«Εκδότες βγήκανε πολλοί/ θέλαν να γίνουν άσοι/ μα τότε εμφανίστηκε/ η μούρη του Θανάση». Ο λόγος περί του εκδότη Θανάση Καστανιώτη, ιδρυτή του ομώνυμου εκδοτικού οίκου. Το τετράστιχο σκάρωσε ο γνωστός ηθοποιός και συγγραφέας Γιώργος Κοτανίδης το βράδυ της Δευτέρας 17 Δεκεμβρίου, στο καφέ του βιβλιοπωλείου Ιανός στην Αθήνα, προκαλώντας τα εύθυμα γέλια του πλήθους των παρισταμένων συγγραφέων και αναγνωστών που, παρά τη βροχή, βρέθηκαν εκεί για να τιμήσουν τον έλληνα εκδότη.
Οι κοινωνικοί αγώνες, τα οράματα, τα φιλολογικά γούστα, οι εκδοτικές παρέες της μεταπολίτευσης ξαναζωντάνεψαν στον Ιανό. «Βρίσκεται απόψε εδώ η φωτεινή πλευρά της μεταπολίτευσης, που σήμερα βρίσκεται στο στόχαστρο» σχολίασε η Ρέα Γαλανάκη.
Σχεδόν σαράντα πέντε χρόνια εκδοτικής παραγωγής και 5.300 είναι ως τώρα ο απολογισμός των εκδόσεων Καστανιώτη. Ο δημοσιογράφος Γιάννης Μπασκόζος παρουσίασε την ιστορία του εκδοτικού οίκου και ο Θανάσης Καστανιώτης μίλησε για το ξεκίνημά του το 1968, για το πρώτο του βιβλίο, μια Ιταλο-ελληνική γραμματική για τους έλληνες που αναχωρούσαν για σπουδές στην Ιταλία, για τη σειρά «Θεαίτητος», που εγκαινιάστηκε με βιβλία κυβερνητικής και στρουκτουραλισμού των N. Wiener και J. Piaget, για τη σειρά των Απάντων της Έλλης Αλεξίου, για την πρώτη μεγάλη επιτυχία με το Διπλό βιβλίο του Δημήτρη Χατζή, για την ανάπτυξη της σειράς ελληνικής λογοτεχνίας, για την επέκταση σε ποικίλες θεματικές κατηγορίες του βιβλίου: λογοτεχνία και τέχνες, επιστήμη, παιδικό βιβλίο, λευκώματα, πρακτική ζωή. Θυμήθηκε την εποχή των πολυγραφημένων βιβλίων, τότε που τα βιβλία τα έβγαζαν οι παρέες, τα χρόνια στην Πανεπιστημίου, στη Ζωοδόχου Πηγής, στη Ζαλόγγου.
«Η πρόκληση για το μέλλον είναι η επέκταση στο ψηφιακό βιβλίο και στις νέες τεχνολογίες» συμπλήρωσε ο Αργύρης Καστανιώτης, η δεύτερη γενιά των εκδόσεων Καστανιώτη.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν η Ευγενία Φακίνου, η Ρέα Γαλανάκη, ο Δημήτρης Νόλλας, η Ζυράννα Ζατέλη, η Ιωάννα Καρυστιάνη, η Φωτεινή Τσαλίκογλου, ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ο Κωνσταντίνος Τζούμας, η Ισμήνη Καπάνταη, ο Ντίνος Σιώτης, ο Ανδρέας Μήτσου, η Λένα Διβάνη, η Αμάντα Μιχαηλίδου, η Ελένη Πριοβόλου, ο Αύγουστος Κορτώ, η Ιωάννα Μπουραζοπούλου, ο Δημήτρης Μάρδας, ο Ανταίος Χρυσοστομίδης και άλλοι παλιοί και νέοι συγγραφείς και συνεργάτες του Καστανιώτη, οι οποίοι θυμήθηκαν στιγμές από την πορεία των βιβλίων τους στην ιστορία του εκδοτικού και σκιαγράφησαν με τρυφερότητα τον άνθρωπο Θανάση Καστανιώτη, τον εκδότη, τον εξομολόγο, τον ψυχαναλυτή, τον συμπαραστάτη στα δύσκολα, τον εμψυχωτή, τον «πρίγκιπα».
Παράλληλα μνημονεύτηκαν θρυλικοί συνάδελφοι, ο Φίλιππος Βλάχος και οι εκδόσεις Κείμενα, ο Λάμπης Ράππας από τον Κέδρο. Από εκείνον, η Ευγενία Φακίνου, από τους πρώτους έλληνες λογοτέχνες που συνεργάστηκαν με τον Καστανιώτη, έφερε το νήμα στο παρόν. «Εξέδιδα τότε βιβλία μου και στον Κέδρο και στον Καστανιώτη», είπε. «Ο Ράππας έλεγε πως μου το συγχωρούσε γιατί ο Καστανιώτης ήταν από τους πολλά υποσχόμενους νέους εκδότες».
Ανάμεσα στους συγγραφείς στην εκδήλωση παρευρέθηκαν οι εκδότες Κατερίνα Καρύδη (Ικαρος), Σταύρος Πετσόπουλος (Αγρα), Πόπη Γκανά (Μελάνι) και Γιώργος Δαρδανός (Δαρδανός-Τυπωθήτω) που έδωσαν το στίγμα των μεταπολιτευτικών εκδοτικών.
Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε στη σειρά «Οι εκδότες και η ιστορία τους, το παρόν, το μέλλον τους», που έχουν προγραμματίσει τα βιβλιοπωλεία Ιανός. Προηγήθηκε η Κατερίνα Καρύδη και ο Ικαρος και ακολουθεί, τη Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2013, ο Σταύρος Πετσόπουλος και οι εκδόσεις Αγρα.
