Δεν έλαμψε ο Κάνιε Γουέστ διά της απουσίας καλής μουσικής μέσα στο 2013. Αλλωστε αρκετά σημαντικά πράγματα κυκλοφόρησαν που θα μπορούσαν να βρίσκονται στη θέση του. Ο νέος Μπάουι, για παράδειγμα, ή ακόμη οι Daft Punk κάλλιστα θα μπορούσαν να ποζάρουν στην πρώτη θέση. Ο Κάνιε όμως με το άκρως ευρηματικό και τόσο μεταμοντέρνο «Yeezus» μπήκε αυτομάτως σε μια κατηγορία που περιλαμβάνει μόνο αυτόν: εκείνη τους σημαντικότερου δημιουργού του νέου μιλένιουμ. Και δεν συνέβη αυτό μόνο γιατί ο Αμερικανός λειτουργεί σε όλα τα επίπεδα ως άλλος αναγεννησιακός καλλιτέχνης μέσα από τα πολλά πεδία που διαπρέπει –σκηνοθεσία, μόδα, παραγωγή –αλλά κυρίως γιατί πέρα από τα όσα εθιστικά μας προσφέρει μέσα στα δέκα χρόνια της καλλιτεχνικής του ύπαρξης, επιχειρεί ό,τι οι σπουδαίοι καλλιτέχνες του παρελθόντος. Παίρνει τη βαριά πλέον κληρονομιά της ποπ μουσικής, την αποδομεί και την ανασυνθέτει όπως μόνο αυτός ξέρει ώστε τελικώς να έχουμε την πιο γλυκιά ψευδαίσθηση που χαρίζει η τέχνη, ότι δηλαδή βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι εντελώς καινούργιο.
Και αυτός είναι ένας συνειδητός στόχος από την αρχή της καριέρας του Κάνιε Γουέστ. Η πρώτη τριλογία του είναι σχεδόν αφιερωμένη στην απόφασή του να αφήσει το κολέγιο και να βρει την τύχη του στη μεγάλη αγάπη του που είναι η μουσική: «Μην αφήνετε την κοινωνία να καθορίζει τις επιλογές σας». Και προφανώς είχε δίκιο γιατί όχι μόνο πέτυχε αλλά κατάφερε από πολύ νωρίς να θεωρείται πηγή έμπνευσης για ολόκληρη τη σύγχρονη μουσική σκηνή. Αν ένα μόνο πράγμα θεωρήσουμε ότι έκανε ο Κάνιε Γουέστ σωστά από την αρχή της πορείας του, είναι ότι δεν εγκλωβίστηκε στον «περιορισμένο» χώρο του χιπ-χοπ όπου ανήκει. Στιχουργικά ήταν μάλιστα τόσο κόντρα ο ρόλος του απέναντι στην gangsta συμπεριφορά και θεματολογία των υπολοίπων, ώστε να του αναγνωρίζουν το ταλέντο στη σύνθεση και την παραγωγή αλλά να τον θεωρούν παρία όσον αφορά την καλλιτεχνική του υπόσταση. Οι ευαισθησίες του, τα προσωπικά αδιέξοδά του, η κριτική ματιά του σε μεγάλα κοινωνικά θέματα καθώς και οι έντονες αναφορές στην πολιτική σε συνδυασμό με το μεγάλο ενδιαφέρον του για τις υπόλοιπες τέχνες συνέθεσαν ένα προφίλ πρωτόγνωρο για τον αδιάφορο σχετικά 21ο αιώνα. Παιδί μιας μεσοαστικής οικογένειας από το Σικάγο, ακολούθησε αρχικά όλα τα πρέπει της σύγχρονης αφροαμερικανικής κοινότητας. Η καθηγήτρια μητέρα του ήθελε να τον στρέψει σε ακαδημαϊκή καριέρα πιστεύοντας ότι οι ρίμες που έγραφε από τα πέντε του εκεί θα αποκτούσαν νόημα και όχι στις εφήμερες χιπ-χοπ παρλάτες. Και ο ίδιος καταπίεσε αρκετά τον εαυτό του ως τα 20 απλώς γράφοντας παράλληλα κάποια πρωτόλεια δείγματα αυτού που θα ακολουθούσε. Οταν εμφανίστηκε στην πόρτα της Roc-A-Fela Records στις αρχές του 2000 έγινε αμέσως κατανοητό από την ομήγυρη του Jay-Z ότι είχαν μπροστά τους ένα ακατέργαστο διαμάντι.
