Στις 23 Ιουλίου 1980 η βρετανική εφημερίδα «Daily Express» ανακοίνωσε πρώτη ότι όλα σχεδόν τα εξωτερικά γυρίσματα της 12ης κατά σειρά ταινίας Τζέιμς Μποντ πρόκειται να πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του ιδίου έτους. Η εφημερίδα δεν έπεσε έξω. Πραγματικά, αν μια ταινία τού 007 έχει συνδεθεί πιο πολύ με τη χώρα μας, αυτή είναι το «Για τα μάτια σου μόνο» με πρωταγωνιστή τον 52χρονο τότε Ρότζερ Μουρ στην πέμπτη εμφάνισή του στον ρόλο του βρετανού πράκτορα. Πρώτο το νησί της Κέρκυρας και εν συνεχεία τα Μετέωρα θα φιλοξενούσαν την πανάκριβη παραγωγή των Αλμπερτ Μπρόκολι και Χάρι Σάλτσμαν. Η Ελληνική Εταιρεία Διαφημίσεων, Εκθέσεων και Βιομηχανικού Σχεδιασμού ΙΔΕΑ συμβλήθηκε με τη United Artists και την ΕΟΝ Productions αναλαμβάνοντας την προώθηση του «Για τα μάτια σου μόνο» στη χώρα μας, αλλά τα γυρίσματα για διάφορους λόγους πραγματοποιήθηκαν έχοντας ξεπεράσει διάφορα εμπόδια.
Το «Για τα μάτια σου μόνο» έχει αρκετή ιστορία πίσω του και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του είναι ότι ως πρωτότυπο κείμενο δεν είχε καμία σχέση με την Ελλάδα. Κατ’ αρχάς είναι η πρώτη ταινία που δεν στηρίζεται σε μεγάλο μυθιστόρημα αλλά σε δύο μικρά διηγήματα του Ιαν Φλέμινγκ, «πατέρα» του πράκτορα. Τα δύο αυτά διηγήματα εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1960 σε μια συλλογή μικρών ιστοριών με ήρωα τον Μποντ η οποία έφερε τον τίτλο «Για τα μάτια σου μόνο». Το ένα ήταν το ομότιτλο (του οποίου όμως αρχικός τίτλος ήταν «Man’s work») και το άλλο λέγεται «Risico». Φόντο στο διήγημα «Για τα μάτια σου μόνο» είναι η Πολιτεία Βερμόντ των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου ο Φλέμινγκ είχε περάσει πολλά καλοκαίρια διαμένοντας στην Black Hollow Farm του φίλου του Αϊβαρ Μπράις.

Οι θερινές διακοπές αλλά και η αγάπη του Φλέμινγκ για τον Τόμας Μαν έπαιξαν ρόλο για το δραματουργικό φόντο του «Risico», που είναι το Λίντο της Βενετίας. Εκεί όπου ο Φλέμινγκ πέρασε το καλοκαίρι του 1958 με τη γυναίκα του Αν και βέβαια εκεί όπου τοποθετείται η ιστορία του «Θανάτου στη Βενετία», του αριστουργήματος του Μαν. Το Βερμόντ μπορεί να φημίζεται για τα χιονοδρομικά κέντρα του, δεν έχει όμως τον εξωτικό χαρακτήρα της Κέρκυρας, που σίγουρα βρίσκεται πιο κοντά στο Λίντο απ’ ό,τι στο Βερμόντ…

