Ο Ραχμάν Μουσταφάγεφ ζει στην Αθήνα τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Είναι ο πρεσβευτής του Αζερμπαϊτζάν στη χώρα μας και ομολογουμένως τα ελληνικά του είναι εντυπωσιακά. Μέσα στο πλαίσιο της ανάπτυξης στενότερων σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες, ο πρεσβευτής μιλάει στο «Βήμα» για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί και για τις στενές σχέσεις που χάνονται στα βάθη των αιώνων….
Κύριε πρεσβευτά, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ταχεία ανάπτυξη της πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και του Αζερμπαϊτζάν. Σε τι συνίσταται;
«Πράγματι. Ο συγκεκριμένος τομέας συνεργασίας αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς. Εγιναν πιο συχνές οι επαφές μεταξύ φοιτητών, επιστημόνων και καλλιτεχνών. Αυξήθηκε ο αριθμός των κοινών έργων –σε τομείς όπως η μουσική και η εκπαίδευση, το κίνημα νεολαίας και ο αθλητισμός. Καθιερώθηκαν άμεσες σχέσεις μεταξύ των πανεπιστημίων και των εθνικών βιβλιοθηκών μεταξύ της πόλης Γκαντζά (Ganja) και της Θεσσαλονίκης, ιδρύθηκε ο Σύνδεσμος Φιλίας και Συνεργασίας και το Ελληνο-αζερικό Κέντρο Νεότητας».
Πού πιστεύετε ότι οφείλεται;
«Νομίζω ότι σχετίζεται με το αυξημένο και αμοιβαίο ενδιαφέρον των λαών μας για την ιστορία, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις. Επιπλέον, λειτούργησε η ανάπτυξη των σχέσεων στους τομείς όπως το εμπόριο και η επιχειρηματικότητα, αλλά και ο αυξανόμενος ρόλος της Ελλάδας στην περιφερειακή πολιτική του Αζερμπαϊτζάν. Θα πρόσθετα επίσης ότι στην Ελλάδα παρατηρήθηκε μεγάλο ενδιαφέρον για τον πολιτισμό, τη μουσική, τη σύγχρονη ζωή του Αζερμπαϊτζάν. Και είναι κατανοητό, δεδομένου ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι μια δυναμικά αναπτυσσόμενη χώρα της περιοχής του Καυκάσου, με πλούσια πολιτιστική παράδοση, σταθερή και ανοικτή οικονομία, ανεξάρτητη και ισορροπημένη εξωτερική πολιτική. Επιπλέον, η χώρα μας παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του διαπολιτισμικού και διαθρησκευτικού διαλόγου».
Τι ξέρει η πατρίδα σας για τη δική μας;
«Η χώρα σας με την ιστορία και τον πολιτισμό της αποτελεί ένα πολύ δημοφιλές θέμα στην πατρίδα μου. Δεν είναι τυχαίο ότι στο Σλαβικό Πανεπιστήμιο του Μπακού δημιουργήθηκε πριν από λίγα χρόνια Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, όπου πάνω από 50 αζέροι φοιτητές μελετούν την ελληνική ιστορία, τον πολιτισμό, τη γλώσσα και τη λογοτεχνία.
Ιστορικά, οι λαοί μας πάντα είχαν στενές σχέσεις. Ο μύθος του Προμηθέα, ο οποίος ήταν αλυσοδεμένος στα βουνά του Nakhichevan, το ποίημα του 12ου αιώνα «Iskendername» του αζέρου ποιητή Nizami Ganjavi, στο οποίο ο Μέγας Αλέξανδρος για πρώτη φορά στην ανατολική λογοτεχνία απεικονίζεται ως έλληνας –και όχι πέρσης –ηγεμών, όλα αυτά είναι μόνο μερικά σύμβολα του ιστορικού δεσμού μεταξύ των λαών μας. Ακόμα, στην ιστορία της συνεργασίας Βυζαντίου – Αζερμπαϊτζάν υπήρχαν ακόμη και παραδείγματα κοινής ιεραποστολικής δράσης για τη διάδοση του χριστιανισμού. Οπως αναφέρεται στις συριακές πηγές, ο βυζαντινός αυτοκράτορας Ιουστινιανός A’ βοήθησε την ηγεσία της Καυκασιο-αλβανικής Εκκλησίας να στείλει κήρυκες στις φυλές του Βόρειου Καυκάσου και του Βόλγα με σκοπό να αποσπάσουν τη χριστιανική πίστη».
