Μότσαρτ γένους… θηλυκού!

Μια βραδιά με ιστορίες και συνθέσεις γυναικών από τον Μεσαίωνα ως τον 20ό αιώνα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου αλλά και τα 15 χρόνια της ραδιοφωνικής εκπομπής του Γ’ Προγράμματος «Τα Μήλα των Εσπερίδων» είναι η «Musica Femina»

Η ραδιοφωνική παραγωγός Τζουλιέττα Καρόρη «ξεναγεί» το κοινό στον κόσμο της γυναικείας μουσικής δημιουργίας, αναζητεί και αφηγείται ιστορίες γυναικών που θέλησαν να αφιερωθούν στην τέχνη τους στο πέρασμα των αιώνων. Πρόκειται για μια ζωντανή ραδιοφωνική εκπομπή-συναυλία η οποία θα φιλοξενηθεί στην αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός» το Σάββατο 7 Μαρτίου (στις 20.30) και όπου συμμετέχουν η μεσόφωνος Θεοδώρα Μπάκα, οι φλαουτίστες Δημήτρης Κούντουρας και Ναταλία Γεράκη, ο τσελίστας Αλέξανδρος Μποτίνης, η αρπίστρια Φλώρα Παπαδοπούλου και ο πιανίστας Διονύσης Μαλλούχος.

Χίλντεγκαρντ Ηγουμένη του Bingen, Κοντέσα Μπεατρίτς ντε Ντία, Μπάρμπαρα Στρότσι, Αννα Μαρία (Νάνερλ) Μότσαρτ, Φάνι Μέντελσον, Κλάρα Σούμαν, Αλμα Μάλερ, Λίλι και Νάντια Μπουλανζέ είναι μερικές μόνο από τις γυναίκες που καταγράφονται στα λεξικά μουσικής. Ποιες ήταν άραγε; Τι τις ενέπνευσε; Πώς ήταν η ζωή τους σε κοινωνίες όπου το δικαίωμα στη μουσική δημιουργία ήταν ανδρικό προνόμιο; Κάτω από ποιες συνθήκες έκαναν μουσική; Γυναίκες που έζησαν από τον Μεσαίωνα ως τον 20ό αιώνα. Κατάφεραν άραγε να δημιουργήσουν όσα ονειρεύτηκαν και να σταθούν αυτόνομα;

«Η ιδέα προέκυψε μέσα από την ίδια την εκπομπή» λέει η Τζουλιέττα Καρόρη. «Τα «Μήλα των Εσπερίδων» εστιάζουν στη μουσική του Μεσαίωνα, της Αναγέννησης και του μπαρόκ. Συνειδητοποίησα λοιπόν ότι σε αυτές τις περιόδους υπήρχαν σημαντικές γυναίκες συνθέτριες, οι οποίες όμως ήταν τελείως ή σχεδόν τελείως άγνωστες σε αντίθεση με τις δημιουργούς του 20ού αιώνα, οι οποίες ήταν περισσότερο γνωστές. Αυτό βέβαια έχει να κάνει και με τις συνθήκες, οι οποίες στο πέρασμα των αιώνων έγιναν πιο εύκολες».

Η Τζουλιέττα Καρόρη αναφέρεται ενδεικτικά στη Χίλντεγκαρντ, Ηγουμένη του Bingen, η οποία γεννήθηκε το 1098 –μια εξαιρετικά φωτισμένη, λόγια γυναίκα, όπως χαρακτηριστικά λέει –και έγραψε πολλή μουσική. Αξιοσημείωτη περίπτωση όμως ήταν και η Κοντέσα ντε Ντία, «μια γυναίκα διαρκώς ερωτευμένη, η οποία ανήκε στην παράδοση των τροβαδούρων». Η Τζουλιέττα Καρόρη επισημαίνει επίσης τη μεγάλη παράδοση των γυναικών σε μοναστήρια τα οποία αποτελούσαν εκείνες τις εποχές εναλλακτική λύση για όσες γυναίκες δεν ήθελαν να παντρευτούν. Μπορούσαν να καταφύγουν εκεί για να μελετήσουν και να καλλιεργήσουν πνευματικά τον εαυτό τους…

Ποιος είναι ο σκοπός άραγε μιας τέτοιας συναυλίας; «Να ευαισθητοποιηθεί ο θεατής-ακροατής ώστε να ψάξει το θέμα περισσότερο» απαντά η ίδια. «Η συναυλία φτάνει στη Νάντια Μπουλανζέ, η οποία έδρασε σε πολλά επίπεδα, σε μια εποχή όμως που πλέον έχει ανοίξει ο δρόμος για τις γυναίκες. Ηταν συνθέτρια, αρχιμουσικός και δασκάλα, η οποία δίδαξε πολλούς από τους κορυφαίους συνθέτες του 20ού αιώνα».

Η εν λόγω συναυλία φτάνει ως τη γυναικεία δημιουργία των δεκαετιών 1940-1950. «Οι μεταγενέστερες ίσως αποτελέσουν θέμα μιας επόμενης εκδήλωσης» λέει η Τζουλιέττα Καρόρη. Παρ’ όλο που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σχέδια, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να υπάρξει συνέχεια. Δηλώνει πως το ίδιο το θέμα ήταν αυτό που την οδήγησε στην οργάνωση της συγκεκριμένης συναυλίας: η επιθυμία της να «βγάλει» αυτές τις γυναίκες από το στούντιο. Είναι όμως και η γιορταστική διάθεση για τη συμπλήρωση των 15 χρόνων της εκπομπής. «Είμαι ευτυχής που το μοιράζομαι όλο αυτό με τόσο καλούς μουσικούς. Ξαφνικά και η εκπομπή και εγώ αποκτούμε ένα πιο εξωστρεφές πρόσωπο. Παράλληλα είναι και μια ευκαιρία να συναντηθούμε με τους ακροατές…».