H πρώτη ερώτηση που δέχθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού κ. Νίκος Ξυδάκης στη διάρκεια της συνάντησης γνωριμίας με τους διαπιστευμένους συντάκτες τον περασμένο Φεβρουάριο είχε να κάνει με τον γενικό γραμματέα. Ποιος θα ήταν άραγε; «Ο καλύτερος» είχε απαντήσει τότε ο κ. Ξυδάκης. «Ο καταλληλότερος να διοικήσει το υπουργείο» δήλωνε στη συνέχεια προσθέτοντας ότι το όνομα θα ανακοινωθεί εν καιρώ και σίγουρα θα πρόκειται για πρόσωπο με προσόντα και γνώση του αντικειμένου. Ο κύβος ερρίφθη προ ημερών στο πρόσωπο της κυρίας Μαρίας Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, η οποία τελικώς καταλαμβάνει τη θέση της αναπληρώτριας γενικής γραμματέως του υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων. Διακεκριμένη αρχαιολόγος με σημαντικό επιστημονικό έργο και διεθνείς «περγαμηνές», προέρχεται παράλληλα από τα «σπλάχνα» της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, την οποία υπηρέτησε για περισσότερα από 35 χρόνια.
Μέσα από αυτό το πρίσμα στελέχη του υπουργείου που γνωρίζουν και έχουν συνεργαστεί με την κυρία Βλαζάκη εξέφραζαν την ικανοποίησή τους τις προηγούμενες ημέρες καθώς σε γενικές γραμμές εκτιμούν ότι πρόκειται για το κατάλληλο πρόσωπο στη συγκεκριμένη θέση και παράλληλα κάνουν λόγο για άνθρωπο ευγενή, συνεννοήσιμο, με μεγάλη εμπειρία και γνώση των θεμάτων τα οποία καλείται να χειριστεί. Και η ίδια άλλωστε η κυρία Βλαζάκη δίνει μεγάλη σημασία στην καλλιέργεια κλίματος συνεργασίας, αλληλοκατανόησης και εμπιστοσύνης με το προσωπικό. «Μόνο έτσι μπορούν να προχωρήσουν όλα τα έργα» λέει συγκεκριμένα.
Στην αναβαθμισμένη επιστροφή της κυρίας Βλαζάκη στο υπουργείο, μάλιστα, ορισμένοι βλέπουν την αποκατάσταση μιας αυθαιρεσίας της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας καθώς η κρητικιά αρχαιολόγος είχε αποπεμφθεί στα τέλη Οκτωβρίου 2014 από τη θέση της γενικής διευθύντριας Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η ίδια μάλιστα είχε πληροφορηθεί την εξέλιξη αυτή ενώ βρισκόταν στο Μιλάνο προκειμένου να δώσει διάλεξη για την ανασκαφική της δραστηριότητα στα Χανιά και αντέδρασε προσφεύγοντας στη Δικαιοσύνη. Η απομάκρυνσή της συνδέθηκε με την άρνησή της να συναινέσει στην αξιολόγηση των υπαλλήλων του υπουργείου, ενώ παράλληλα εφέρετο να διαφωνεί και με την πολιτική διαχείριση της πολυσυζητημένης ανασκαφής της Αμφίπολης… Εν προκειμένω δεν κρύβει πως αισθάνεται δικαίωση που επιστρέφει. «Νιώθω πολύ κολακευμένη για την εμπιστοσύνη που έχει επιδειχθεί στο πρόσωπό μου και αισθάνομαι πολύ μεγάλη ευθύνη» σχολιάζει χαρακτηριστικά μιλώντας στο «Βήμα».
Γεννημένη στα Χανιά το 1952, η Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη είναι δρ Αρχαιολογίας, ειδικευμένη στον μινωικό πολιτισμό. Επί σειρά ετών επέβλεψε επιστημονικά την αρχαιολογική έρευνα η οποία οδήγησε στην αποκάλυψη της μινωικής πόλης Κυδωνίας στον λόφο Καστέλι της σημερινής πόλης των Χανίων. Το 2009 τοποθετήθηκε στη θέση της αναπληρώτριας γενικής διευθύντριας Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο υπουργείο Πολιτισμού αφού για χρόνια διετέλεσε προϊσταμένη της ΚΕ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων της γενέτειράς της. Στις κρίσεις γενικών διευθυντών οι οποίες ακολούθησαν επελέγη για τη θέση της προϊσταμένης της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπου υπηρέτησε ως την αποπομπή της πριν από μερικούς μήνες. Στη διάρκεια της θητείας της χειρίστηκε υποθέσεις όπως αυτή της διαιτησίας στην UNESCO για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και τον επαναπατρισμό κλεμμένων αρχαιοτήτων, ενώ έχει συντονίσει και τη διοργάνωση μεγάλων εκθέσεων στο εξωτερικό.
