H επιστολή του εκδότη Γιώργου Δαρδανού στο ΒΗΜΑ ( 31.5.2012) και η απάντηση της Διευθύντριας του ΕΚΕΒΙ κυρίας Κατρίν Βελισσάρη πυροδότησε μια οξύτατη αντιπαράθεση ανάμεσα στους εκδότες και το ΕΚΕΒΙ. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών και ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθήνας σε μια οξύτατη ανακοίνωσή τους έβαλαν πυρ ομαδόν κατά της πολιτικής του ΕΚΕΒΙ χαρακτηρίζοντας το ούτε λίγο ούτε πολύ ως «κρατικό απόστημα» και άρα άχρηστο.

Η βασική τους διαφωνία είναι η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου (από την οποία απείχαν μεγάλοι εκδότες , η πολιτική για τις σχολικές κι άλλες βιβλιοθήκες κ.τ.λ.). Επειδή όμως το ΕΚΕΒΙ δεν είναι ένα όργανο μόνον για τους εκδότες αλλά ένα συμβουλευτικό όργανο για την χάραξη της πολιτικής βιβλίου δίπλα στο Υπουργείο Πολιτισμού το ζήτημα αφορά πολύ περισσότερο κόσμο, και τους αναγνώστες. Στη διένεξη παρενέβη σήμερα και η Εταιρεία Συγγραφέων με ανακοίνωση της, η οποία αφού τονίζει την ανησυχία της σημειώνει:

«Η Εταιρεία Συγγραφέων διάβασε προσεκτικά την ανακοίνωση των συνδικαλιστικών οργάνων των εκδοτών και έχει να παρατηρήσει ότι το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου μιας χώρας σε καμιά περίπτωση δεν υφίσταται για να ικανοποιεί σχεδόν ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ τους εκδότες, όπως καταφανώς θεωρεί μια μερίδα τους. Ένας εθνικός φορέας του βιβλίου, κατά την άποψή μας, πρέπει να υπολογίζει και τους συγγραφείς , χωρίς τους οποίους δεν θα υπήρχαν εκδότες, όπως επίσης τους βιβλιοπώλες και τους αναγνώστες. Δεν είναι δυνατό να διαγράψουμε δράσεις του, όπως η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, το Παρατηρητήριο του έντυπου και του ψηφιακού βιβλίου, οι ημερίδες για τα πνευματικά δικαιώματα, η οργάνωση συνεδρίων και επετειακών εκδηλώσεων, οι παρουσιάσεις συγγραφέων σε βιβλιοπωλεία της ελληνικής ενδοχώρας αλλά και η στήριξη εκδοτών και συγγραφέων μας σε άλλες χώρες.

Χωρίς να παραβλέπουμε τις παραλείψεις και τα λάθη σχεδιασμού και τακτικής του ΕΚΕΒΙ, κατά τη διάρκεια των είκοσι χρόνων λειτουργίας του, θεωρούμε σε γενικές γραμμές θετική την προσφορά του σε ό,τι αφορά την προσπάθεια εφαρμογής της πολιτικής για το βιβλίο, έχοντας υπ´ όψη ότι την εθνική στρατηγική χαράσσει το αρμόδιο Υπουργείο Πολιτισμού. Μια τέτοια πολιτική και στρατηγική δεν μπορεί κατά τη γνώμη μας να έχει αποκλειστικό της γνώμονα την οικονομική ενίσχυση, αλλά την παρέμβαση σε θέματα κοινωνικής παιδείας: στη διεύρυνση λ.χ. της αναγνωστικής κοινότητας και της φιλαναγνωσίας στο εσωτερικό και στη συμβολή της προώθησης του ελληνικού βιβλίου στο εξωτερικό. Τα στοιχεία που διαθέτουμε άλλωστε αυτό μας δείχνουν.