Στους δρόμους και στις παραλίες


Η ιστορία του κινηματογραφικού «Για τα μάτια σου μόνο» αρχίζει από την εξαφάνιση ενός βρετανικού ηλεκτρονικού σκάφους παρακολούθησης κατασκόπων, το οποίο αρχικώς βυθίζεται μυστηριωδώς κοντά στην Κέρκυρα και την αλβανική ακτή. Ο Τζέιμς Μποντ θα πιάσει δράση μετά τη δολοφονία ενός πρώην αξιωματικού του Βρετανικού Ναυτικού και υποβρύχιου αρχαιολόγου ο οποίος είχε αναλάβει τον εντοπισμό του ναυαγίου.
Τα γυρίσματα στην Κέρκυρα δεν ήταν εύκολα και αυτό φάνηκε από την αρχή. Η χρυσή άμμος των παραλιών του νησιού των Φαιάκων προκάλεσε δυσκινησία στις σκηνές όπου οι πληρωμένοι φονιάδες του Εμίλ Λοκ (Μάικλ Γκόταρντ) αποπειράθηκαν να σκοτώσουν τον Τζέιμς Μποντ και τη φιλενάδα του Λιλ (Κασάντρα Χάρις).
Σύντομα η παραγωγή βρέθηκε τρεις ημέρες πίσω στο πρόγραμμα, γεγονός που ήταν φυσικό να προκαλέσει δυσφορία στο επιτελείο της ταινίας, παρότι ο Κούμπι Μπρόκολι στάθηκε στο πλευρό του σκηνοθέτη Τζον Γκλεν, ο οποίος αργότερα θα σκηνοθετούσε και άλλες ταινίες 007.
Την εποχή των γυρισμάτων της ταινίας στην Κέρκυρα το επίσημο αυτοκίνητο του Τζέιμς Μποντ ήταν η Lotus Esprit Turbo, μοντέλο του 1980. Για τις ανάγκες της ταινίας το όχημα έγινε θρύψαλα, γεγονός που διόλου δεν στενοχώρησε τον ιδιοκτήτη του, ο οποίος βρισκόταν με άλλες δύο Lotus στην Κέρκυρα. Υπερήφανος για την παρουσία του οχήματός του στην ταινία, ο Ντον Μακ Λάθεν μάλιστα είχε δηλώσει στον «Ταχυδρόμο» πόσο σπουδαία μπίζνα είναι η χρήση της Lotus για την εταιρεία του.
Ωστόσο η αλήθεια είναι ότι στη συγκεκριμένη ταινία αν κάποια γυρίσματα με αυτοκίνητο κυριάρχησαν, ήταν εκείνα με το κίτρινο 2CV που κυριολεκτικά έκλεψε την παράσταση. Μάλιστα οι σκηνές τού 2CV υποτίθεται ότι εκτυλίσσονταν στα περίχωρα της Μαδρίτης ενώ όλες γυρίστηκαν στην Κέρκυρα. Μία από τις πιο χαρακτηριστικές σκηνές από πλευράς επικινδυνότητας είναι εκείνη της στροφής κοντά στο χωριό Πάγοι, σε μια περιοχή γεμάτη ελιές. Εν τέλει το αυτοκίνητο αναποδογύρισε, ίσως επειδή στο τιμόνι βρισκόταν γυναίκα και όχι ο ίδιος ο Μποντ.
Προβλήματα με την Μπουκέ


Η γυναίκα είναι η Καρόλ Μπουκέ. Με τη 12η ταινία Τζέιμς Μποντ το κορίτσι που κλήθηκε να πάρει τη σκυτάλη που στο παρελθόν είχαν κρατήσει η Ούρσουλα Αντρες, η Χόνορ Μπλάκμαν, η Μίε Χάλμα, η Τζιλ Σεντ Τζον και η Λόις Τσάιλς ήταν αυτή η 23χρονη γαλλίδα πρασινομάτα, στο ενεργητικό της οποίας συγκαταλεγόταν το κύκνειο άσμα του ισπανού σουρεαλιστή σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ «Το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου». Στο «Για τα μάτια σου μόνο» η Μπουκέ υποδύεται τη Μελίνα Χάβελοκ, ελληνοαγγλίδα θαλάσσια αρχαιολόγο αποφασισμένη να εκδικηθεί τη δολοφονία του συζύγου της. «Είμαι κατά το ήμισυ Ελληνίδα» εξηγεί στον Μποντ «και οι Ελληνίδες, όπως η Ηλέκτρα, πάντοτε εκδικούνται εκείνους που αγαπούν». Οι ικανότητες της Μελίνας στην τοξοβολία είναι άλλωστε δεινές! Το όνομα Μελίνα βέβαια δεν επιλέχθηκε τυχαία. Η Μελίνα Μερκούρη ήταν η απόλυτη πρέσβειρα της Ελλάδας στο εξωτερικό. Πάντως η Καρόλ Μπουκέ ακολούθησε αθόρυβη στάση σε σχέση με την προώθηση του «Για τα μάτια σου μόνο». Εξαιρέθηκε από τη διαφημιστική περιοδεία της ταινίας και, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, δεν είχε παρουσιάσει επαγγελματικό προφίλ κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Εκπρόσωπος της παραγωγής της ταινίας είχε δηλώσει στη «Herald Tribune» ότι η Μπουκέ «δημιούργησε φασαρίες και έφτασε ακόμη και στο σημείο να κοιμηθεί σε γύρισμα». Ενδεχομένως να έφταιξε το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στην Κέρκυρα έπαθε γαστρεντερίτιδα. Ποιος ξέρει…
Πάντως είναι προφανές ότι η δήλωση της Μπουκέ σε συνέντευξή της ότι ο Ρ. Μουρ είναι αρκετά μεγάλος για να είναι πατέρας της και όχι εραστής της δεν πρέπει να τη βοήθησε ιδιαίτερα.

