Σημαντικά τεκμήρια για την ιστορία της Μακεδονίας μέσα στο χρόνο συνιστούν οι παλαιοί χάρτες του 15ου ως τον 18ο αιώνα, τους οποίους παρουσιάζει από τις 28 Μαΐου το Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τράπεζας στο Μέγαρο Εϋνάρδου της οδού Αγίου Κωνσταντίνου 20. Πρόκειται για ενδιαφέρουσες χαρτογραφικές αποτυπώσεις όχι μόνον της ιστορίας αλλά και των συνειδήσεων της κοινωνίας στην οποίοι ανήκαν οι χαρτογράφοι, που τους δημιούργησαν, ένα πολυσήμαντο δηλαδή αρχειακό υλικό, το οποίο μπορεί να αναδειχθεί επιπλέον, εικαστικά και κοινωνιολογικά.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το ΜΙΕΤ οργανώνει έκθεση παλαιών χαρτών _ το αντίθετο, καθώς διαθέτει Αρχείο Χαρτογραφίας του Ελληνικού Χώρου _ στην προκειμένη ωστόσο περίπτωση υπήρξαν ιδιαίτερες συνθήκες λόγω των ιστορικών, πολιτικών και πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων της Μακεδονίας σε σχέση κυρίως με τη νότια και νησιωτική Ελλάδα (Πελοπόννησος, Κρήτη, Ιόνιo, Αιγαίο), όπου η Βενετοκρατία αλλά και η γενικότερη παρουσία δυτικών εμπόρων, ναυτικών και περιηγητών άφησαν ανεξίτηλα σημάδια, τα οποία καταγράφονται και στους χάρτες.
Παρά την εκτεταμένη ακτογραμμή της, την θάλασσα και τους θαλάσσιους δρόμους της περιοχής η Μακεδονία δεν είχε κατορθώσει να προσελκύσει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των χαρτογράφων κατά την εποχή της άνθησης της χαρτογραφίας. Το ίδιο άλλωστε συνέβη και με τον ενδιαφέρον της Δύσης για τις ελληνικές αρχαιότητες, που ενώ έδωσε πλούσια παραγωγή ιστορικών ή αρχαιογνωστικών χαρτών του ελλαδικού χώρου, για τη Μακεδονία. άργησε να εκδηλωθεί. Από την άλλη, ίσως το γεγονός των ασαφών και μεταβαλλόμενων ορίων της ανά τους αιώνες, γεγονός που αποτυπώνεται καθαρά στα εκθέματα, να υπήρξε αρνητικός παράγων στην χαρτογράφησή της.
Φίλιππος Κλουβέριος, Μακεδονία, μετά το 1660. Συλλογή Σάββα Δεμερτζή.
Τίτλος της νέας έκθεσης είναι «Μακεδονία. Χαρτογραφία και Ιστορία 15ος – 18ος αιώνας», που παρουσιάζεται με την γενική επιμέλεια του Βίκτωρος Θ. Μελά και την επιστημονική επιμέλεια της Λεονόρας Ναβάρι. Συνδιοργανωτές εξάλλου είναι η Αγιορειτική Χαρτοθήκη, η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, το Sylvia Ioannou Foundation, η κυρία Μαργαρίτα Σαμούρκα και οι κ. κ. Αλέξανδρος Γαρύφαλλος, Σάββας Δεμερτζής, Βασίλης Καφταντζής, Κώστας Σταμάτης. Ολοι τους, φορείς και ιδιώτες που συμμετέχουν στην έκθεση με ιδιαίτερα αξιόλογα και σπάνια εκθέματα.
Να σημειωθεί ότι το Αρχείο Χαρτογραφίας του Ελληνικού Χώρου του ΜΙΕΤ ιδρύθηκε το 2002 με τη δωρεά της αξιόλογης συλλογής παλαιών χαρτών του ζεύγους Βίκτωρος και Νιόβης Μελά. Από την ίδρυσή του ως σήμερα το Αρχείο έχει οργανώσει εννέα εκθέσεις με παλαιούς χάρτες
Τον κατάλογο της έκθεσης, όπου παρουσιάζονται και σχολιάζονται όλα τα εκθέματα, συμπληρώνουν τα εισαγωγικά κείμενα για την ιστορία και τη χαρτογραφία της Μακεδονίας, τα οποία υπογράφουν ο Α. Γαρύφαλλος, ο Β. Κ. Γούναρης, Σ. Δεμερτζής, η Ελισάβετ Α. Ζαχαριάδου, ο Φ. Π. Κοτζαγεώργης και ο Β. Θ. Μελάς. Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 12 Ιανουαρίου 2014.
