54η Μπιεννάλε Βενετίας: Οι ελληνικές συμμετοχές προκαλούν διεθνές ενδιαφέρον

Ένα πολύχρωμο, πολύβουο και φασιαριόζικο πλήθος γεμίζει από την Τρίτη τα Giardini della Biennale, τους κήπους της Βενετίας που φιλοξενείται η μεγαλύτερη εικαστική γιορτή του πλανήτη, η 54^η La Biennale di Venezia με κεντρικό θέμα ILLUMInations.

Μόλις διαβαίνει κανείς την είσοδο μετά τις απαραίτητες διαπιστεύσεις ένας γοητευτικός κόσμος απλώνεται μπροστά του. Οι επισκέπτες, κάθε λογιών και ηλικιών _ από ηλικιωμένους έως μωρά στα καρότσια _ περιπλανούνται στα περίπτερα κάθε χώρας τα οποία στέκουν στη συγκεκριμένη θέση εδώ και δεκαετίες που διοργανώνεται ο θεσμός.

Δίπλα από ένα μικρό κανάλι που διασχίζει τους κήπους, το ελληνικό περίπτερο στέκει στη συγκεκριμένη θέση από το 1934 που χτίστηκε με αρχιτέκτονες τον Γ. Παπανδρέου και τον B. Del Giudice. Σήμερα, η εξωτερική του μορφή έχει εξαφανιστεί εντελώς.

Η Διοχάντη που υπογράφει την ελληνική συμμετοχή στην 54^η Διεθνή ΄Εκθεση Τέχνης αποφάσισε να καλύψει όλη την εξωτερική του πλευρά με λεπτές ξύλινες σανίδες ανοίγοντας μικρά ανοίγματα, για να βλέπει κανείς σαν από την κλειδαρότρυπα τι συμβαίνει μέσα. Αυτή η ιδιαίτερη μορφή του ελληνικού περιπτέρου προσελκύει πολλούς επισκέπτες. «Για πρώτη φορά βλέπουμε τόσο μεγάλη ουρά έξω από το ελληνικό περίπτερο», μας λένε άνθρωποι της διοργάνωσης υπογραμμίζοντας τα θετικά σχόλια της εφημερίδας Guardian, τις επισκέψεις της ομάδας των επιμελητών του Γκουγκενχάιμ και πολλών εκπροσώπων του διεθνούς τύπου που συνομίλησαν με τη Διοχάντη για το έργο της που έχει τίτλο «Beyond Reform» («Πέρα από την ανοικοδόμηση» σε ελεύθερη μετάφραση). Πράγματι, η λιτή μορφή του περιπτέρου προσδιορίζει την πνευματικότητά του.

«Θέλησαν να καλύψω το εξωτερικό μέρος του περιπτέρου για να αναφέρω ότι εμείς οι ΄Ελληνες σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία όπως η συγκεκριμένη πρέπει να κλειστούμε, να συγκεντρωθούμε και να ξανασκαφτούμε», λέει στο Βήμα η 66χρονη καλλιτέχνιδα. «Η ιδέα ήταν να “ακυρωθεί” η εξωτερική όψη του κτιρίου και να θυμίσει ένα οικοδόμημα όπου στο εσωτερικό του κάτι προετοιμάζεται», συμπληρώνει η επιμελήτρια της έκθεσης, Μαρία Μαραγκού. Τι περιλαμβάνει το εσωτερικό του ελληνικού περιπτέρου; Μια πλατφόρμα όπου ο επισκέπτης προχωρά προς μια λωρίδα φωτός ενώ γύρω – γύρω υπάρχει έντονο το υγρό στοιχείο. «΄Ηθελα να βάλω το κανάλι μέσα στο περίπτερο, να δείξω τη σχέση με τον τόπο, ενώ ήθελα επίσης με την αχτίδα φωτός να προσδιορίσω ότι η ελπίδα δεν έχει πάψει να υπάρχει. Και μάλιστα θα έρθει από την ίδια την Ελλάδα», αναφέρει η Διοχάντη. Κι οπωσδήποτε, σύμφωνα με τα λεγόμενά της, πρόκειται για ένα έργο πολιτικής σημασίας.

«Πρόκειται για την πρώτη in situ εγκατάσταση της ελληνικής συμμετοχής από μια καλλιτέχνιδα με ειδικό ενδιαφέρον στο χώρο και στο χρόνο», υπογραμμίζει με τη σειρά της η Μαρία Μαραγκού. Σύμφωνα με τα λεγόμενα της επιμελήτριας, από τον Ιανουάριο η Διοχάντη ξεκίνησε τις μελέτες του χώρου για να δημιουργήσει το έργο της για την υλοποίηση του οποίου συνεργάστηκαν 18 τεχνικοί. Το συνολικό κόστος του έργου δεν ξεπέρασε τα 160.000 ευρώ.

Ελληνικές συμμετοχές, ωστόσο, δεν περιορίστηκαν στην εθνική μας εκπροσώπηση. Την Πέμπτη έγιναν στην Βενετία τα εγκαίνια του περιπτέρου της Δανίας με θέμα «Speech matters» σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου. Δύο έλληνες, ο Στέλιος Φαϊτάκης και ο Μιχαήλ Καρίκης συμμετέχουν στο περίπτερο μαζί με άλλους 16 καλλιτέχνες πολλών και διαφορετικών εθνικοτήτων. «Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο δύο Δανοί συμμετέχουν στο περίπτερο της χώρας τους», ανέφερε η Κατερίνα Γρέγου από το βήμα του ομιλητή των εγκαινίων της έκθεσης που πλαισιώνεται με δρώμενα και performances και χαρακτηρίστηκε από τους New York Times ως ένα από τα καλύτερα περίπτερα της έκθεσης. Σε περίοπτη θέση ο πολύχρωμος καμβάς του Στέλιου Φαϊτάκη από πρόσωπα που έχουν μείνει στην ιστορία για την λογοκρισία κάλυπτε όλο το εξωτερικό μέρος του περιπτέρου, ενώ η performance του Μιχαήλ Καρίκη στο, ειδικά διαμορφωμένο, μπαλκόνι του περιπτέρου με τίτλο Speaker’s Corner προλόγισε τη μικρή τελετή των εγκαινίων.