Σκάνδαλα στα Μετέωρα
Τα ευτράπελα που σχετίζονται με το «Για τα μάτια σου μόνο» δεν εντοπίστηκαν τόσο στην Κέρκυρα όσο στα Μετέωρα όπου έγιναν επίσης γυρίσματα. Και δεν ήταν μόνο θρησκευτικού αλλά όπως αποδείχθηκε και οικονομικού περιεχομένου. Κατ’ αρχάς γιατί γυρίσματα στα Μετέωρα; Γιατί εκεί υποτίθεται ότι βρίσκει καταφύγιο ο Κριστάτος (Τζούλιαν Γκλόβερ), βασικός «κακός» της ιστορίας, ο οποίος καταδιώκεται από τον Μποντ.
Οι καλόγεροι των Μετεώρων θεώρησαν ότι η «βίαιη ταινία εισέβαλε στον ιερό χώρο» και κατηγόρησαν τον κυβερνητικό βουλευτή Ηλείας Κωνσταντίνο Γόντικα που ήταν σύμβουλος της EON Productions ότι «θέλει να γυριστεί στους ιερούς χώρους μια ταινία με σκηνές ληστείας, φόνου και σεξ!». Οι καλόγεροι απείλησαν με κινητοποιήσεις και τήρησαν την υπόσχεσή τους και με το παραπάνω.
«Καλόγεροι κατά «Αγίου»» ήταν ο κεντρικός τίτλος ρεπορτάζ των «Νέων» στο φύλλο της 18ης Οκτωβρίου 1980, μια αναφορά στη γνωστή τηλεοπτική σειρά του Ρότζερ Μουρ που εκείνη την εποχή είχε μεγάλη πέραση στη χώρα μας. Στο ίδιο άρθρο διαβάζουμε ότι εννέα καλόγεροι και 14 μοναχές σήκωσαν μαυροκίτρινες παντιέρες και κλείστηκαν στα μοναστήρια των Μετεώρων ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τα γυρίσματα στον χώρο του θρησκευτικού φέουδού τους. Προσεύχονταν ολημερίς και ξόρκιζαν τους… «Διαβόλους» που πετούσαν πάνω από τα κεφάλια τους!
Σαν να μην έφταναν αυτά όμως, σε άλλα δημοσιεύματα της εποχής διαβάζουμε ότι το σκάνδαλο είχε πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις και ότι ο τοποτηρητής της Μητρόπολης Τρίκκης Σεβαστιανός είχε δεχτεί μεγάλο χρηματικό ποσό από εκπρόσωπο της παραγωγής, προτού φυσικά καταθέσει «για τα μάτια»… μηνυτήρια αναφορά(!) κατά των υπευθύνων!
Οι μεν καλόγεροι κατηγόρησαν τον Σεβαστιανό ότι «τα κανόνισε» με τους ξένους και εν συνεχεία τους αγνόησε, οι δε κάτοικοι της Καλαμπάκας ήταν εξοργισμένοι τόσο με τη στάση του Σεβαστιανού όσο και με τη σιωπή του Προκαθήμενου της Εκκλησίας Σεραφείμ. Ο ειρηνοδίκης Καλαμπάκας αποφάνθηκε ότι «ο εκκλησιαστικός χώρος αρχίζει και τερματίζει στην πρώτη βαθμίδα της κλίμακας εκάστης μονής» και ο νομικός σύμβουλος του υπουργείου Πολιτισμού ότι «εκκλησιαστικός χώρος νοείται αυτός (ο βράχοις) επί του οποίου ευρίσκονται μονή ή άλλο κτίσμα αφιερωμένο στη λατρεία!».
Ενας Αγιος για όλες τις δουλειές

Από την πλευρά του ο Ρότζερ Μουρ θέλησε να κάνει μια επίσκεψη στους μοναχούς προκειμένου να τους μιλήσει. Κατέστη αδύνατο. «Βρήκα τις πόρτες κλειστές και τις ταμπέλες της «απεργίας» τους αναρτημένες» είπε στον Β. Καββαθά, απεσταλμένο των «Νέων» στα Μετέωρα. Ενώ όμως ο Βρετανός αρχικώς αντιμετώπισε με χιούμορ την οργή των καλογέρων λέγοντας «δεν θα ξέρουν φυσικά ότι εκτός από Τζέιμς Μποντ είμαι και Αγιος και ότι σαν τέτοιο θα έπρεπε να με αντιμετωπίσουν και να με υποδεχτούν με ανοιχτές αγκαλιές», εν συνεχεία σε συνέντευξή του στα «Νέα» δήλωσε ότι η υπόθεση αυτή καταστρέφει την καλή εντύπωση που είχε δημιουργηθεί με την έναρξη των γυρισμάτων στην Κέρκυρα, δημιουργώντας ταυτόχρονα απρόβλεπτες δυσκολίες στο κινηματογραφικό συνεργείο. Ο Μουρ φυσικά είχε άλλα θέματα στο μυαλό του και το βασικότερο όλων ήταν η υψοφοβία του, την οποία έπρεπε να καταπολεμήσει προκειμένου να γυρίσει τις λήψεις όπου σκαρφαλώνει στον βράχο. Ενδεχομένως το valium να έκανε τη δουλειά του, αν και οι περισσότερες από τις εν λόγω σκηνές εν τέλει γυρίστηκαν από αντικαταστάτη του.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