Ποια έργα έχουν υλοποιηθεί ως τώρα;
«Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα. Τα ποιήματα του Καβάφη έχουν μεταφραστεί στα αζερικά και μάλιστα από αζέρους φοιτητές που σπουδάζουν ελληνικά στο Σλάβικο Πανεπιστήμιο του Μπακού. Και τώρα ετοιμάζεται προς δημοσίευση το μεταφρασμένο στα ελληνικά μυθιστόρημα «Tahmina» του διάσημου αζέρου συγγραφέας Anar.
Από το 2010 έως τις ημέρες μας σε διάφορα μέρη της Ελλάδας –Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ξάνθη, Τήνος –πραγματοποιήθηκαν 5 συναυλίες συμφωνικής, κλασικής και τζαζ μουσικής του Αζερμπαϊτζάν. Από την άλλη, τον Οκτώβριο του 2011 στο Μπακού παρουσιάστηκαν τα έργα του Μανώλη Καλομοίρη σε εκτέλεση της Αζερικής Ορχήστρας».

Και ποιο είναι το συμπέρασμα;
«Κατά τη διάρκεια των συναυλιών αυτών είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε πως ο έλληνας ακροατής ενθουσιάζεται με την αζερική μουσική. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο –εκτός από την ομοιότητα της μουσικής των δύο χωρών μας, είμαστε η μόνη χώρα στην Ανατολή που διαθέτει θεμελιώδη σχολή συνθετών, η οποία εμφανίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο Uzeyir Hajibeyli, ιδρυτής της σχολής αυτής, δημιούργησε το 1908 την πρώτη μουσική κωμωδία σε ολόκληρη τη μουσουλμανική Ανατολή, τη «Leyli ve Majnun», η οποία παρεμπιπτόντως έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 50 γλώσσες του κόσμου και έχει ανεβεί σε πάνω από 100 θέατρα. Επιπλέον, τον περασμένο Νοέμβριο, με πρωτοβουλία των ελλήνων φοιτητών στην Αθήνα, ιδρύθηκε το Ελληνο-αζερικό Κέντρο Νεότητας, που θα διεξάγει έρευνα και θα υλοποιεί έργα σε ένα ευρύ φάσμα των διμερών σχέσεων, κυρίως στους τομείς του πολιτισμού, της επιστήμης και της εκπαίδευσης».
Τι περιλαμβάνει το εφετινό πρόγραμμα;
«Ξεκινάμε στις 10 Απριλίου, όπου στο Θέατρο του Κολλεγίου Αθηνών θα πραγματοποιηθεί φιλανθρωπική συναυλία της Νεανικής Ορχήστρας Δωματίου με τη φιλική συμμετοχή του Γιώργου Νταλάρα. Ενώ στις 12 Απριλίου η Ορχήστρα θα δώσει συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του θεσμού Θεσσαλονίκη – Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014. Η Νεανική Ορχήστρα φέρνει στους ακροατές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης τα καλύτερα παραδείγματα της αζερικής κλασικής μουσικής και φωνητικά έργα για ορχήστρα δωματίου που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα από εξέχοντες αζέρους συνθέτες –Uzeyir Hajibeyli, Said Rustamov, Niyazi, Gara Garayev, Fikret Amirov, Tofiq Guliyev, Arif Melikov, Vagif Mustafazade, Farhad Badalbeyli».
Συνέβη όμως κι ένα τραγικό γεγονός αυτές τις ημέρες…
«Πράγματι. Την περασμένη εβδομάδα, στις 30 Μαρτίου, και ανήμερα των γενεθλίων του έφυγε από τη ζωή ο μαέστρος της Ορχήστρας AzadAliyev. Ηταν ένας υπέροχος άνθρωπος και ταλαντούχος μουσικός που ονειρευόταν να έρθει στην Ελλάδα για να παίξει μουσική. Και είμαι πολύ ευγνώμων στα μέλη της οικογενείας του θανόντος, στον καλλιτεχνικό διευθυντή της Ορχήστρας FarhadBadalbeyliκαι στους μουσικούς της που αποφάσισαν να μην ακυρώσουν αυτές τις συναυλίες –που θα αφιερωθούν στη μνήμη του.
Τέλος, σχεδιάζουμε τη διεξαγωγή συναυλίας της Συμφωνικής Ορχήστρας του Αζερμπαϊτζάν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών τον Ιούνιο και του αζερικού χορευτικού συγκροτήματος στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού τον Σεπτέμβριο, την έκθεση σύγχρονης τέχνης του Αζερμπαϊτζάν στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και τη συναυλία του αζερικού τζαζ συγκροτήματος του Isfar Sarabski στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους. Κι έχουμε κι άλλα πολλά σχέδια για το μέλλον».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