Τον Ιούνιο του 2004 κατά τη διάρκεια συναυλίας του στη Γερµανίαστο πλαίσιοτης εξαιρετικά επιτυχηµένης περιοδείας «Reality Tour» ο Ντέιβιντ Μπάουι ένιωσε πόνους στην πλάτη. Αρχικώς πίστεψε ότι είχε πιαστεί ένα νεύρο, αλλά στη συνέχεια βρέθηκε στο νοσοκοµείο: µε αγγειοπλαστική επέµβαση αντιµετώπισε το πρόβληµα που είχε στην καρδιά του – αλλά δεν γνώριζε. Λίγο αργότερα διεµήνυε στους θαυµαστές του ότι ανυποµονούσε να βρεθεί και πάλι πίσω στη δουλειά.

Εκτοτε έχουν περάσει οκτώ χρόνια – εννέα από τοτελευταίο στούντιο άλµπουµ του – και τίποτε δεν φανερώνει ότι ο «Λεπτός λευκός δούκας» θα επιστρέψει ξανά στην ενεργό δράση. Προσωπικά πιστεύω ότι θα ακολουθήσει το παράδειγµα της Γκρέτα Γκάρµπο και, χωρίς να το κάνειζήτηµα, απλώς δεν θα δώσει συνέχεια στην καριέρα του.

Σε αυτήτην οκταετία ο Μπάουι µοίρασε τον χρόνο του σε ελάχιστες guest εµφανίσεις µαζίµε αγαπηµένους του καλλιτέχνες όπως οι Arcade Fire, ο Ντέιβιντ Γκίλµουρ και η Αλίσια Κις. ∆ισκογραφικώς χάρισε τη λάµψη του σε δουλειές της Σκάρλετ Τζοχάνσον, των λιγότερο γνωστών Kashmir, ενώ µόλις πρόσφατα παρέδωσε στην κυκλοφορία το «χαµένο» άλµπουµ «Toy», εν είδει διαρροής στο Internet.

To Internet, από την άλλη, βρίθει αναφορών περί της επιστροφής του, ενώ ο βρετανικός Τύπος δεν παύει να γράφει για την απουσίατου. Αυτός όµως επιµένει στις σικάτες εµφανίσεις στο πλευρό τηςσυζύγου του Ιµάν σε διάφορες κοσµικές-πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ οι λιγοστές παπαράτσι φωτογραφίες του που έχουν διαρρεύσει τον έδειχναν να ψωνίζει στη γειτονιά του στο Μανχάταν ή να βγαίνει βόλτα µετη δωδεκάχρονη κόρη του, Αλεξάντρια Ζάρα.

Φαινόμενο και ως… δάσκαλος

Φαντάζοµαι – µε πόνο, οµολογώ – ότι αυτός είναι και ο ιδανικός τρόπος για να αποχωρήσει από την ενεργό δράση ο σπουδαίος βρετανός καλλιτέχνης.

Τα τελευταία άλµπουµ του ήταν αρκετά καλύτερα από πολλών άλλων νεότερων καλλιτεχνών, οι οποίοι δεν είχαν καν γεννηθεί το 1972, όταν ο Μπάουι ηχογραφούσε το «Ziggy Stardust».

Θα µπορούσελοιπόν να συνεχίσει στον ίδιο δρόµο. Ποιος ο λόγος, όµως, στα 65 χρόνια του νακυκλοφορεί δουλειές-ρεπλίκες του παλιού καλού εαυτού του; Κανένας: στη διάρκεια των χρόνων που έλαµψε το άστρο του κατάφερε να φέρει τα πάνω κάτω στη µουσική, να προκαλέσει επανάσταση µε το στυλ του, να παρουσιάζει νέα µουσικά υβρίδια, να συνδέσει τη µουσική µε τα εικαστικά, τον κινηµατογράφο και τη λογοτεχνία και, ούτε λίγο ούτε πολύ, να επηρεάσει σχεδόν όλους όσοι ακολούθησαν στον χώρο της δισκογραφίας.

Εχουµε γράψει πολλές φορές πόσο σηµαντικός υπήρξε ο «Ziggy», όχι µόνο ως µουσικό έργο, αλλά και ως κοινωνικό φαινόµενο. Εχουµε σηµειώσει επίσης ότι όλοι οι σταρ τύπου Ρόµπι Γουίλιαµς, που υιοθέτησαν τη «γαλανοµάτα» σόουλ, πιθανόν να µην είχαν υπάρξει ποτέ χωρίς το «Young Americans» (1975), ότι οι Radiohead δεν θα κυκλοφορούσαν το «OΚ Computer» και το «Kid A» αν δεν είχε προηγηθεί η «βερολινέζικη τριλογία» και ότι, σύµφωνα µε τα λεγόµενα της ίδιας, η Μαντόνα δεν θα άλλαζε περσόνες µε τόση ευκολία αν δεν είχε προηγηθεί ο εξπέρ του είδους Ντέιβιντ Μπάουι.

Εκτός από σηµαντικός καλλιτέχνης, ο Μπάουι υπήρξε και «δάσκαλος»: µε το «Space Oddity» µας έφερε πιο κοντά στον Κιούµπρικ, µε το «Diamond Dogs» στον Οργουελ και µε τη µέθοδο των cut-ups στον Μπάροουζ και κατ’ επέκταση στους ντανταϊστές –από τους οποίους «δανείστηκε» και εκείνος τη µέθοδο. Ο γερµανικός εξπρεσιονισµός ήρθε αργότερα: στα άλµπουµ «Low» και «Heroes» οφείλουν τη δηµοτικότητά τους όλοι οι γερµανοί καλλιτέχνες της περίφηµης σχολής του Krautrock.

Η φιλία του µε τον Ντέιµιεν Χερστ και τον Τζεφ Κουνς µάς έφερε κοντά στους καλλιτέχνες του Τσαρλς Σαάτσι, όπως η Σάρα Λούκας, η Τρέισι Εµιν ή ο Κρις Οφίλι. Ενώ η συνέντευξη που πήρε από τον Μπαλτίς για τους Modern Paintersέκανε την «εξωγήινη» υπόστασή του περισσότερο γήινη. Περιττό νααναφέρω ότιογκόλιθοι τηςροκσκηνής όπως ο Λου Ριντ και ο Ιγκι Ποπ οφείλουν στην αγάπη του για το έργο τους την οµαλή συνέχεια της καριέρας τους, αφού δενξέρουµε τι θαείχε συµβεί αν δεν τους είχε βοηθήσειο Μπάουι στις πιο κρίσιµες φάσεις της ζωής τους.

Πολλοί είναι αυτοί που παρανοούν τη σαν σφουγγάρι διάθεσή τουνα αρπάζει ό,τι βρίσκει αριστερά και δεξιά και να το µεταφράζει σε δική του τέχνη. Ο Μπράιαν Ινο άλλωστε έχει επανειληµµένως πει ότι αυτό αποτελεί και την επιτοµή του ποπ καλλιτέχνη. Και για να θυµηθούµε τον Οσκαρ Γουάιλντ, «το ταλέντο δανείζεται, η ιδιοφυΐα κλέβει».

Οσο το σκέφτοµαι… µακάρι να µην επιστρέψει ποτέ πια στο προσκήνιο. Πάντα θα ακούω τη φωνήτου, που µε στοιχειώνει από την εφηβεία,να µου τραγουδά στο iPod το «Heroes». Λίγο είναι αυτό;

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