«Τρία έργα, που το καθένα ασχολείται με τον δικό του τρόπο με την ελληνικότητα», όπως επεσήμανε ο καλλιτεχνικός του διευθυντής Γιάννης Χουβαρδάς, θα αντιμετωπίσει το Εθνικό Θέατρο το καλοκαίρι του 2012. Με δύο νέες παραγωγές θα κατέβει στην Επίδαυρο ενώ με μια από τις χειμερινές του επιτυχίες θα περιοδεύσει. «Η κωμωδία που ως παγκόσμια γλώσσα «κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει» θα κυριαρχήσει», τόνισε παρουσιάζοντας την Τρίτη το μεσημέρι τα θερινά σχέδια του Εθνικού. «Με τρεις από τους σημαντικότερους -και ίσως τους κορυφαίους- συγγραφείς κωμωδιών όλων των εποχών, το Εθνικό κατεβαίνει στον ανοιχτό στίβο, καλώντας το κοινό να συναντηθεί με το χιούμορ, το πνεύμα αλλά και τον ουσιαστικό προβληματισμό τους. Γιατί όσο κοινό όχημα και για τους τρεις είναι το γέλιο, η σάτιρα, η ψυχαγωγία, άλλο τόσο είναι η βαθιά περίσκεψη για τον άνθρωπο και η κατανόηση της φθαρτής του μοίρας. Επιβεβαιώνοντας έτσι, ακόμη μια φορά, πόσο ρευστά και πόσο δυσδιάκριτα είναι τα όρια ανάμεσα στην εύθυμη και την σοβαρή πλευρά της ανθρώπινης φύσης».
Αρχής γενομένης από τον Αριστοφάνη, ο Νίκος Μαστοράκης θα σκηνοθετήσει τις «Νεφέλες», την κωμωδία που θα κάνει πρεμιέρα στις 13 Ιουλίου στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου – και θα παιχθεί και στις 14/7 και εν συνεχεία θα περιοδεύσει. Με κεντρικό ήρωα τον Στρεψιάδη, αυτόν τον απαίδευτο χωριάτη που είναι πνιγμένος στα χρέη εξαιτίας της σπάταλης ζωή του γιου του, ο οποίος και αποφασίζει να φοιτήσει στη σχολή του Σωκράτη για να μυηθεί στη μαιευτική του μέθοδο και να μπορέσει να αντιμετωπίσει τους δανειστές του στα δικαστήρια. Σε μετάφραση του Κ. Χ. Μύρη με τον Γιάννη Μπέζο και τους Αλέξανδρο Μυλωνά, Μάκη Παπαδημητρίου, Γιάννη Νταλιάνη, Νίκο Ψαρρά, Προμηθέα Αλειφερόπουλο, Λαέρτη Μαλκότση, Ομηρο Πουλάκη, Θάνο Τοκάκη, Μιχάλη Οικονόμου. Τον χορό αποτελούν οι Τάνια Τρύπη, Κατερίνα Λυπηρίδου, Φοίβος Ριμένας, Τζωρτζίνα Παλαιοθοδώρου, Ιωάννης Παπαζήσης, Κωνσταντίνος Γαβαλάς, Αμαλία Τσεκούρα, Χρήστος Σπανός, Λήδα Μανουσάκη, Νάντια Κοντογεώργη, Μίνως Θεοχάρης, Δανάη Κατσαμένη, Γιωργής Τσουρής, Σπύρος Κυριαζόπουλος.
Ο Λευτέρης Βογιατζής επανέρχεται στο Εθνικό Θέατρο και παρουσιάζει το έργο του Μολιέρου «Αμφιτρύων» στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου στις 3 και 4 Αυγούστου και στη συνέχεια, για περιορισμένες παραστάσεις, σε περιοδεία. Ο γάλλος κωμωδιογράφος εμπνέεται από την ελληνική μυθολογία, στηρίζεται δεξιοτεχνικά πάνω στον Αμφιτρύωνα του Πλαύτου και μεταπλάθει τον μύθο του Αμφιτρύωνα και της Αλκμήνης σε μια απολαυστική κωμωδία. Ο Δίας παίρνει τη μορφή του Αμφιτρύωνα για να τρυπώσει στο κρεβάτι της γυναίκας του Αλκμήνης και ο Ερμής τη μορφή του κωμικού υπηρέτη του Σωσία. Οταν όμως εμφανίζεται ο πραγματικός Αμφιτρύωνας, τη θεϊκή παρέμβαση θα ακολουθήσει το χάος: άλλοτε διασκεδαστικό και άλλοτε επικίνδυνο, γεμάτο ίντριγκες, ανατροπές, πάθη και εξωφρενικό χιούμορ.

Γραμμένη το 1668, η κωμωδία του Μολιέρου παρουσιάζεται για δεύτερη φορά από το Εθνικό Θέατρο – η πρώτη ήταν το 1948 σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη. Σε μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη. Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Γιώργος Γάλλος, Νίκος Κουρής, Δημήτρης Ημελλος, Χρήστος Λούλης, Εύη Σαουλίδου, Στεφανία Γουλιώτη. Τους στρατηγούς ερμηνεύουν οι: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Χάρης Φραγκούλης, Νικόλας Χανακούλας.

