Υπάρχουν καλλιτέχνες που γράφουν ιστορία μέσα από κινήματα και δεκαετίες και κάποιοι που σηματοδοτούν τον χρόνο με ένα άλμπουμ τους. Ο Tricky τα έχει και τα δύο. Ανδρωμένος και βγαλμένος μέσα από την τελευταία σημαντική δεκαετία όσον αφορά τα μουσικά δρώμενα, εκείνη του ’90, είναι αυτός που ουσιαστικά σηματοδότησε μαζί με τους Massive Attack το ξεκίνημα ενός εκ των σημαντικότερων μουσικών κινημάτων, του τριπ-χοπ, αλλά και έγραψε ιστορία με το παρθενικό άλμπουμ του «Maxinquaye».
Το άκρως σημαντικό και σπουδαίο με τον Tricky –κατά κόσμον Αντριαν Θόουζ –είναι ότι ουδέποτε προσπάθησε να στρογγυλέψει τον ήχο του ώστε να γίνει αγαπητός σε μεγαλύτερα ακροατήρια, κι όμως μέσα στα τελευταία 25 χρόνια έχει μια μεγάλη και πιστή βάση θαυμαστών, ενώ από τον σύνθετο ήχο του έχει επηρεαστεί πλειάδα καλλιτεχνών, και όχι μόνο από τον χώρο του χιπ-χοπ, όπως θα ήταν αναμενόμενο.
Ιδιαίτερος χαρακτήρας από πιτσιρίκι, τόσο λόγω της όχι και τόσο ομαλής ζωή τους όσο και λόγω του ανήσυχου χαρακτήρα του, βρέθηκε να γυροφέρνει στους μουσικούς δρόμους της κολεκτίβας από το Μπρίστολ με την ονομασία Wild Bunch. Σε αυτήν γεννήθηκε ο νέος ήχος που μέσα από αυτόν και τους Massive Attack και τους Portishead θα κυριαρχούσε στα μουσικά πράγματα για τα επόμενα χρόνια. Ενα πειραματικό υβρίδιο που ξεκινά από το χιπ-χοπ και το break beat συνδυάζοντας την ηλεκτρονική μουσική με τη σόουλ και την τζαζ με το φανκ μεταξύ πολλών άλλων.
Γεννημένος στο προάστιο του Μπρίστολ Knowl West από τζαμαϊκανό πατέρα και αγγλογκανέζα μητέρα, μεγάλωσε ουσιαστικά με τη γιαγιά του, αφού ο πατέρας του τον παράτησε από την αρχή ακόμη και η ποιήτρια μητέρα του αυτοκτόνησε όταν αυτός ήταν στην ηλικία των τεσσάρων ετών. Στο αλλόκοτο περιβάλλον της γιαγιάς του παρακολουθούσε όλη την ημέρα ταινίες τρόμου και στα 17 μπήκε στη φυλακή, όταν χρησιμοποίησε τις πλαστές επιταγές φίλου του. Ο ίδιος λέει ότι η αυτοκτονία της μητέρας του είχε ως αποτέλεσμα να πάθει επιληψία, ενώ αργότερα, όταν ρωτήθηκε για την εμφανή χρήση μαριχουάνας, έλεγε πως ο λόγος ήταν για να μην του δημιουργούνται κρίσεις άσθματος.
Η μουσική ήρθε αρκετά γρήγορα στη ζωή του καθώς όλοι γύρω του αναγνώριζαν την ικανότητά του να στήνει με ταχύτητα ρίμες τις οποίες πλαισίωνε με ευφάνταστους αλλόκοτους ήχους. Ως μέλος της Wild Bunch που μετεξελίχθηκε στο κορυφαίο συγκρότημα Massive Attack συμμετείχε στη σύνθεση δύο τραγουδιών και έκανε φωνητικά σε αρκετά από αυτά. Ηδη όμως είχε γνωρίσει τη 15χρονη Μαρτίνα Τόπλεϊ-Μπερντ και έγραψε για αυτήν το μετέπειτα κορυφαίο τραγούδι του «Aftermath», το οποίο οι Massive Attack απέρριψαν ως μη ενδιαφέρον. Ευτυχώς είχε την επιμονή και, αφού το κυκλοφόρησε αρχικά σε βινύλιο με λευκό label ως ανεξάρτητη παραγωγή, χτύπησε την πόρτα της Island, που είδε σε αυτόν το μέλλον να διαγράφεται μπροστά της. Κάποιες συνθέσεις που ήδη είχε ξεκινήσει για το δεύτερο άλμπουμ των Massive Attack έμειναν ανολοκλήρωτες, με αποτέλεσμα το δεύτερο άλμπουμ τους «Protection» και το παρθενικό δικό του «Maxinquaye» να έχουν δύο κοινά τραγούδια με άλλους τίτλους.
