Δεν είναι η ελληνική καταγωγή που κάνει τον Αλεξάντρ Ντεσπλά πιο οικείο όταν μιλάς μαζί του. Επειτα από ένα διάστημα έξι χρόνων από την πρώτη φορά που τον συνάντησα εδώ στην Αθήνα και ενώ έχουν μεσολαβήσει σημαντικά πράγματα στην καριέρα του, τέτοια που άλλος δεν θα καταδεχόταν να σηκώσει το τηλέφωνο, αυτός παραμένει ο ίδιος ζεστός άνθρωπος. Ελληνικής καταγωγής από τη μητέρα του και Γάλλος από τον πατέρα του, ο Ντεσπλά σπούδασε στο περίφημο Κολέγιο Μπέρκλεϊ των ΗΠΑ και, παρά την κλασική παιδεία του, γρήγορα στράφηκε στην τζαζ και στη μουσική των ταινιών του Χόλιγουντ, το οποίο και τελικώς κατέκτησε.
Η καριέρα του Ντεσπλά χρονολογείται από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, η καταξίωσή του όμως ήρθε το 2003 με τη δουλειά του στην ταινία «Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι». Πριν από αυτή την ταινία ο Ντεσπλά είχε ήδη γράψει τη μουσική για περίπου 50 ταινίες, 30 τηλεοπτικές σειρές και αμέτρητες μικρού μήκους. Ο κατάλογος των εξαιρετικά γνωστών ταινιών για τις οποίες έχει κάνει τη μουσική είναι τεράστιος και οι βραβεύσεις εξίσου πολλές. Εχει κερδίσει ένα BAFTA, μία Χρυσή Σφαίρα και ένα Grammy για έξι υποψηφιότητες σε κάθε ένα από αυτά τα βραβεία καθώς έχει και έξι υποψηφιότητες για Οσκαρ.
Εχει γράψει τη μουσική για τη «Βασίλισσα» και τη «Φιλομένα» του Στίβεν Φρίαρς, για την «Απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον» του Ντέιβιντ Φίντσερ, για δύο από τα Χάρι Πότερ, για την «Επιχείρηση: Argo» τουΜπεν Αφλεκ,που τον οδήγησε για πέμπτη φορά στις υποψηφιότητες των Οσκαρ, και για το «Zero dark thirty» της Κάθριν Μπίγκελοου. Δική του επίσης είναι η μουσική στον «Θεό της σφαγής» και στον «Αόρατο συγγραφέα» τουΡόμαν Πολάνσκι(με τον οποίο συνεργάζεται και στην επόμενη ταινία του), στον οσκαρικό «Λόγο του βασιλιά» τουΤομ Χούπερ, στο «Δέντρο της ζωής» τουΤέρενς Μάλικ, στο «Αι ειδοί του Μαρτίου» τουΤζορτζ Κλούνεϊ(με τον οποίο επίσης συνεργάζεται ξανά), στο «Σώμα με σώμα» και στον «Προφήτη» τουΖακ Οντιάρ. Η λίστα είναι ατελείωτη και εκλεκτή. Αφορμή για τη συνέντευξη στάθηκε η μουσική του για την ήδη πολυσυζητημένη ταινία της Αντζελίνα Τζολί «Unbroken». Είναι υποψήφιος δε για Χρυσή Σφαίρα για την ταινία «Το παιχνίδι της μίμησης».
Αλεξάντρ Ντεσπλά: «Καλησπέρα από το Λονδίνο. Τι κάνεις; Είσαι καλά;» (στα ελληνικά).
Μια χαρά. Τι κάνετε στο Λονδίνο;


«Εχω έρθει για την πρεμιέρα της ταινίας της Αντζελίνα Τζολί «Αλύγιστος»».
Ενδιαφέρον σενάριο…
«Φυσικά, πρόκειται για την απίστευτη ιστορία ενός ανθρώπου που αρχικά υπήρξε ολυμπιονίκης, στη συνέχεια ήρωας στα πεδία του πολέμου με μεγάλη ψυχική δύναμη και ανδρεία, στην πορεία ένας επιζήσας μιας φριχτής δοκιμασίας στη θάλασσα, για να καταλήξει να βασανίζεται σε στρατόπεδο αιχμαλώτων. Εκπληκτική ιστορία».
