Υπέγραφε με το ψευδώνυμο Χειραφετημένη. Το ψευδώνυμο είναι αποκαλυπτικό για την προσωπικότητα και τη δράση της Ζακύνθιας Μαριέττας Γιαννοπούλου-Μινώτου, μιας επτανησίας λογίας του πρώτου μισού του 20ού αιώνα (1900-1962), η οποία ανήκε στις πρωτοπόρους του γυναικείου κινήματος στην Ελλάδα σε μια εποχή κρίσιμη για τα δικαιώματα των γυναικών.
Ασυμβίβαστη, μαχητική, δραστήρια, η εικοσαετής Μαριέττα Γιαννοπούλου εκδίδει το 1921 το γυναικείο περιοδικό Εύα Νικήτρια και για τα επόμενα δύο χρόνια προσφέρει, μέσα από τις σελίδες του, βήμα λόγου στις προοδευτικές Ελληνίδες που αγωνίζονταν για το δικαίωμα της ψήφου.
Με αφορμή την επέτειο 50 χρόνων από τον θάνατό της το 1962, η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων και η Εταιρεία Μελέτης, Έρευνας και Προαγωγής Πολιτισμού «Πλατύφορος» διοργανώνουν συνέδριο με θέμα «Η Μαριέττα Γιαννοπούλου-Μινώτου (1900-1962) και η εποχή της. Η Ζακύνθια λογία πρωτοπόρος του γυναικείου κινήματος», στην Αθήνα, στις 29 Σεπτεμβρίου, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Μέγαρο Παλαιάς Βουλής), και στη Ζάκυνθο στις 5 και 6 Οκτωβρίου, στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ζακυνθίων. Στο πλαίσιο του συνεδρίου, η Βιβλιοθήκη Θεμάτων Ισότητας και Φύλου φιλοξενεί ως την Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου, έκθεση αρχειακού υλικού στον χώρο του Ιστορικού της Αρχείου (Οδός Καπνικαρέας 19α και Μητροπόλεως).
Η Ιστορία θυμάται τη Μαριέττα Γιαννοπούλου-Μινώτου περισσότερο για τη φεμινιστική της δράση – και όχι αδίκως. Συνέβαλε σημαντικά στη διαμόρφωση του γυναικείου κινήματος στην Ελλάδα, με το περιοδικό της, με την αρθρογραφία της στον επτανησιακό και στον αθηναϊκό Τύπο, με τη δραστηριότητα και το παράδειγμά της. Ήταν όμως και λογία, πεζογράφος, ιστορικός, λαογράφος και εκδότρια με έργο καθόλου ευκαταφρόνητο.
Μελέτησε τον πολιτισμό και την ιστορία των Επτανήσων, ιδιαίτερα της γενέθλιας Ζακύνθου: έγραψε βιογραφίες για τον Κάλβο και τον Σολωμό και την κερκυραία κοντέσα Ισαβέλλα Θεοτόκη, που διατηρούσε λογοτεχνικό σαλόνι στη Βενετία. Συνέθεσε μια μυθιστορηματική βιογραφία της Πάπισσας Ιωάννας, με τίτλο Η αυθεντική ιστορία της Πάπισσας Ιωάννας (επιμέλεια Πέρσα Αποστολή, εκδ. Περίπλους 2011). Έγραψε τη συλλογή διηγημάτων Ζακυθινά αγριολούλουδα. Δημοσίευσε μελέτες για τις γυναίκες στην ιταλική Αναγέννηση και για τον ιταλό ποιητή Τζάκομο Λεοπάρντι. Έγραψε θεατρικά έργα. Μετέφρασε Δάντη και Ούγκο Φόσκολο, γάλλους και άγγλους συγγραφείς. Διηύθυνε (1927-1935) το περιοδικό Ιόνιος Ανθολογία που εξέδιδε ο σύζυγός της ιστορικός Σπύρος Μινώτος, εξέδωσε μεταπολεμικά το λογοτεχνικό περιοδικό Επτανησιακά Γράμματα και αρθρογραφούσε για ποικίλα θέματα σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά της εποχής: Πρωία, Καθημερινή, Διάπλασις των Παίδων, Ελληνική Επιθεώρησις, Λαογραφία, Νέα Εστία κ.ά.
Η αριστοκρατική καταγωγή της δεν την κράτησε μακριά από τον λαό. Ενδιαφέρθηκε με ζήλο για τη διάσωση και την καταγραφή τραγουδιών και λαϊκών παραμυθιών της Ζακύνθου (Λαϊκά παραμύθια της Ζακύνθου, ανθολόγηση-διασκευή Ζωή Νικητάκη, επιμέλεια Διονύσης Ν. Μουσμούτης, εκδ. Τρίμορφο, 2012) αλλά και των «ομιλιών», του λαϊκού επτανησιακού θεάτρου.
Το 1921 συμμετείχε στο πρώτο γυναικείο συνέδριο στην Ελλάδα. Το 1929 παρακολούθησε στην Αθήνα το Συνέδριο για την Ειρήνη και τον Μάιο του 1930 τις Δελφικές Εορτές. Σε δική της πρόταση οφείλουμε επίσης τη θέσπιση της Εβδομάδας Βιβλίου στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1932.
Συν τοις άλλοις ήταν μαχητική δημοτικίστρια. «Μεγάλε Δάσκαλε, Σ’ αυτόν τον τόπο που να γράφη κανείς δημοτικά λογαριάζεται για έγκλημα, βγάνω την Ιόνιο Ανθολογία με το σκοπό να δώσω μια ώθηση στη δημοτική στη Ζάκυνθο» γράφει σε επιστολή της στον Γιάννη Ψυχάρη στο Παρίσι τον Σεπτέμβριο του 1927, την οποία παραθέτει ο Διονύσης Μουσμούτης στον τόμο Η Μαριέττα Γιαννοπούλου-Μινώτου, ο Γιάννης Ψυχάρης και ο Ούγκο Φόσκολο (εκδ. Ευθύνη, 2012).
Οξυδερκής και σχολαστική ερευνήτρια, ευαίσθητη λογοτέχνης, επαναστάτρια γυναίκα. Όλες οι πτυχές της ιδιόμορφης, πλούσιας προσωπικότητας της Μαριέττας Γιαννοπούλου-Μινώτου θα συζητηθούν στο συνέδριο που θα διεξαχθεί σε λίγες ημέρες, στο οποίο θα συμμετάσχουν ιστορικοί, αρχειονόμοι, δικηγόροι, φιλόλογοι, θεατρολόγοι, βιβλιοθηκονόμοι, συγγραφείς. Μεταξύ των ομιλητών: Πέρσα Αποστολή, Παύλος Βασίας, Γεράσιμος Γ. Ζώρας, Φανή Καζαντζή, π. Παναγιώτης Καποδίστριας, Νίκιας Λούντζης, Λουκία Μαυρομήτρου, Διονύσης Ν. Μουσμούτης, Βάλτερ Πούχνερ, Διονύσης Φλεμοτόμος και η εγγονή της συγγραφέως Μαριέττα Μινώτου.
Δείτε εδώ αναλυτικά τις ώρες λειτουργίας της έκθεσης καθώς και το πρόγραμμα του συνεδρίου.
