Αν ο 41χρονος Σιντάρτα Μούκερτζι ήταν συγγραφέας, η περασμένη χρονιά θα ήταν αναμφίβολα η πιο σημαντική της καριέρας του.

Το βιβλίο του «Ο βασιλιάς όλων των ασθενειών: Μια βιογραφία του καρκίνου» κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο «Scribner» και απέσπασε το Βραβείο Πούλιτζερ στην κατηγορία non-fiction – ήταν στη μικρή λίστα του Βραβείου των Κριτικών στις ΗΠΑ –, ενώ οι «New York Times», μεταξύ των άλλων, το κατέταξαν στη λίστα με τα δέκα πιο ενδιαφέροντα βιβλία του 2010.

Καθόλου άσχημα, κατά τα λοιπά, για έναν ογκολόγο που αποφάσισε για πρώτη φορά να γράψει ένα βιβλίο, ένα αφήγημα που θα απευθυνόταν σε μη ειδικούς, σε ένα ευρύτερο κοινό με ανησυχίες.

Την προηγούμενη εβδομάδα η βρετανική εφημερίδα «Guardian» βράβευσε (10.000 στερλίνες χρηματικό έπαθλο) με τη σειρά της τον Σιντάρτα Μούκερτζι (Νέο Δελχί, 1970) γι’ αυτή την πρωτότυπη «βιογραφία» του καρκίνου, με τον οποίο καταπιάνεται ο συγγραφέας από την πρώτη καταγεγραμμένη μαστεκτομή κατά το 500 π.χ. μέχρι τις πιο πρόσφατες προσπάθειες των επιστημόνων να λύσουν ένα από τα μεγαλύτερα ιατρικά μυστήρια της ιστορίας.

Ο ίδιος αποκάλεσε το βιβλίο του (μείξη επιστημονικής ιστορίας, απομνημονευμάτων, βιογραφίας και πραγματικών περιστατικών από καρκινοπαθείς) «μια προσπάθεια να εισβάλω στο μυαλό αυτής της αθάνατης αρρώστιας, να καταλάβω τον χαρακτήρα της, να αποκωδικοποιήσω τη συμπεριφορά της».

Η πρόεδρος των κριτών, αρχισυντάκτρια της εφημερίδας Λίζα Αλαρντις, είπε ότι «ο ανθρωπομορφισμός της ασθένειας» από τον Μούκερτζι ήταν «ένα αξιοσημείωτο και ασυνήθιστο κατόρθωμα».

Ο Μούκερτζι αποφάσισε να γράψει αυτή τη «βιογραφία» όταν ένας ασθενής του, στη τελευταία φάση της καρκινικής νόσου, τον ρώτησε «τι ακριβώς είναι αυτό που μάχομαι;».

Δεν είχε τις απαντήσεις, δεν είχε σίγουρα την απάντηση που έψαχνε ο ασθενής του.

Αυτή ήταν η αφορμή για να γραφτεί μια συναρπαστική ιστορία για τον καρκίνο, από τις πρώτες τεκμηριωμένες εμφανίσεις του χιλιάδες χρόνια πριν μέχρι τις μέρες μας.

Στην αφήγηση του Μούκερτζι, με τον τεράστιο όγκο των ιστορικών αναδρομών, πρωταγωνιστούν λαμπροί ερευνητές, εμμονές, νέες ριζοσπαστικές θεραπείες, ενθαρρυντικές επιτυχίες και φοβερές αποτυχίες, καθώς και ο αδυσώπητος αγώνας των επιστημόνων και των ασθενών ενάντια σε έναν πανούργο και απροσδιόριστο εχθρό.

Από την πρώτη χημειοθεραπεία που αναπτύχθηκε από βαφές υφασμάτων έως την πολλά υποσχόμενη κατανόηση των καρκινικών κυττάρων, ο συγγραφέας μας εξάπτει το ενδιαφέρον και δημιουργεί αμείωτη ένταση, για την ανακάλυψη μιας νέας χειρουργικής θεραπείας, την ακτινοβολία, τη χημειοθεραπεία, όσα έθεσαν στο περιθώριο τη ριζική μαστεκτομή και θεραπείες πιο επώδυνες ίσως και από την ίδια την ασθένεια.

Το πρώτο μέρος του βιβλίου αναφέρεται στις σημαντικές προσπάθειες του Σίντνεϊ Φάρμπερ και της Μέρι Λέσκερ να ανακαλύψουν μια ενιαία θεραπεία για όλα τα είδη καρκίνου.

Το τελευταίο μέρος περιγράφει τον αγώνα λαμπρών, πρωτοπόρων επιστημόνων να κατανοήσουν πώς τα κύτταρα γίνονται καρκινικά.

Κάθε νέα ανακάλυψη προσθέτει ένα μικρό λιθαράκι, αλλά όπως γράφει και ο Μούκερτζι, οι «αυξανόμενες πρόοδοι μπορούν να επιφέρουν θεαματικές αλλαγές», σε μια προσπάθεια που τελικό στόχο έχει να αφήσει γυμνό «τον βασιλιά όλων των ασθενειών».

«Ο καρκίνος δεν είναι μια αρρώστια, αλλά πολλές αρρώστιες» είπε ο ογκολόγος και ερευνητής – επίκουρος καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια – στην εφημερίδα «Guardian» πρόσφατα, τονίζοντας ότι κάθε καρκίνος είναι μια διαφορετική αρρώστια και απαιτεί διαφορετική αντιμετώπιση.

«Πρέπει να σταματήσουμε να μιλάμε για τον καρκίνο και να αρχίσουμε να μιλάμε για τους καρκίνους».

Ο Σιντάρτα Μούκερτζι είναι απόφοιτος των πανεπιστημίων του Στάνφορντ, της Οξφόρδης αλλά και του Χάρβαρντ. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε πολλά περιοδικά «Nature», «The New Republic», «The New York Times Magazine» κ.ά.

Όταν κάποιοι του ζητούν να κατονομάσει τα πέντε πράγματα που πρέπει να κάνουν για να αποφύγουν τον καρκίνο τους απαντά «κόψτε το κάπνισμα, κόψτε το κάπνισμα, κόψτε το κάπνισμα, κόψτε το κάπνισμα, κόψτε το κάπνισμα!».

Επιπλέον «ίσως να υπάρχουν θαυματουργές ουσίες εκεί έξω που να μεταστρέφουν τη συμπεριφορά συγκεκριμένων μορφών καρκίνου, αλλά η ιστορία μας προτρέπει να είμαστε σκεπτικιστές σχετικά μ’ αυτό. Αν ήταν τόσο απλό το πρόβλημα τότε θα το είχαμε λύσει εδώ και πάρα πολύ καιρό» κατέληξε.

Το βιβλίο του Μούκερτζι για τον καρκίνο, αυτό το ύπουλο θρίλερ για την ανθρωπότητα, θα το διαβάσουμε μέσα στο 2012 από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» σε μετάφραση Στέλλας Τσιλεδάκη και Νέλλης Φασούλη, με την επιστημονική επιμέλεια του Νώντα Σαμαντά.