«Εγώ βλέπω δελφίνια!» έλεγε περιχαρής ο ένας. «Εγώ βλέπω σώματα!» ο άλλος. Οι εργάτες που δούλευαν όλο το καλοκαίρι στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών- όταν η Στέγη ήταν ακόμη εργοτάξιο- έβρισκαν μεγάλη ανακούφιση στο μπαρ του ισογείου. Οχι επειδή εκεί μπορούσαν να ξαποστάσουν και να πιουν καφέ αλλά επειδή είχαν αγαπήσει ένα έργο τέχνης: το «Liquid sky» της Αιμιλίας Παπαφιλίππου. Πράγματι, κοιτάζοντας την οροφή βλέπει κανείς έναν αφηρημένο σχηματισμό σε γαλαζογκρί αποχρώσεις, στιλπνές ανακλαστικές επιφάνειες που θυμίζουν σύννεφα εν κινήσει. Ταυτόχρονα όμως η συνολική αίσθηση του χώρου δημιουργεί στον επισκέπτη την εντύπωση ότι βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, στον πάτο του βυθού, όπου το φως φθάνει μέσα από διαθλάσεις.
Ποιο είναι τελικά το νόημα; Ουρανός ή θάλασσα; Η κλίση της οροφής, η ψευδαίσθηση της προοπτικής, ο φωτισμός, ταιριάζουν και στα δύο. «Κύματα έχει ο ουρανός, κύματα και η θάλασσα» απαντά η εικαστικός υποστηρίζοντας ότι το πιο σημαντικό γνώρισμα του έργου δεν είναι αυτό που αναπαριστά αλλά αυτό που επιτρέπει να προβάλλουμε πάνω του, να γίνεται δηλαδή κάτι διαφορετικό ανάλογα με το βλέμμα του κάθε θεατή. Η Αιμιλία Παπαφιλίππου, γνωστή εδώ και χρόνια για τις εγκαταστάσεις της, δέχτηκε την πρόταση του Ιδρύματος Ωνάση να φιλοτεχνήσει ένα έργο για το μπαρ της Στέγης, σημείο όπου μπορεί κανείς να χαλαρώσει, να συζητήσει, να πιει ποτό πριν ή μετά την παράσταση, τη συναυλία ή την έκθεση που παρακολούθησε.
Η καλλιτέχνις έχει σχεδιάσει όχι μόνο το «προφανές» έργο της οροφής αλλά ολόκληρο το μπαρ: τα έπιπλα, τις καρέκλες, τα τραπέζια, τον φωτισμό, την κάθε λεπτομέρεια. «Ολα τα στοιχεία,ακόμη και οι κολόνες, σχεδιάστηκαν με βάση τη λογική της ταλάντωσης» εξηγεί. «Ηξερα ότι το “αβγό” (το κέλυφος του κτιρίου) θα ήταν χρυσό και συνεπώς εγώ έπρεπε να μιλήσω για το άυλο του φωτός, την κυματική του φύση αλλά και την υλική του υπόσταση, τα σωματίδια».
Η Παπαφιλίππου χρησιμοποιεί τον όρο «γλυπτική πεδίου» για να περιγράψει τη δουλειά της. «Πάντοτε με γοήτευε η ιδέα της υποδεκτικότητας, ότι μπορεί δηλαδή κάποιος να μπει μέσα σε έναν χώρο και αυτός ο χώρος να τον περιβάλλει. Αυτή η ιδέα συνδέεται, όσο και αν σας φανεί περίεργο, με το φύλο, τη φύση του γυναικείου σώματος που είναι φτιαγμένο για να “υποδέχεται”». Και πράγματι μπαίνοντας στο μπαρ έχεις αυτή ακριβώς την αίσθηση: ότι εισέρχεσαι σε μια άλλη διάσταση όπου όλα είναι ρευστά, τα χρώματα διαρκώς εναλλάσσονται και «το δέρμα των ανθρώπων φαντάζει πιο… νόστιμο».
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, Λεωφ. Συγγρού 107-109, τηλ. 2130 178.000, 210 9249.090.
