Στους χαλεπούς καιρούς της πνευματικής «άπνοιας» που διανύουμε, κάποιες ελάχιστες πλην ελπιδοφόρες πρωτοβουλίες, ειδικά στον «μαραμένο» χώρο της εκπαίδευσης, αποκτούν ιδιαίτερο -και πολλαπλασιαστικό σε επίπεδο συμβολισμών και μηνυμάτων- βάρος. Οι μαθητές και οι γονείς του Δημοτικού και Γυμνασίου της απομακρυσμένης Αστυπάλαιας είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την Τετάρτη 28 Μαίου μια ιδιαίτερη εκδήλωση αφιερωμένη στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη με θέμα: «Ανακαλύπτοντας την Δεύτερη Αστυπάλαια».
Αφορμή για την ενασχόληση των παιδιών της Αστυπάλαιας με τον Οδυσσέα Ελύτη υπήρξαν «Τα Ελεγεία της Οξώπετρας», συλλογή δημοσιευμένη το 1991, την οποία ο Ελύτης εμπνεύστηκε από το ομώνυμο ακρωτήρι στο νησί, την Όξω Πέτρα ή Ξώπετρο, όπως το λένε οι Αστυπαλίτες.
Τα παιδιά του Γυμνασίου παρουσίασαν ταινία μικρού μήκους που έφτιαξαν με αφορμή την ποίηση του Ελύτη, αφού μελέτησαν μαζί με την φιλόλογό τους κυρία Αναστασία Παπαϊωάννου, το ποιητικό ρεύμα του υπερρεαλισμού και της Γενιάς του ’30. Επίσημη προσκεκλημένη της εκδήλωσης ήταν η ποιήτρια κυρία Ιουλίτα Ηλιοπούλου, η οποία έκανε την κεντρική εισήγηση για τη ζωή και το έργο του Ελύτη, ενώ την εκδήλωση άνοιξε η σχολική σύμβουλος της 5ης Περιφέρειας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου κυρία Ειρήνη Λουλακάκη, η οποία μίλησε για τη μελέτη της ποίησης του Ελύτη από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο στο πλαίσιο της μετάβασης των παιδιών από την μια βαθμίδα στην άλλη.
«Μ’ ένα βιβλίο αγκαλιά κάνω όνειρα πολλά»
Η εκδήλωση για τον Ελύτη υπήρξε το επιστέγασμα μιας σειράς δράσεων που ξεκίνησαν από το Δημοτικό της Αστυπάλαιας, όπου τα παιδιά ασχολήθηκαν με τα παιδικά βιβλία της κυρίας Ηλιοπούλου, στο πλαίσιο προγράμματος φιλαναγνωσίας με τίτλο: «Μ’ ένα βιβλίο αγκαλιά κάνω όνειρα πολλά». Όπως είπε, η σχολική σύμβουλος «τα βιβλία της κυρίας Ηλιοπούλου έχουν πολλαπλή παιδαγωγική αξία καθώς διακρίνονται για τον γλωσσικό πλούτο, την ποικιλία γλωσσικών παιχνιδιών, την θεματολογία που καλύπτει ζητήματα περιβαλλοντικά, ισότητας, αποδοχής της διαφορετικότητας, δημιουργικότητας, με τρόπο παιγνιώδη και αισιόδοξο, χωρίς διδακτισμό και νουθεσίες». «Στα βιβλία της βρίσκουμε ακόμα ένα πλήθος αναφορών σε μύθους του Αισώπου, κλασικά παραμύθια και λαογραφικές μορφές που προσφέρονται ιδανικά για διαθεματικές συνδέσεις, κάτι που είναι ζητούμενο στη σύγχρονη διδασκαλία», επισήμανε η κυρία Λουλακάκη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς τα παιδιά με τους υπεύθυνους για το πρόγραμμα δασκάλους (Μ. Κονταράτου, Μ. Χρυσοχοΐδου, Ε. Σταυλά, Α. Πετρίδενα, Ν. Περδίκη και Σ. Σταυροπούλου), δούλεψαν σε ομάδες και για πρώτη φορά συνεργάστηκαν και δυο τάξεις μαζί για να διαβάσουν τα βιβλία, να κάνουν εργαστήρια γραφής, αλλά και δημιουργικές δραστηριότητες όπως ζωγραφική, κολάζ, κατασκευές, δραματοποίηση ακόμα και μελοποίηση αποσπασμάτων με την καθοδήγηση της μουσικού του σχολείου κυρίας Άννας Λασπά. Τα παιδιά μελέτησαν ποιήματα του Ελύτη, ανέλυσαν εικαστικά έργα του, έγραψαν ποιήματα, μίλησαν για τον κυβισμό και εξασκήθηκαν σε αυτή την τεχνική, ενώ με την ευκαιρία της διήμερης επίσκεψης της κυρίας Ηλιοπούλου, πήραν συνέντευξη από την συγγραφέα, της έδειξαν τις δράσεις τους και είχαν την ευκαιρία να εξερευνήσουν μαζί της το φαινόμενο της γραφής. Οι δράσεις θα ολοκληρωθούν με την επίσκεψη της Ε΄ και της ΣΤ΄ τάξης του σχολείου της Αστυπάλαιας στο Δημαρχείο Σπετσών, για να δουν το σπίτι όπου ο Ελύτης περνούσε τα καλοκαίρια της παιδικής του ηλικίας.
Όπως αναφέρει η σχολική σύμβουλος «η πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών της Αστυπάλαιας ήταν μια ολιστική, βιωματική προσέγγιση του φαινομένου της γραφής που με αφορμή τα παιδικά βιβλία της Ιουλίτας Ηλιοπούλου και την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη σκοπό είχε να εξερευνήσει την «δεύτερη» Αστυπάλαια αυτή που ανήκει στον αστερισμό των τόπων που υπάρχουν σε δυο διαστάσεις, ή όπως έλεγε ο Ελύτης στο Μικρό Ναυτίλο:
΄΄Κατοίκησα μια χώρα που ’βγαινε από την άλλη, την πραγματική,
όπως τ’ όνειρο από τα γεγονότα της ζωής μου. Την είπα κι αυτήν
Ελλάδα και τη χάραξα πάνω στο χαρτί να τηνε βλέπω. Τόσο λίγη
έμοιαζε τόσο άπιαστη΄΄».
