Η Ελλάδα του Ρόμπερτ Μακ Κέιμπ

Ηταν 1955 όταν ο νεαρός φοιτητής Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον αποφάσισε, για δεύτερο καλοκαίρι, να αφήσει την ασφάλεια της ισχυρής οικογένειάς του (ο πατέρας του ήταν εκδότης της «New York Daily Mirror», της δεύτερης μεγαλύτερης σε κυκλοφορία εφημερίδας στις ΗΠΑ) και να κάνει ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι στην Ελλάδα. Βρήκε δουλειά σε ένα πλοίο τύπου Liberty που έκανε τη διαδρομή Μπρούκλιν – Πειραιάς και ξεκίνησε ένα ταξίδι διάρκειας 26 ημερών.

Πενήντα επτά χρόνια μετά ο Ρόμπερτ Μακ Κέιμπ θυμάται σαν να ήταν χθες το τελευταίο βράδυ του ταξιδιού και τον περίπλου της Πελοποννήσου, που έγινε σε πολύ χαμηλή ταχύτητα, έτσι ώστε το πλοίο να φθάσει στο λιμάνι το πρωί και να μην πληρώσει λιμενικά τέλη. Εφθασαν την ώρα της ανατολής, με το λιμάνι να ξυπνάει μέσα στην πάχνη του πρωινού. Και ο 22χρονος Ρόμπερτ απαθανάτισε την εικόνα με την κάμερά του. Αυτό το ασπρόμαυρο πλάνο συμπεριλαμβάνεται στις 85 φωτογραφίες της έκθεσης «Ελλάδα – Κίνα: Λαοί αρχαίοι, κόσμοι που αλλάζουν», η οποία εγκαινιάζεται στις 27 Οκτωβρίου στο Μουσείο Ασιατικής Τέχνης της Κέρκυρας.

Ο Ρόμπερτ Μακ Κέιμπ δεν είναι μόνο φιλέλληνας. Είναι ίσως πιο Ελληνας από πολλούς Ελληνες, δεδομένου ότι η επαφή του με τον τόπο που γνώρισε και πρωτοφωτογράφισε στη φοιτητική του νιότη αποτελεί έκτοτε σταθερό σημείο αναφοράς και έμπνευσης. Παντρεμένος με Ελληνίδα, την Ντίνα Μακ Κέιμπ, με την οποία έχει αποκτήσει δύο παιδιά, ο Αμερικανός που μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ των σπιτιών του στη Νέα Υόρκη, στην Πλάκα και στην Πάτμο έχει υμνήσει την Ελλάδα μέσα από την έκδοση βιβλίων και φυσικά μέσα από τις φωτογραφίες του, οι οποίες έχουν εκτεθεί σε πολλές πόλεις του κόσμου.

Με τη νέα του έκθεση στην Κέρκυρα ο φωτογράφος επιχειρεί μια σύνδεση και έναν «διάλογο». Παρουσιάζοντας εικόνες της Ελλάδας αλλά και της παλαιάς πόλης της Σανγκάης, καθώς και το γραφικό λιμάνι Γουσάν, ο καλλιτέχνης προσπαθεί να συλλάβει την αίσθηση των αλλαγών που σημειώθηκαν τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κίνα τα τελευταία 50 χρόνια. Και μπορεί οι φωτογραφίες της Ελλάδας να έχουν τραβηχτεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, εκείνες της Κίνας όμως τραβήχτηκαν στη διάρκεια ενός και μοναδικού ταξιδιού, με μια ψηφιακή κάμερα Panasonic Lumix.

«Στην Κίνα βρέθηκα το 2006 μέσω ενός φίλου μου που ήξερε καλά τη χώρα. Ταξιδέψαμε για περίπου έναν μήνα. Φωτογράφισα τη δραστηριότητα του λιμανιού Γουσάν σε ένα πολύ όμορφο σκηνικό και από την άλλη φωτογράφισα την παλιά πόλη της Σανγκάης, που γρήγορα εξαφανίζεται: την επόμενη φορά που θα πάω φοβάμαι ότι δεν θα την ξαναδώ» λέει ο Ρόμπερτ Μακ Κέιμπ.

Οι 45 φωτογραφίες από την Κίνα θα «συνομιλήσουν» με τις 40 της Ελλάδας, οι οποίες δείχνουν πώς ήταν η χώρα μας ως σχετικά πρόσφατα, όταν πολλές περιοχές δεν είχαν λυγίσει ακόμη από το βάρος του μαζικού τουρισμού, του εκσυγχρονισμού, των μεταφορών και των υποδομών. Ο Μακ Κέιμπ θυμάται ότι στην πρώτη του επίσκεψη στη Σαντορίνη, στη δεκαετία του 1950, ήταν ο μοναδικός τουρίστας στο νησί.

Στην έκθεση παρουσιάζονται για πρώτη φορά έγχρωμες φωτογραφίες του Ρόμπερτ Μακ Κέιμπ. Το 1957 οι υπεύθυνοι του «National Geographic Society», έχοντας δει δουλειές του από το 1954 και το 1955, του ανέθεσαν να τραβήξει έγχρωμες φωτογραφίες. Ηταν η πρώτη και η μοναδική παρέκκλισή του από το ασπρόμαυρο φόντο, που χαρακτηρίζει τη μετέπειτα πορεία του. Ετσι ο νεαρός Ρόμπερτ, απόφοιτος πλέον του Πρίνστον, πήρε μια ολοκαίνουργια φωτογραφική μηχανή, αυτή τη φορά επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο που μετέφερε κάρβουνο από τη Βιρτζίνια στο Ρότερνταμ και από εκεί έφθασε για άλλη μια φορά στην Ελλάδα. Ηταν το τρίτο ταξίδι του σε μια χώρα την οποία έκτοτε δεν εγκατέλειψε ποτέ. Διαμένει εδώ περίπου τους μισούς μήνες του χρόνου, μολονότι δεν σταματά να ταξιδεύει και να αναζητεί νέα ερεθίσματα.

Σήμερα ο Μακ Κέιμπ εξακολουθεί να φωτογραφίζει με φιλμ, αλλά και με ψηφιακή μηχανή, την οποία θεωρεί «ξελογιάστρα», αφού αποτελεί την πλέον κατάλληλη επιλογή, αν θέλει κανείς να φωτογραφίσει αυθόρμητα στιγμιότυπα. Αυτή την περίοδο προετοιμάζει την προσεχή έκδοσή του, με θέμα τις Μυκήνες.

πότε & πού:
«Ελλάδα – Κίνα: Λαοί αρχαίοι, κόσμοι που αλλάζουν» Μουσείο Ασιατικής Τέχνης, Κέρκυρα. Από τις 27 Οκτωβρίου 2012 ως τις 12 Μαΐου 2013.