Καλοκαιρινή εκστρατεία του Future Library για τρίτη χρονιά. Με το σύνθημα «Ό,τι σκέφτεσαι σκέψου το αντίθετο!» θα φιλοξενηθούν σε 140 δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες σε όλη τη χώρα 3.480 δράσεις για παιδιά και εφήβους. Τρεις μήνες, ως τα μέσα Σεπτεμβρίου, με αφηγήσεις, παντομίμα, πειράματα, κυνήγι χαμένου θησαυρού, μουσικά και εικαστικά εργαστήρια, ταξινομήσεις μέσα στη βιβλιοθήκη, ανταλλακτικά παζάρια, παιχνίδια μνήμης και παρατηρητικότητας, εργαστήρια κατασκευών και φωτογραφίας και χαρτογραφήσεις κ.ά.
«Από όλες τις δράσεις του Future Library η Καλοκαιρινή Εκστρατεία έχει τη μεγαλύτερη επίδραση, γεωγραφικά και πληθυσμιακά», λέει στο «Βήμα» ο Δημήτρης Πρωτοψάλτου, διευθυντής Future Library. Την πρώτη χρονιά συμμετείχαν στις δράσεις 68 βιβλιοθήκες, πέρυσι 103 και εφέτος 140. Αντίστοιχα έχει αυξηθεί και ο αριθμός των παιδιών που συμμετέχουν, «πράγμα που δείχνει ότι οι βιβλιοθήκες μπορούν να προσφέρουν κάτι ποιοτικό, κάτι που έχει διάρκεια».
Οι εφετινές δράσεις δομούνται γύρω από τις αντιθέσεις που υπάρχουν στον κόσμο που μας περιβάλλει και περιλαμβάνουν εκδηλώσεις για το καλό και το κακό, το όμορφο και το άσχημο, το δίκαιο και το άδικο, το φως και το σκοτάδι, ιστορίες για τζίτζικες και μέρμηγκες, για λαγούς και χελώνες, για φρόνιμους και άφρονες, γίγαντες και νάνους, πλούσιους και φτωχούς, γενναίους και δειλούς…
«Οι Καλοκαιρινές Εκστρατείες χτίζονται γύρω από ένα ευρύ θέμα που μπορεί να έχει διάφορες χρήσεις στη γλώσσα, και κυριολεκτικές, και μεταφορικές, και συμβολικές, ώστε να καλύψει διαφορετικές εκδηλώσεις και τομείς γνώσης: Ιστορία, φυσική, χημεία, γεωγραφία, λογοτεχνία και αφηγήσεις», εξηγεί στο «Βήμα» η κοινωνιολόγος Ειρήνη Βοκοτοπούλου, υπεύθυνη του Future Library για τον σχεδιασμό των δράσεων. «Με το ειδικό θέμα κάθε χρονιάς προσπαθούμε αφενός να προσελκύσουμε διαφορετικές ηλικίες αναγνωστών, από μωρά με τους γονείς τους μέχρι εφήβους, και να αναδείξουμε υλικό της βιβλιοθήκης που δεν κινείται εύκολα από μόνο του, όπως είναι τα βιβλία γνώσεων. Επιπλέον, επιλέγοντας ένα θέμα τα παιδιά μυούνται στην έννοια της οπτικής, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι το ίδιο βιβλίο το διαβάζουμε μέσα από την οπτική της διαδρομής στον χώρο και στον χρόνο, και μέσα από την οπτική των αντιθέτων, και μέσα από άλλες οπτικές».
Σκοπός των καλοκαιρινών εκστρατειών είναι, συνεχίζει η ίδια, «να χτίσουμε έναν τρόπο λειτουργίας των παιδικών βιβλιοθηκών, να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά και τους γονείς και τους υπαλλήλους των βιβλιοθηκών ότι φιλαναγνωσία δεν σημαίνει ανάγνωση και παρουσίαση ενός βιβλίου αλλά προσέγγιση ενός θέματος από πολλές οπτικές και ανάπτυξη της συνδυαστικής και της κριτικής ικανότητας των παιδιών, ώστε δίπλα σε ένα βιβλίο να μπορούν να βάλουν ένα άλλο».
Αυτό που περιγράφει είναι, με άλλα λόγια, η μετατροπή κάθε παιδιού σε ερευνητή με δεξιότητες στον εντοπισμό και στη διαχείριση της πληροφορίας που το περιβάλλει, δεξιότητες που αποτελούν εργαλείο επιβίωσης στη σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας.
Οι βιβλιοθήκες εφοδιάζονται κάθε καλοκαίρι από το Future Library με επιλεγμένα βιβλία νέας κυκλοφορίας που σχετίζονται με τις δράσεις που θα υλοποιηθούν σε αυτές και με άλλο υποστηρικτικό υλικό. Πέρυσι έλαβαν επιτραπέζια παιχνίδια. Εφέτος, εκτός από τους 100 νέους τίτλους με τους οποίους εμπλουτίστηκε κάθε βιβλιοθήκη, τους προσφέρθηκε και ένα βαλιτσάκι με τα απαιτούμενα υλικά για Πειράματα Χημείας.
