυπα: «Είναι καλύτερα να μιλάμε για επιρροές. Ειδικά στον πολιτισμό ζούμε σε εποχές αλληλοεπιρροής. Το δικό μας θέατρο μπολιάστηκε από το γερμανικό όπως και από το μετακομμουνιστικό ρωσικό».
Ο ίδιος, εδώ και χρόνια άλλωστε, με τον Γιάννη Χουβαρδά ή τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, έχει ξαναδουλέψει σε συμπαραγωγές με Γερμανούς. «Πιστεύω όμως», συνεχίζει, «ότι το ελληνικό θέατρο αρχίζει να αποκτά μια ισχυρή, δική του φυσιογνωμία, μια ταυτότητα, με ισχυρή δραματουργία, σκηνοθέτες, ηθοποιούς».
Από την πρόσφατη εμπειρία του –έκανε δύο γερμανικές ταινίες –συνειδητοποίησε ότι «οι Γερμανοί είναι πιο φιλικοί και αλληλέγγυοι από αυτό που φανταζόμαστε. Αλλωστε πιστεύω ότι δεν τίθεται ποτέ εν αμφιβόλω η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη».
Ως καθηγητής σε δραματικές σχολές, υπογραμμίζει ότι «η εξαετία Αρδίττη στο Εθνικό ήταν εξαιρετική και παρέδωσε στο θέατρο φουρνιές παιδιών υψηλών αξιώσεων. Πρέπει να τα λέμε τα πράγματα». Αν και την τελευταία διετία δεν διδάσκει πια στο Εθνικό, παραμένει δάσκαλος στη σχολή του Ωδείου. Η πολυετής εμπειρία του τον οδηγεί σε ένα συμπέρασμα: «Προφανώς και οι νέοι ηθοποιοί σήμερα είναι δημιουργικά καλύτεροι. Εχουν μεγαλώσει πιο φιλελεύθερα, με πιο φιλελεύθερους γονείς, οπότε μια καλή εκπαίδευση που τείνει να τους απελευθερώσει, τους δίνει πολλές αβάντες».
«Τα επιχορηγούμενα άλλαξαν το ελληνικό θέατρο»
«Τα θέατρα που άλλαξαν το ελληνικό θέατρο ήταν τα επιχορηγούμενα» λέει ο Ακύλλας Καραζήσης που έζησε από μέσα τη γέννηση και την ανάπτυξη του Θεάτρου του Νότου –Αμόρε. «Αυτά τα περί κρατικοδίαιτου θεάτρου είναι αηδίες. Το θέμα είναι ο θεσμός να λειτουργεί με κριτήρια. Αν το θέατρο δεν επιχορηγείται, ακόμη και αν αντέξει, δεν θα βγάλει τέτοια αποτελέσματα. Τι υπάρχει σήμερα; Το καθαρά εμπορικό θέατρο και από δίπλα η Στέγη, το Φεστιβάλ, το Εθνικό. Μην ξεχνάμε ότι στην εξαετία Χουβαρδά ένα μεγάλο μέρος του επιχορηγούμενου θεάτρου στεγάστηκε στο Εθνικό, κάτι που δεν ίσχυσε με την επόμενη διεύθυνση».
«Τα θέατρα που άλλαξαν το ελληνικό θέατρο ήταν τα επιχορηγούμενα» λέει ο Ακύλλας Καραζήσης που έζησε από μέσα τη γέννηση και την ανάπτυξη του Θεάτρου του Νότου –Αμόρε. «Αυτά τα περί κρατικοδίαιτου θεάτρου είναι αηδίες. Το θέμα είναι ο θεσμός να λειτουργεί με κριτήρια. Αν το θέατρο δεν επιχορηγείται, ακόμη και αν αντέξει, δεν θα βγάλει τέτοια αποτελέσματα. Τι υπάρχει σήμερα; Το καθαρά εμπορικό θέατρο και από δίπλα η Στέγη, το Φεστιβάλ, το Εθνικό. Μην ξεχνάμε ότι στην εξαετία Χουβαρδά ένα μεγάλο μέρος του επιχορηγούμενου θεάτρου στεγάστηκε στο Εθνικό, κάτι που δεν ίσχυσε με την επόμενη διεύθυνση».
Ο ίδιος πιστεύει πολύ και στους νέους χώρους. Διόλου τυχαίο ότι «Ο σεισμός στη Χιλή» παίζεται στο Bios. Ξέρει όμως ότι τα οικονομικά παραμένουν ένα μεγάλο θέμα για όλους τους νέους, και όχι μόνον: «Αν λοιπόν δεν βρουν στέγη στο Φεστιβάλ, στη Στέγη, στο Εθνικό, δύσκολα θα επιβιώσουν χωρίς επιχορηγήσεις. Και θα λείψουν… Θυμάμαι κάτι που έλεγε ο Βασίλης Παπαβασιλείου, ότι στην Ελλάδα έχουμε έναν ενθουσιασμό. Μόνον που παλαιότερα υπήρχαν και το σινεμά και η τηλεόραση. Τώρα, χωρίς αυτά, όλα γίνονται πιο δύσκολα. Και ας είμαστε προπονημένοι εμείς οι ηθοποιοί στα λίγα». Γιατί, κακά τα ψέματα, «δεν είναι δυνατόν να κάνεις αυτή τη δουλειά χωρίς να ζεις από αυτήν. Και αν το κάναμε παλαιότερα ήταν από επιλογή, τώρα είναι από υποχρέωση».
πότε & πού:
Θέατρο Σημείο «Εντα Γκάμπλερ», ως 17/5. Bios: «Σεισμός στη Χιλή», ως 25/5.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