Σε καιρούς τόσο δύσκολους και ιδιαίτερα ασαφείς και ίσως δυσοίωνους ως προς την τελική τους έκβαση, όπως αυτοί που περνούμε, εκείνο που προέχει δεν είναι οι προσπάθειες αλληλοεξόντωσης ή εξεύρεσης αποδιοπομπαίων τράγων για τα όντως οξύτατα οικονομικά προβλήματα όλου του φάσματος παραγωγής και διάθεσης του ελληνικού βιβλίου. `Ο,τι χρειάζεται είναι οι προσπάθειες σύγκλισης και συνεργασίας, σ´ ένα πνεύμα κατά το δυνατόν ομοθυμίας και ανοιχτής διάθεσης».

Η ανακοίνωση του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου

Για το ίδιο θέμα παρέμβαση έκανε και ο Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου όπου σε σχετική ανακοίνωσή του τονίζει την βοήθεια που προσέφερε το ΕΚΕΒΙ στην υπόθεση του βιβλίου για παιδιά.

«Αμέσως μετά την 9η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης όλοι είχαμε πιστέψει πως φάνηκε η πρώτη αχτίδα αισιοδοξίας στη ζοφερή πραγματικότητα που ζούμε» αναφέρει η ανακοίνωση.

»Κατά γενική ομολογία άριστη οργάνωση, εξαιρετικές εκδηλώσεις ΟΛΕΣ γεμάτες κόσμο, και κυρίως παιδιά, πολλά παιδιά που αγαπούν το βιβλίο. Κι όμως ακούστηκαν πάλι οι γνωστές αμφισβητήσεις από τα ίδια κέντρα που εδώ και χρόνια δεν θέλουν να προχωρήσει τίποτα στο χώρο του βιβλίου.

Εμείς, το ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ – Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, με μέλη συγγραφείς, εικονογράφους, εκπαιδευτικούς, ερευνητές, πανεπιστημιακούς, βιβλιοθηκονόμους, εκδότες και γενικά όποιον ασχολείται με το παιδικό βιβλίο, που προσφέρουμε ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ τις υπηρεσίες μας, ανησυχούμε για τις προθέσεις και τους στόχους αυτής της «γκρίνιας» και θέλουμε να αποκαταστήσουμε την αλήθεια, τουλάχιστον σε όσα γνωρίζουμε πολύ καλά και αφορούν στο παιδικό βιβλίο:

-Με πρωτοβουλία του ΕΚΕΒΙ το 2001 συγγραφείς και εικονογράφοι ταξίδεψαν για πρώτη φορά στη μεγαλύτερη Διεθνή Επαγγελματική Έκθεση για το Παιδικό Βιβλίο στη Μπολόνια της Ιταλίας, και παρουσίασαν τη δουλειά τους.

Εδώ και δυο χρόνια ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ το μίζερο και πολυέξοδο περίπτερο του επαγγελματικού σωματείου εκδοτών, που άνοιγε όποτε ήθελε ο αρμόδιος, (κατά ομολογία ελλήνων εκδοτών που είχαν τα δικά τους περίπτερα ακριβώς απέναντι) έχει αντικατασταθεί από ένα αντάξιο της δουλειάς μας στο παιδικό βιβλίο περίπτερο του ΕΚΕΒΙ, απ’ όπου περνούν όλο και περισσότεροι εκδότες από το εξωτερικό οι οποίοι ενδιαφέρονται να αγοράσουν δικαιώματα από ελληνικά παιδικά βιβλία! Ας δούμε τα ελληνικά παιδικά βιβλία που μεταφράστηκαν στο εξωτερικό από το 2001 και μετά, από τότε δηλαδή που ανακατεύτηκε το ΕΚΕΒΙ στην προώθηση ελληνικών παιδικών βιβλίων στο εξωτερικό.

-Με πρωτοβουλία του ΕΚΕΒΙ ξεκίνησαν δράσεις με στόχο την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας των παιδιών από την αρχή της ίδρυσή του (Γαλάζια Γραμμή, Σκυταλοδρομία Ανάγνωσης κ.λ.π.) μέχρι πρόσφατα (ειδικό site www.mikrosanagnostis.gr – Λέσχες Ανάγνωσης στα Σχολεία κ.ά.). Πρέπει να γίνει ειδική αναφορά στο ότι από το 2006 συγγραφείς και εικονογράφοι επισκέφτηκαν για πρώτη φορά με συγκεκριμένο επιδοτούμενο πρόγραμμα τα σχολεία.

Οι συναντήσεις αυτές οργανώθηκαν συστηματικά με το πρόγραμμα «Συγγραφείς στα σχολεία» και δεν έμειναν απλή προτροπή του Υπουργείου Παιδείας, η οποία περιλαμβανόταν μεν σε εγκυκλίους του προς τα σχολεία, χωρίς δε να μπορεί να υλοποιηθεί, αφού δεν είχε οικονομική στήριξη.

-Το ΕΚΕΒΙ συνεργάστηκε το 2010 για πρώτη φορά με το Υπουργείο Παιδείας και υλοποίησε το καινοτόμο πρόγραμμα της «Φιλαναγνωσίας» σε 961 12θέσια Δημοτικά Σχολεία. Το πρόγραμμα ανάμεσα σε άλλα περιλαμβάνει: σεμινάρια σε όλη την Ελλάδα για εκπαιδευτικούς με θέμα το πώς θα κάνουν το μαθητή τους αναγνώστη, δημιουργία λεσχών ανάγνωσης, επισκέψεις δημιουργών στα σχολεία. Αυτά δεν αφορούν τους εκδότες;

Να σημειώσουμε ότι μόνο φέτος έγιναν πάνω από 800 συναντήσεις. Όμως επειδή κάποιοι ΟΛΑ τα μετρούν με άμεσες πωλήσεις ας μας απαντήσουν :

– σε αυτές τις συναντήσεις δε συζητήθηκαν βιβλία ελληνικής παραγωγής;

– θα υπήρχε αλλιώς τέτοια καμπάνια προώθησής τους;

– θα μπορούσαν οι εκδότες στην παρούσα συγκυρία να στηρίξουν 800 ταξίδια των δημιουργών των βιβλίων τους σε όλα τα μέρη της Ελλάδας;

Εμείς ως εθνικό τμήμα μιας διεθνούς οργάνωσης χαιρετίζουμε το ότι οι δυο μεγάλες εκθέσεις του ΕΚΕΒΙ άνοιξαν τις πόρτες τους σε βιβλία και λογοτεχνίες άλλων γλωσσών, όπως θέλουμε να κάνουν και εκείνες για τα δικά μας βιβλία. Με αρχή των διαπραγματεύσεων στη Θεσσαλονίκη άλλωστε, πριν μερικά χρόνια, υπογράψαμε το Μάιο του 2011, ως Ελληνικό Τμήμα ΙΒΒΥ σύμφωνο συνεργασίας και ανταλλαγής προτάσεων για έκδοση βιβλίων με το κινέζικο τμήμα της ΙΒΒΥ.

Η ύπαρξη ενός Εθνικού Κέντρου Βιβλίου πρέπει να προασπιστεί από εμάς τους δημιουργούς και τους φίλους του βιβλίου με κάθε τρόπο. Όπως πρέπει να υποστηριχθούν και τα προγράμματά του!

Να σημειώσουμε ότι η Έκθεση Παιδικού Βιβλίου, η οποία δημιουργήθηκε από το ΕΚΕΒΙ το 2007 και που ανάλογή της ΔΕΝ υπήρχε στην Ελλάδα, δεν πραγματοποιήθηκε τον περασμένο χειμώνα! ΠΡΕΠΕΙ όμως να γίνει οπωσδήποτε αυτό το φθινόπωρο. Τα παιδιά, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί την περιμένουν.

Το πρόγραμμα Φιλαναγνωσίας πρέπει να ολοκληρωθεί τα επόμενα δυο χρόνια και να γενικευτεί σε ΟΛΑ τα σχολεία.

Τα παιδιά στη Θεσσαλονίκη μας έδειξαν τι χρειάζονται. Ας μην τους στερήσουμε τίποτα».