Η ίδια λέει ότι δεν έχει εγκαταλείψει την ανασκαφική της δραστηριότητα. Στους μήνες που μεσολάβησαν μάλιστα μεταξύ της απομάκρυνσής της από το υπουργείο και της τωρινής επιστροφής θέλησε να οργανώσει τη συστηματική της ανασκαφή στα Χανιά. «Δούλεψα αρκετά και με κάποια άρθρα που ήθελα να προχωρήσω, μπήκα εκ νέου σε μια διαδικασία επιστροφής στην καθαρά επιστημονική δουλειά σε βιβλιοθήκες, συνεργασίας με τους συναδέλφους και τους νεότερους βοηθούς με τους οποίους είχα την ευκαιρία να συζητήσω θέματα δημοσιεύσεων, διατριβών κ.τ.λ. και όλο αυτό είχε αναμφίβολα μεγάλο ενδιαφέρον. Ο αρχαιολόγος άλλωστε παραμένει πάντα μάχιμος, είτε είναι στην υπηρεσία είτε βρίσκεται εκτός» σχολιάζει.
Το ακριβές πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της κυρίας Βλαζάκη αναμένεται να αποσαφηνιστεί το επόμενο διάστημα. Μιλώντας γενικότερα όμως η ίδια επισημαίνει το ενδιαφέρον της για την προώθηση και την ολοκλήρωση των ενταγμένων στο ΕΣΠΑ έργων, την προαγωγή του επιστημονικού έργου του υπουργείου, ενώ αναφορικά με τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους υπογραμμίζει τα θέματα ασφαλείας, προστασίας, συντήρησης, βελτίωσης και φυσικά ανάδειξης. «Και βέβαια ο σκοπός είναι να βελτιωθεί περισσότερο η λειτουργία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας υπέρ των Μνημείων» λέει στη συνέχεια. Παράλληλα η κυρία Βλαζάκη παραπέμπει στην ήδη εκπεφρασμένη πρόθεση του κ. Ξυδάκη περί αλλαγής του οργανογράμματος του υπουργείου –το οποίο στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου προκάλεσε πολλές συζητήσεις –και αναφέρεται και η ίδια στην ανάγκη τροποποίησής του. Κάνει όμως λόγο και για τον σύγχρονο πολιτισμό και την ανάγκη να «γίνουν πράγματα στους διάφορους τομείς του», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει. «Σαφώς θα προσπαθήσουμε να συνδέσουμε τη σύγχρονη τέχνη με τους αρχαιολογικούς χώρους μέσω της διοργάνωσης εκδηλώσεων και εκθέσεων. Με τον σωστό τρόπο βέβαια. Με τον σωστό επιμελητή. Ο σύγχρονος πολιτισμός δεν είναι σε καμία περίπτωση δευτερεύων» συνεχίζει.

Ανασκαφή με μέλλον στα Χανιά
Ο ενθουσιασμός και η συγκίνηση στη φωνή της κυρίας Βλαζάκη είναι έκδηλα όταν μιλάει για την ανασκαφική δραστηριότητά της στα Χανιά. «Βγαίνει εκεί το ανακτορικό κέντρο –το Μυκηναϊκό και Μινωικό –της Κυδωνίας, οπότε έχει και μέλλον και μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί σήμερα πλέον σκάβουμε με πολύ καλύτερες μεθόδους απ’ ό,τι στο παρελθόν και έχουμε στα χέρια μας περισσότερα εργαλεία προκειμένου να βγάζουμε αντιστοίχως περισσότερα συμπεράσματα» λέει και συνεχίζει: «Καταλαβαίνει κανείς ότι το να μπορείς να δουλεύεις σε ένα τέτοιο κέντρο μινωικό σήμερα, τη στιγμή που ξέρουμε ότι τα Ανάκτορα της Κνωσού, των Μαλίων, της Ζάκρου, της Φαιστού έχουν ανασκαφεί στο παρελθόν, είναι μεγάλη πρόκληση. Στην εποχή μας και με τη συμβολή των θετικών επιστημών εξάγουμε συμπεράσματα από παράγοντες που παλαιότερα κανείς δεν ελάμβανε και τόσο υπόψη του. Ακόμη και το χώμα το ίδιο, για παράδειγμα, με την επεξεργασία που γίνεται μπορεί να μας δώσει στοιχεία διατροφής…».
Τι σημαίνει, άραγε, για την ίδια μια ανασκαφή ανοιχτή στην κοινωνία; «Να δίνεις πληροφορίες στον κόσμο αφού έχεις μελετήσει, αφού έχεις βγάλει κάποια συμπεράσματα» απαντά με νόημα. «Να παρουσιάζεις την ανασκαφή, να οργανώνεις ξεναγήσεις, να εκδίδεις φυλλάδια-οδηγούς κατανοητούς στον κόσμο ώστε να μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει όλο αυτό. Επίσης τα εκπαιδευτικά προγράμματα έχουν πραγματική ουσία γιατί το να βλέπει κανείς ένα μνημείο χωρίς να του παρέχονται ορισμένα επεξηγηματικά στοιχεία δεν έχει νόημα, δεν τον κάνεις κοινωνό».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