Εχω την εντύπωση ότι πρόκειται περισσότερο για την πνευματική αναζήτηση ενός ανθρώπου, αν έχω καταλάβει σωστά από όσα έχει πει η κυρία Τζολί.
«Ακριβώς, έχετε απόλυτο δίκιο και είναι το πρώτο πράγμα που συζήτησα μαζί της όταν διάβασα το σενάριο και αποφασίσαμε να συνεργαστούμε. Μιλάει για την απίστευτή ψυχική δύναμη αυτού του ανθρώπου, το τσαγανό με τα οποίο πάντα ξεπερνά τις αμέτρητες δυσκολίες, τα βασανιστήρια, τον πόνο και τη θλίψη. Αυτή η σπάνια δύναμη. Ενας Σούπερμαν. Αυτό είχα στο μυαλό μου από την αρχή και στην πορεία γράφοντας τη μουσική στο πιάνο ή στο κομπιούτερ η ταινία από μόνη της αποβάλλει ή ενσωματώνει τα στοιχεία που πρέπει. Υπάρχει μια φυσική εξέλιξη. Χρονολογικά η ταινία μεταπηδά χωρίς μια σειρά από τη μία περίοδο της ζωής του στην άλλη, στοιχείο που σκηνοθετικά αποτελεί μια πρόκληση, νομίζω όμως ότι έρχεται η μουσική που συνδέει όλες τις περιόδους και κάνει τη ροή να μοιάζει λογική».
Δύσκολος ο δικός σας ρόλος.
«Ναι, ναι, και οι διάλογοι δεν είναι πολλοί, έτσι έρχεται η μουσική να συμπληρώσει τα κενά».
Πώς ήταν η συνεργασία σας με την Αντζελίνα Τζολί; Είχατε απέναντί σας τη σταρ με την οποία ασχολείται όλος ο πλανήτης ή μια σκηνοθέτρια απλώς;
«Ποτέ δεν ήταν έτσι. Δουλέψαμε πολύ αρμονικά καθ’ όλη τη διάρκεια, ήξερε τι ήθελε και μοιραζόμασταν τις σκέψεις μας και προχωρούσαμε βήμα-βήμα. Εχω δουλέψει με πολλούς σταρ όπως ο Τζορτζ Κλούνεϊ ή σκηνοθέτες-σταρ όπως ο Ρόμαν Πολάνσκι ή ο Τέρενς Μάλικ, που όταν κάθεσαι μαζί τους να μιλήσεις ξέρεις ότι τα πράγματα είναι σοβαρά. (γελώντας) Οχι, ποτέ δεν συμπεριφέρθηκε έτσι. Είναι πολύ αφοσιωμένη σε αυτό που κάνει και οι συζητήσεις μας ήταν για το πώς θα έχουμε τον καλύτερο σχεδιασμό. Την ενδιέφερε πολύ πώς οι χαρακτήρες θα αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερο βάθος μέσω της μουσικής».
Το Χόλιγουντ δείχνει να σας αγαπά ιδιαιτέρως. Πώς ανταποκρίνεστε σε αυτή τη σχέση;
«Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πολλοί πιστεύουν ότι είναι κάτι απλό να κάνεις ταινίες για το Χόλιγουντ ή μουσική όπως κάνω εγώ. Υπάρχουν πάρα πολλοί ταλαντούχοι μουσικοί που περιμένουν στη σειρά για να δουλέψουν στο Χόλιγουντ και ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος. Εγώ δυσκόλεψα ακόμη περισσότερο τα πράγματα γιατί αποφάσισα ότι θα δουλεύω παράλληλα και για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο. Με αυτόν τον τρόπο πιστεύω ότι δημιουργώ μέσα μου μια καλλιτεχνική ισορροπία. Οχι ότι όταν με ζητεί το Χόλιγουντ δεν είμαι εκεί. Αλλωστε και οι ίδιοι οι σπουδαίοι αμερικανοί δημιουργοί έχουν πάντα στο μυαλό τους το ευρωπαϊκό σινεμά, έναν Φελίνι, έναν Τριφό, όταν δημιουργούν».
Πώς επιλέγετε κάθε φορά τη ταινία για την οποία θα δουλέψετε;
«Αρχικά θέλω να είναι κάτι διαφορετικό από την προηγούμενη δουλειά. Επίσης μου αρέσει έπειτα από μια μεγάλη παραγωγή να κατεβάζω την ένταση με κάτι πιο μικρής κλίμακας ώστε να κρατώ ισορροπία. Παίζουν ρόλο και οι φιλικές σχέσεις που μπορεί να έχω με κάποιους σκηνοθέτες ώστε να γνωρίζω ότι θα είμαι ελεύθερος για την επόμενη ταινία τους».
Τι σας εμπνέει από την ελληνική κουλτούρα στη δουλειά σας;
«Τα πάντα, η ελληνική μυθολογία, το ελληνικό φαγητό, τα πάντα. Μεγάλωσα με τη μητέρα μου σε ένα τέτοιο πλαίσιο. Πώς θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά;».
Πιστεύετε ότι έχετε αναγνωρίσιμο στυλ;
«Αυτή είναι μια καλή ερώτηση αλλά για εσάς…».
Καλό, αλλά θα ήθελα να έχω τη γνώμη σας.
«Νομίζω ότι γράφω την ίδια μουσική ξανά και ξανά, απλά της δίνω διαφορετική μουσική κάθε φορά». (γελώντας)
Ποιο πιστεύετε ότι είναι το στοιχείο που σας έκανε επιτυχημένο;
«Νομίζω η σχέση μου με το σινεμά από παιδί. Οτι θεωρώ τον εαυτό μου δημιουργό ταινιών και όχι απλώς μουσικό και γνωρίζω και μιλώ το ίδιο λεξιλόγιο με τους σκηνοθέτες. Από την άλλη, η γαλλική παιδεία μου στο σινεμά με έκανε πιο ευέλικτο. Σε ένα σινεμά όπου οι διάλογοι έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο πρέπει να κρατάς σωστές αποστάσεις ώστε να μην τους καταστρέφεις, να φέρεσαι πιο έξυπνα. Εμαθα να γράφω πιο μικρά αλλά πιο ουσιαστικά κομμάτια μουσικής και κυρίως να μη βγαίνω μπροστά από την ταινία αλλά να είμαι μέρος της».
Ποιος είναι ο σκηνοθέτης με τον οποίον εργάζεστε καλύτερα;
«Ω, είναι πολλοί. Θα έλεγα ίσως τον Ρόμαν Πολάνσκι, γιατί είναι λάτρης της μουσικής, πηγαίνει σε συναυλίες, ενημερώνεται. Εμαθα πολλά από τον τρόπο που χρησιμοποιούσε τη μουσική στις σπουδαίες ταινίες του όταν ήμουν μικρός και έμαθα ακόμη περισσότερα δουλεύοντας δίπλα του».
Σας αναφέρω ταινίες και θα ήθελα την πρώτη αντίδρασή σας.
«Η βασίλισσα»: «Το πνεύμα και η ευστροφία του Πίτερ Μόργκαν (σεναριογράφος), του Στίβεν Φρίαρς και της Ελεν Μίρεν ένα εκρηκτικό μείγμα».
«Αι ειδοί του Μαρτίου»: «Ο Τζορτζ (Κλούνεϊ) να σφυρίζει τον σκοπό που του έπαιξα και να έρχεται την επόμενη ημέρα σφυρίζοντας ακόμη τον σκοπό».
«Βαμμένο πέπλο»: «Θυμάμαι τον Λανγκ Λανγκ να παίζει τη μουσική των τίτλων αρχής στο στούντιο και να κάνει διάλειμμα επειδή μόλις είχε έρθει με πτήση από κάποια συναυλία του και ήταν κουρασμένος».
«Argo»: «Τη φωνή της σπουδαίας ιρανής τραγουδίστριας Σουζάν Ντεχίμ στο τέλος της ταινίας».
«Philοmena»: «Την ευγένεια και την καλοσύνη της Τζούντι Ντεντς».

πότε & πού:

H ταινία «Αλύγιστος» προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 1η Ιανουαρίου και η ταινία «Το παιχνίδι της απομίμησης» από την Πέμπτη 8 Ιανουαρίου

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