Η προετοιμασία για τις Καλοκαιρινές Εκστρατείες αρχίζει από τον Ιανουάριο, στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας, όπου οι υπάλληλοι των βιβλιοθηκών που συμμετέχουν στην Καλοκαιρινή Εκστρατεία παρακολουθούν σεμινάρια, ξεφυλλίζουν βιβλία, συζητούν. Προτάσεις και συζητήσεις συνεχίζονται κατόπιν online και οι βιβλιοθηκονόμοι οργανώνουν μαζί με τους συντονιστές του Future Library την εκστρατεία, επιλέγοντας δράσεις και εκδηλώσεις ανάλογα με το κοινό της βιβλιοθήκης τους και τις ιδιαιτερότητές του, αλλά και τις δικές τους δυνατότητες σε εξοπλισμό και προσωπικό.
«Όλες οι εκδηλώσεις είναι πλήρεις και το κοινό, ειδικά στις μικρές πόλεις, είναι ενθουσιώδες», λέει η Ειρήνη Βοκοτοπούλου. Οι Καλοκαιρινές Εκστρατείες του Future Library φέρνουν αποτελέσματα, εκτιμά, τα παιδιά μαθαίνουν πώς λειτουργεί μια βιβλιοθήκη, μαθαίνουν να κινούνται σε αυτήν και πολλά παιδιά δανείζονται βιβλία. Παρατηρεί όμως ότι «αρκετά παιδιά μεγάλων ηλικιών δανείζονται βιβλία εικονογραφημένα, πράγμα που δηλώνει ότι δεν έχουμε πολύ ώριμους αναγνώστες» και υπογραμμίζει ότι «μια βιβλιοθήκη σε έναν τόπο δεν φέρνει την άνοιξη όταν το σχολείο δεν υποστηρίζει την καλλιέργεια της ανάγνωσης με τρόπο κριτικό και ανήσυχο».
Tρία χρόνια Καλοκαιρινές Εκστρατείες Future Library
Στην Καλοκαιρινή Εκστρατεία του 2013 συμμετείχαν 103 δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες, πραγματοποιήθηκαν 3.472 εκδηλώσεις στις οποίες συμμετείχαν 67.200 παιδιά, 16.400 ενήλικες και 438 εθελοντές. Στη διάρκειά τους, 28.200 παιδιά δανείστηκαν τουλάχιστον ένα βιβλίο. Η Καλοκαιρινή Εκστρατεία, όπως εκτιμούν τα στελέχη του Future Library, επιδρά θετικά στη συνολική λειτουργία της βιβλιοθήκης. Οι δανεισμοί έχουν αυξηθεί όπως και ο αριθμός των επισκεπτών στις βιβλιοθήκες.
Την κατάρτιση των υπαλλήλων των βιβλιοθηκών και την απόκτηση εμπειρίας στον σχεδιασμό δράσεων και υπηρεσιών εντάσσει στα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα των Καλοκαιρινών Εκστρατειών η Ειρήνη Βοκοτοπούλου: «Έπειτα από δύο Καλοκαιρινές Εκστρατείες, βλέπουμε ότι οι υπάλληλοι έχουν ανεξαρτητοποιηθεί, προτείνουν δικές τους δράσεις και τις οργανώνουν με πολύ κέφι, διάθεση και αυτοπεποίθηση. Σε αυτά τα τρία χρόνια οι βιβλιοθήκες κέρδισαν πολλά: έχουν ενημερωθεί με νέο υλικό που αξιοποιείται με ποικίλους τρόπους στη διάρκεια της χρονιάς και έχουν αποκτήσει υπηρεσίες και εκπαιδευμένο προσωπικό».
«Έχουμε πλέον ένα προσωπικό εκπαιδευμένο, έμπειρο και ενθουσιώδες που ανατρέπει το στερεότυπο ότι η βιβλιοθήκη είναι μέρος βαρετό» λέει και ο Δημήτρης Πρωτοψάλτου. Το ζήτημα που τον απασχολεί είναι «αν με την Καλοκαιρινή Εκστρατεία αλλάζει η νοοτροπία στις τοπικές κοινωνίες, αν μπαίνει η βιβλιοθήκη στην καθημερινότητα μας; Θέλω το οκτάχρονο παιδί που συμμετέχει τώρα στις δράσεις της βιβλιοθήκης της πόλης του να έχει λόγους να την επισκέπτεται και τα επόμενα δέκα χρόνια». Προς την κατεύθυνση αυτή, εκτιμά ότι «έχουμε διανύσει το 1% της διαδρομής. Τα πράγματα αλλάζουν, αλλά θα πάρει χρόνο να οικοδομήσουμε κουλτούρα βιβλιοθήκης. Το σίγουρο είναι ότι, αν συνεχίσουμε την προσπάθεια, θα φτάσουμε στο 2%, και εκεί πρέπει να φτάσουμε οπωσδήποτε».
Αναλυτικές πληροφορίες για τα κατά τόπους προγράμματα εκδηλώσεων παρέχουν στους πολίτες οι τοπικές βιβλιοθήκες. Δείτε εδώ το πλήρες πρόγραμμα των 140 βιβλιοθηκών.