Οταν κυκλοφόρησε το 1995 το «Maxinquaye» λίγα είχε να μοιραστεί με τα όσα είχαν συμβεί πριν ή ακολούθησαν στη μουσική. Σκοτεινό, στα όρια της παράνοιας, όπως και ο ίδιος ο Tricky εκείνη την περίοδο, και έχοντας ως τίτλο το όνομα της μητέρας του, μας βάζει άμεσα στη φιλοσοφία αυτού του ιδιόμορφου δημιουργού με υπαρξιακά ερωτήματα του τύπου «How do you like yourself? You don’t know yourself». Εχοντας σε πρώτο πλάνο τη σέξι και πλανεύτρα αλλά την ίδια στιγμή τόσο αθώα φωνή της Μαρτίνα, ο ίδιος δεν ακούγεται από την αρχή αλλά από το τέταρτο κομμάτι, το εξαιρετικό «Hell is Round the Corner». Ατελείωτα σκρατς βινυλίου, βιομηχανικοί ήχοι, σόουλ αναλαμπές και αναφορές, πετάγματα από κιθάρες να ξύνουν επίπονα και παράλληλα με τη βάσανο των στίχων, και αυτή η φωνή του σε μορφή μάντρα –ή αλλιώς γνωστό και ως Sprechgesang στυλ –να μας ψιθυρίζει στο αφτί τους πιο ενδόμυχους φόβους του. Οι κριτικές ήταν διθυραμβικές στο τέλος του χρόνου και η υποψηφιότητα για το έγκριτο βραβείο Mercury αναμενόμενη. Η Αμερική τον ανακάλυψε την ίδια στιγμή και οι παραγωγές στο αδελφικό είδος χιπ-χοπ άλλαξαν μέσα σε ένα βράδυ. Ο συνδυασμός δε με τις δουλειές των Massive Attack και το ντεμπούτο των Portishead ώθησαν στην κορυφή ένα από τα πιο «καυτά» και ενδιαφέροντα μουσικά είδη στην ιστορία της ποπ μουσικής, το τριπ-χοπ.

Κάθε συναυλία και εμπειρία
Μετά το «Maxinquaye» η συνέχεια της δισκογραφικής παρουσίας του Tricky ήταν άκρως απολαυστική καθώς ως δεύτερο άλμπουμ κυκλοφόρησε το παράλληλο project «Nearly God», όπου ως καλεσμένους στα φωνητικά είχε τους Τέρι Χολ των Specials, Αλισον Μογέτ, Καθ Κόφι, Νένε Τσέρι, Μπγιορκ και φυσικά τη Μαρτίνα Τόπλεϊ-Μπερντ, με την οποία συζούσε και έκαναν δύο παιδιά. Αργότερα ακολούθησε η σχέση του με την Μπγιορκ, για την οποία δήλωσε αργότερα ότι ήταν πολύ καλή και του προσέφερε τόσο πολλά για να τον αντέξει.
Δισκογραφικά με τα πάνω και τα κάτω του, ο Tricky συνέχισε πάντα με τον ίδιο ρυθμό να μας προσφέρει άκρως ενδιαφέρουσες δουλειές, με πιο σημαντικές το «Βlowback» του 2001 και το «Mixed Races» του 2010. Στη χώρα μας εμφανίζεται για τέταρτη φορά. Είχαν προηγηθεί εκείνη η μαραθώνια εμφάνιση στο Ρόδον τον Δεκέμβριο του 1996, η καλύτερη από όλες συναυλία του στην Τεχνόπολη το 2001 και εκείνη η άτυχη στο Fuzz to 2008 που έπαιξε με το πόδι του σε νάρθηκα. Γεγονός είναι ότι κάθε συναυλία του αποτελεί εμπειρία και κάθε φίλος της σύγχρονης μουσικής οφείλει στον εαυτό του να τον δει επί σκηνής τουλάχιστον μία φορά!

πότε & πού:
Tricky + opening act: Spectralfire.Παρασκευή 11 Απριλίου, Fuzz Live Music Club (Αθήνα). Οι πόρτες ανοίγουν στις 20.00. Σάββατο 12 Απριλίου, Fix Factory of Sound (Θεσσαλονίκη). Οι πόρτες ανοίγουν στις 20.00. Προπώληση: 25 ευρώ. Στο ταμείο το βράδυ της συναυλίας η τιμή θα είναι 28 ευρώ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