15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Εικόνες 21ου Αιώνα: Ατενίζοντας το μέλλον από το παράθυρο του παρελθόντος

Ανάμεσα στα ντοκιμαντέρ που άφησαν εποχή ανήκει το πολυβραβευμένο και αποκαλυπτικό «Η εταιρεία» («The Corporation») των Τζένιφερ Άμποτ και Μαρκ Άκμπαρ (2003), που ασχολείται με την δράση των μεγάλων πολυεθνικών εταιριών που δρουν παγκοσμίως ως κυρίαρχες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, με ολέθριες συνέπειες. Ανηκει επίσης η συγκινητική «Ιστορία της καμήλας που δάκρυσε» («The story of The Weeping Camel» των Μπιαμπασούρεν Νταβά και Λουίτζι Φαρλόνι (2003) που μεταφέρει τον θεατή στον χώρο και τον χρόνο, με φόντο την έρημο Γκόμπι. Ανήκει και η «Λέσχη των τυχερών ανθρώπων» («Lucky People Center International» (1998) των Έρικ Πάουζερ και Γιόχαν Σέντερμπεργκ που συνέθεσαν ένα καταιγιστικό κολάζ ήχων και εικόνων εστιάζοντας σε μια σειρά από απίθανους χαρακτήρες.

Στην πορεία του φεστιβάλ, οι θεατές ξεχώρισαν ντοκιμαντέρ τα οποία μακριά από κάθε στοιχείο εντυπωσιασμού και πρόκλησης, επέλεξαν να αφηγηθούν συγκλονιστικές, βαθιά ανθρώπινες ιστορίες: Το «Φθινοπωρινό χρυσάφι» («Autumn Gold») του Γιαν Τενχάβεν (2010), χρονολογεί τα κατορθώματα μιας ομάδας υπερήλικων αθλητών του στίβου και το βραβευμένο «Σάρκα και αίμα μου» («My Flesh and Blood» του Τζόναθαν Καρς (2003), έχει ως πρωταγωνίστρια μια γυναίκα –θετή μητέρα έντεκα παιδιών με ειδικές ανάγκες.

Στην ταινία «Την ήξερα όταν ήταν αγόρι» («She’s a boy I knew» (2007), η ντοκιμαντερίστρια Γκουέν Χόουερθ καταγράφει τη μεταμόρφωσή της από άνδρα σε γυναίκα, σε αλληλεπίδραση με τον κοινωνικό και οικογενειακό της περίγυρο. Η σκηνοθέτιδα Κίμπερλι Ριντ στο ντοκιμαντέρ «Άσωτοι γιοι» («Prodigal Sons»,2008) μυεί με λεπτότητα τον θεατή στα μυστικά της οικογένειάς της, σε ένα φιλμ με αναπάντεχες ανατροπές.

Αφοπλιστικές ιστορίες ανθρώπων της διπλανής πόρτας, όπως καταγράφονται σε ελληνικά ντοκιμαντέρ, διεκδίκησαν και κέρδισαν την προσοχή του κοινού του φεστιβάλ. Μια παρέα παιδιών διεκδικεί έναν χώρο για το αυτονόητο δικαίωμά τους στο παιχνίδι, στο ντοκιμαντέρ «Τα παιδία δεν παίζει» των Άγγελης Ανδρικοπούλου και Αργύρη Τσεπελίκα (2009), ενώ η δυνατή ιστορία αγάπης ενός ηλικιωμένου ζευγαριού εκτυλίσσεται με φόντο τον Ψηλορείτη, στο ντοκιμαντέρ «Οι εραστές της Αξού» του Νίκου Λυγγούρη (2007).

Μια διαφορετική πλευρά του έρωτα, ιδωμένη μέσα από χιουμοριστική ματιά, αναδεικνύει το ντοκιμαντέρ «Sugar Τown –οι γαμπροί» του Κίμωνα Τσακίρη (2005), με πρωταγωνιστές υποψήφιους γαμπρούς από τη Ζαχάρω της Πελοποννήσου, οι οποίοι αναζητούν το άλλο τους μισό στη Ρωσία. Η ταινία «Docville – Λασκάρεως 99», Αθήνα της Κατερίνας Πατρώνη (2011) αποκαλύπτει το ανθρώπινο πρόσωπο της οικονομικής κρίσης μέσα από τις εξομολογητικές αφηγήσεις δύο γυναικών.

Οι Πατρίσιο Γκουσμάν («Νοσταλγώντας το φως», 2010), Βίκτορ Κοσακόφσκι («Ζήτω οι αντίποδες!», 2011), Τζούλια Ράιχαρτ και Στίβεν Μπόγκναρ («Ένα λιοντάρι στο σπίτι», 2006), Αντρέι Φίντικ («Το κινητό σινεμά των ονείρων», 1998), Τζο Μπέρλιντζερ («Φαιά ουσία», 2004) και Κιμ Λοντζινότο («Τα κορίτσια απ’ την Γκαέα», 2000, σε συν-σκηνοθεσία με την Τζέινο Γουίλιαμς) έχουν επίσης συνθέσει οδοιπορικά που φέρνουν στο προσκήνιο καλά κρυμμένα μυστικά της ανθρώπινης πραγματικότητας.