Eγραψε τραγούδια για τους Αλίσια Κιζ, Λούντακρις και Τζάνετ Τζάκσον αλλά αυτό δεν κράτησε πολύ και το πρώτο άλμπουμ «The College Dropout» κυκλοφόρησε το 2002 για να ακολουθήσουν τα «Late Registration» και «Graguation» ως το 2007. Ολα δουλειές πρωτόγνωρες για τον χώρο του χιπ-χοπ αφού πέρα από την εμμονή με το σάμπλινγκ που έχουν όλοι οι καλλιτέχνες του είδους, ο Κάνιε Γουέστ ενδιαφέρθηκε να εμπλουτίσει τον ήχο του με έγχορδα, επηρεασμένος από τη συναυλία που πραγματοποίησαν οι Portishead το 1997 στο Roseland στη Νέα Υόρκη με τη σύμπραξη της φιλαρμονικής της πόλης. Συνεργάστηκε με τους Daft Punk σε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της καριέρας του, το «Stronger», μίλησε για θέματα ταμπού στον χώρο της χιπ-χοπ κοινότητας, όπως είναι προσωπικές ευαισθησίες και αγωνίες, την ομοφυλοφιλία και όλα αυτά σε ένα πλαίσιο ακραίο όσον αφορά τη συμπεριφορά του, που του κόστισε ουκ ολίγες φορές στην καριέρα του. Η μεγάλη στροφή ήρθε με το άλμπουμ «808 & Heartbreak» όπου αποφάσισε να τραγουδήσει αντί να ραπάρει έστω και μέσω του vocoder Roland TR-808 που αλλοιώνει τη φωνή του, με θεματολογία την αγάπη, τη μοναξιά και τον πόνο. Ισως η πιο ευαίσθητη δουλειά της καριέρας του, που αρχικά ξένισε το κοινό του αλλά μόνο μέχρι να αντιληφθεί ότι ο Γουέστ δεν είναι διατεθειμένος να βολευτεί στις ευκολίες της μουσικής βιομηχανίας. Εδώ γίνεται ίσως και για πρώτη φορά τόσο φανερή η σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν της μαύρης μουσικής. Η σόουλ δείχνει να αποκτά άλλη διάσταση και να εκμοντερνίζεται μέσα από τους κοφτούς, ιντάστριαλ πολλές φορές ήχους του Κάνιε, με τη μελωδία να δίνει όμως πάντα το γενικό πρόσταγμα. Το επόμενο άλμπουμ αποτέλεσε έκπληξη ακόμη και για τους πιο φανατικούς θαυμαστές του. Στο «My Beautiful Dark Twisted Fantasy» και έπειτα από ένα μικρό διάλειμμα απαραίτητο μετά τις συγκρούσεις που είχε με σωρεία υπερφίαλων δηλώσεων αλλά και την ακύρωση της κοινής περιοδείας του με τη Lady Gaga. Ενα σύγχρονο διαμάντι της μαύρης μουσικής που υμνήθηκε από την κριτική και αγαπήθηκε από το κοινό. Εδώ τα πάντα έχουν μειωθεί στα απαραίτητα υλικά που χρειάζονται για την ηχογράφηση ενός άλμπουμ, άκρως μινιμαλιστικός ήχος, ιδιαίτερα για τις απαιτήσεις του Κάνιε Γουέστ με τους πιο προσεγμένους στίχους ως τότε πάνω σε θέματα που αφορούν τη φήμη και την υπερβολή. Πάντα όμως με το λούστρο ενός άλμπουμ του Κάνιε.
«Yeezus», το εξαιρετικό επίτευγμα
Το «Yeezus» κυκλοφόρησε τον Ιούνιο χωρίς ιδιαίτερες ανακοινώσεις και φιοριτούρες. Είχε προηγηθεί η αλλαγή διαμονής του Κάνιε σε ένα λοφτ του Παρισιού, το οποίο φυσικά και μετέτρεψε σε στούντιο, κυρίως όμως το έντονο ενδιαφέρον του και η εις βάθος μελέτη της αρχιτεκτονικής και ιδιαίτερα της δουλειάς του Λε Kορμπυζιέ, μία παράμετρο που δεν πρέπει να ξεχνάμε στις ακροάσεις αυτού του εξαιρετικού επιτεύγματος. Προσωπικά είχα χρόνια να ακούσω τέτοιους διαφορετικούς και ασυνήθιστους ήχους, Ο μετρονόμος έχει το γενικό πρόσταγμα, πολλές φορές τόσο σκληρά υπολογισμένα που αγγίζει τα όρια της ύβρης. Ομως είναι στην απογείωση των καταιγιστικών ήχων, που μια μικρή σόουλ δόση επαναφέρει τα πράγματα στη γήινη διάστασή τους, ώστε τελικώς η μουσική του Κάνιε να λειτουργεί ως το πιο εθιστικό ναρκωτικό. Το «Blood on the Leaves» με τη χρήση του «Strange Fruit» στην εκτέλεση της Νίνα Σιμόν θα γράψει ιστορία στην ποπ μουσική ως μία από τις πιο ουσιαστικές καταγραφές στο ζήτημα του χωρισμού. Αν θελήσει κάποιος να καταλήξει εν τάχει ως προς την κατεύθυνση του άλμπουμ αυτού, θα μπορούσε να έχει στο μυαλό του ότι το «Yeezus» δεν είναι άλλο από το υποθετικό παιδί του Τρεντ Ρέζνορ των Nine Inche Nails και της Mary J. Blige!
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