Τέλος, ο «Περικλής» σε σκηνοθεσία του Γιάννη Χουβαρδά, που παίχθηκε τον χειμώνα στο κτίριο Τσίλερ και τον περασμένο Απρίλιο στο θέατρο Globe στο Λονδίνο συμμετέχοντας στο διεθνές φεστιβάλ Globe to Globe για τον William Shakespeare θα περιοδεύει για περιορισμένες παραστάσεις στην Αθήνα και στην περιφέρεια. Μετάφραση Διονύσης Καψάλης. Παίζουν: Κώστας Βασαρδάνης, Γιάννης Βογιατζής, Γιώργος Γλάστρας, Στεφανία Γουλιώτη, Γιώργος Κοτανίδης, Χρήστος Λούλης, Μανώλης Μαυροματάκης, Βασίλης Παπαγεωργίου, Δημήτρης Πιατάς, Μαρία Σκουλά, Λυδία Φωτοπούλου, Μηνάς Χατζησάββας.

Πέραν των παραστάσεων, το Εθνικό Θέατρο ενισχύει και αυτό το καλοκαίρι τον διάλογο με την καλλιτεχνική δημιουργία του εξωτερικού, καθώς προωθεί συνεργασίες με ξένα θέατρα και σημαντικούς σύγχρονους καλλιτέχνες, διοργανώνει περιοδείες και συμμετέχει σε μεγάλα φεστιβάλ. Το Εθνικό θέατρο συμμετέχει στο Φεστιβάλ Resistance in the Mediterranean που θα πραγματοποιηθεί στο Βερολίνο στις 17 Ιουνίου στο Ballhaus Naunystrasse με τη σκηνική ανάγνωση του ειδικά γραμμένου για το φεστιβάλ έργου της Λένας Κιτσοπούλου «Ν – ΕΥΡΩ – ΣΗ». Στις 17 Ιουνίου έξι νέα έργα μικρής διάρκειας γύρω από το θέμα «Αραβική Άνοιξη/Ευρωπαϊκό Φθινόπωρο» θα παρουσιαστούν με τη μορφή σκηνικής ανάγνωσης. Τα έργα αυτά αναδεικνύουν τις ριζικές και πολιτικές αλλαγές που υφίστανται οι χώρες τους και δίνουν την ευκαιρία στους δημιουργούς να υψώσουν ελεύθερα τη φωνή τους. Το Φεστιβάλ διοργανώνεται από το Ballhaus Naunystrasse και την Ενωση των Θεάτρων της Ευρώπης (UTE) στο πλαίσιο ενός μεγαλύτερου φεστιβάλ, του Voicing Resistance (9-19/6/2012, όπου καλλιτέχνες από τον αραβικό κόσμο θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους σε σχέση με τις πολιτικές εξεγέρσεις που πραγματοποιήθηκαν στις χώρες τους) – και με τη συνεργασία του Ινστιτούτου Γκαίτε της Αθήνας.
Το Εθνικό Θέατρο και η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, σε συνεργασία με την Ενωση των Θεάτρων της Ευρώπης (UTE) και το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, διοργανώνει το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, τη Δελφική Ακαδημία Θεάτρου στους Δελφούς, με θέμα «Πόλεμος και Σκηνή». Τα εργαστήρια θα διευθύνει ο γερμανός σκηνοθέτης Ματίας Λάνγκχοφ και πλάι στην πρακτική άσκηση θεατρολόγοι και φιλόσοφοι θα αναπτύξουν τον θεωρητικό στοχασμό. Η Ακαδημία είναι ένα προωθημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για σπουδαστές -ηθοποιούς που δίνει τη δυνατότητα συνεργασίας, συνύπαρξης και δημιουργικής ανταλλαγής ανάμεσα σε νέους καλλιτέχνες από όλη την Ευρώπη. Στην Ακαδημία θα συμμετάσχουν σπουδαστές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και σπουδαστές από δραματικές σχολές της Ευρώπης.
Ακόμη το έργο «Το Βιτριόλι» του Γιάννη Μαυριτσάκη, «Η Αόρατη Ολγα» του Γιάννη Τσίρου και η «Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α». της Λένας Κιτσοπούλου, τρεις παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου, θα παρουσιαστούν στις 5, 9 και 13 Ιουνίου αντίστοιχα με τη μορφή αναλογίου στο Theatre de la Ville και η ανάγνωσή τους θα αναμεταδοθεί από τη γαλλική δημόσια ραδιοφωνία, στο σταθμό France Culture.
Η παράσταση Guns! Guns! Guns! της ομάδας Blitz, παραγωγή του Εθνικού θεάτρου της σεζόν 2009-2010, μετέχει στο Φεστιβάλ Εργοτάξια της Ευρώπης που διοργανώνει το Theatre de la Ville στο Παρίσι με τη συνεργασία της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Η παράσταση θα δοθεί στις 8 Ιουνίου στην Κεντρική Σκηνή του Theatre de la Ville.