Οταν ο 51χρονος φωτογράφος Αλέξανδρος Βουτσάς αποφάσισε να ανταποκριθεί στην ανοιχτή πρόσκληση της MELD Athens για να συµµετάσχει στο γκρουπ των φωτογράφων που θα απαθανάτιζαν ζεύγη παιδιών 4 ως 14 ετών από «προνοµιούχα» και από µη «προνοµιούχα» κοινωνικά στρώµατα της Αθήνας – Ελλήνων και µεταναστών – στο πλαίσιο της αθηναϊκής οµαδικής δράσης «Inside Out Athens: Eyes of Truth» θεώρησε ότι αυτό θα ήταν µια εύκολη υπόθεση.
Στην πορεία της αναζήτησης των υποψήφιων µοντέλων όµως διαπίστωσε ότι επρόκειτο για ένα ιδιαιτέρως δύσκολο πρότζεκτ. «Οι Ελληνες ήταν περισσότερο καχύποπτοι από τους µετανάστες» θυµάται. «Εβλεπα στα µάτια τους την αγωνία ακόµα και για το ότι έπρεπε να µοιραστούν τον χρόνο τους, σκεφτόµενοι προφανώς ζητήµατα όπως η κακοποίηση παιδιών». Μέσα από αυτή την εµπειρία κατέληξε στο συµπέρασµα πως οτιδήποτε µη οικείο δηµιουργεί φόβο, ιδίως σε δύσκολους καιρούς.
Ο 34χρονος φωτογράφος Αδαµάντιος Καφετζής, ο οποίος επίσης ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση, στάθηκε πιο τυχερός: «Σκέφτηκα ότι βρισκόµουν σε πλεονεκτική θέση, διότι η µητέρα µου είναι παιδίατρος και εργάζεται σε ένα Κέντρο Υγείας στα Κάτω Πατήσια, µία από τις γειτονιές της Αθήνας που άλλαξαν δραµατικά τα τελευταία χρόνια. Ετσι, πήγα µαζί µε τη µητέρα µου µια µέρα για να ολοκληρώσω τη φωτογράφηση των “µη προνοµιούχων” παιδιών».Ο 37χρονος Γιάννης Χιωτόπουλος πάλι βίωσε µια πολύ έντονη εµπειρία. «Παρατήρησα ανθρώπους να στέκονται δίπλα µου αντί να βρίσκονται απέναντί µου» λέει. «Ανθρωποι ίδιοι µε µένα, που αναπνέουν, σκέφτονται, πληγώνονται, πίνουν, ερωτεύονται, άρα υπάρχουν». Μία άλλη φωτογράφος, η Ιωάννα Ράλλη, αποφάσισε να ζητήσει τη βοήθεια φίλων. «Οι καλοί µου φίλοι Αρης και Μαίρη έχουν τρία κορίτσια, 6 και 5 ετών – τα δίδυµα. Τους ρώτησα αν θέλουν να συµµετάσχουν και ο Αρης µου απάντησε ότι δεν έχουν πρόβληµα αρκεί να φωτογράφιζα και τα ανίψια τους, 8 και 6 ετών, που µένουν στο διπλανό σπίτι». Το ελληνικό κοµµάτι είχε λοιπόν υπερκαλυφθεί. Τι θα έκανε όµως µε τους µετανάστες; «∆υστυχώς δεν έχω φίλους µε παιδιά σε αυτές τις οµάδες». Για αυτό προσέτρεξε στην καλή της φίλη Ελένη Αφεντάκη , που συνεργάζεται µε τους Γιατρούς του Κόσµου. Η φωτογράφηση των µεταναστών έγινε στο κτίριο των Γιατρών στην Αθήνα, µία ηµέ ρα που ήταν γεµάτο από αφγανούς πρόσφυγες.
Η Κατερίνα, η Ιωάννα, η Μαργαρίτα, ο Ραχµάν, η Μαχίντα και η Σινέµπ συνυπάρχουν σε δίπτυχα, σε έναν µεγάλο τοίχο στο τέλος του πάρκου, απέναντι από την Τεχνόπολη στο Γκάζι. Μέσα από το καθαρό τους βλέµµα, το γέλιο, την απορία και την κάθε τους γκριµάτσα µας θυµίζουν την απόλυτη ανάγκη να επικοινωνήσουµε και να κατανοήσουµε το «διαφορετικό» σε µια περίοδο συλλογικής απελπισίας.
Εξι έλληνες φωτογράφοι (Αδαµάντιος Καφετζής, Αλέξανδρος Βουτσάς, Ιωάννα Ράλλη, Ryme63/StateofMind, Σταύρος Μακρής και Γιάννης Χιωτόπουλος) απαθανατίζουν 76 παιδικά πρόσωπα. Η δράση αυτή αποτελεί µέρος ενός παγκόσµιου κινήµατος τέχνης: το «Inside Out Athens: Eyes of Truth» εµπνεύστηκε από τον street artist JR, ο οποίος όταν παρέλαβε το βραβείο Ted Price 2011 ανακοίνωσε την ευχή του να γυρίσει τον κόσµο «µέσα-έξω», καλώντας ανθρώπους από κάθε γωνιά της Γης να µοιραστούν ένα φωτογραφικό πορτρέτο µαζί µε µία δήλωση σχετικά µε το τι αντιπροσωπεύουν. Τα πορτρέτα παρουσιάζονται ως εκδήλωση παράλληλη του TEDxAcademy.
Τα 76 παιδικά βλέµµατα θα εξακολουθήσουν να κοιτούν τους Αθηναίους µέχρι να τα σβήσει η βροχή, τα γκραφίτι ή οποιοδήποτε αγανακτισµένο χέρι κατοίκου αυτής της ταραγµένης πόλης.
«Η MELD Athens αποφάσισε χωρίς δεύτερη σκέψη να συμμετάσχει» μας λέει από την Ισπανία η Υβόν Σενούφ, η οποία δημιούργησε τη συγκεκριμένη πλατφόρμα τέχνης μαζί με την Κορίν Γουέμπερ και τα τελευταία 20 χρόνια συνεργάζεται με οίκους όπως ο Christie’s και μουσεία όπως το ΜoΜΑ.
«Οταν ξεκινήσαμε, όλοι μας είπαν “τρελούς”. Στην αρχή οι αντιδράσεις ήταν πολλές. Παιδιά και γονείς ήθελαν να μάθουν αν θα ανήκουν στα πορτρέτα των “προνομιούχων” ή όχι. Σήμερα, βλέποντας τις 76 λήψεις στον τοίχο, δύσκολα αντιλαμβάνεται κανείς ξεκάθαρα ποιοι ανήκουν στους μεν και ποιοι στους δε. Και αυτός είναι ο στόχος: να υπενθυμίσουμε ότι είμαστε μια συλλογική ομάδα ανθρώπων που ζούμε στον κόσμο και έχουμε ευθύνη να επικοινωνούμε».
Η ίδια, έχοντας μεικτή καταγωγή, από Βενεζουέλα, Γαλλία και Τυνησία, αντιμετώπισε έντονο ρατσισμό σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Ισπανία. «Οι Ελληνες δεν έχετε στην κουλτούρα σας την ξενοφοβία, όπως οι Γάλλοι ή οι Ισπανοί» σημειώνει, ενώ πιστεύει ότι οι κοινωνικές εντάσεις, το ισχυρό ρεύμα μεταναστών χαμηλού βιοτικού επιπέδου και η εγκληματικότητα που φέρνει μαζί του κάνουν τον Ελληνα να νιώθει απειλούμενος, άρα και ρατσιστής.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
