«Αν ζούσαν ο Αισχύλος ή ο Σαίξπηρ, θα έγραφαν εκείνοι το έργο. Ευτυχώς για μένα, κανείς τους δεν ήταν διαθέσιμος, οπότε το ανέλαβα εγώ». Τάδε έφη Ααρον Σόρκιν. Ο γνωστός αμερικανός σεναριογράφος της «Δυτικής πτέρυγας» ανέλαβε τη συγγραφή του σεναρίου της ταινίας «Τhe social network» έχοντας διαβάσει τη 14σέλιδη σύνοψη του βιβλίου του Μπεν Μέζριτς «Τhe Αccidental Βillionaires».
Τον είχε συνεπάρει η εξέλιξη των ηρώων και κυρίως εκείνη του συνιδρυτή του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ο οποίος μέσα σε μία σχεδόν νύχτα από αναρχικός χάκερ μετατράπηκε σε μεγαλοεπιχειρηματία του Ιnternet.
Ολα ξεκίνησαν από έναν έρωτα
Η ιστορία του Facebook δεν έχει πολλά χρόνια πίσω της, γεγονός που επιβεβαιώνει την άποψη ότι όλα στην εποχή μας γίνονται πλέον πολύ γρήγορα γιατί πολύ σύντομα παλιώνουν. Η ιστορία εδώ αρχίζει από έναν χωρισμό. Το φθινόπωρο του 2003 στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ο 19χρονος τότε Ζούκερμπεργκ χώρισε με την κοπέλα του.
Απογοητευμένος και πεισμωμένος, μπήκε στο σύστημα των υπολογιστών του Πανεπιστημίου για να φτιάξει μια ιστοσελίδα που λειτουργούσε ως βάση δεδομένων με όλα τα κορίτσια του campus. Ο Ζούκερμπεργκ την ονόμασε Facemash και οι επισκέπτες της μπορούσαν να συγκρίνουν τις κοπέλες και να ψηφίζουν ποια είναι η πιο «καυτή».
Δημιουργήθηκε όπως ήταν φυσικό σάλος. Ο Ζούκερμπεργκ κατηγορήθηκε για μισογυνισμό αλλά και παραβίαση του πανεπιστημιακού συστήματος και των προσωπικών δεδομένων. Ωστόσο, οι πυλώνες του Facebook είχαν πλέον τεθεί και έναν χρόνο αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2004, ο Ζούκερμπεργκ ανέβασε την ιστοσελίδα thefacebook. com. Σε αυτή την επιχείρηση δεν ήταν μόνος. Ο Εντουάρντο Σάβεριν, οι αδερφοί Γουίνκελβος και ο Ζούκερμπεργκ εμπνεύστηκαν ένα διαφορετικό είδος κοινωνικής δικτύωσης, χωρίς βεβαίως να μπορούν να φανταστούν ότι έβαζαν τα θεμέλια για το πιο επαναστατικό κοινωνικό φαινόμενο του 21ου αιώνα.
Πολίτης Ζούκερμπεργκ
Οπως και έγινε. Σε έναν μόλις μήνα περισσότεροι από τους μισούς φοιτητές του Χάρβαρντ είχαν γίνει μέλη. Ως τον Δεκέμβριο του 2005 οι χρήστες αριθμούσαν περίπου 5,5 εκατομμύρια, κυρίως σπουδαστές, που κοινοποιούσαν καθετί σχετικό με την προσωπική ζωή τους. Το Facebook αναδείχθηκε σε μια εφεύρεση που άλλαξε την κοινωνική ζωή του αιώνα μας, όπως παλιότερα είχε γίνει με το τηλέφωνο ή τον ηλεκτρισμό. Η δε περίπτωση Ζούκερμπεργκ μοιάζει με εκείνη του Μπιλ Γκέιτς, παλαιότερα του Γουίλιαμ Ράντολφ Χερστ (που ενέπνευσε τον «Πολίτη Κέιν» του Ορσον Γουέλς ) ή αν ανατρέξουμε στη λογοτεχνία, του «Μεγάλου Γκάτσμπι», από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ . Κάπως έτσι άλλωστε παρουσιάζει τον Ζούκερμπεργκ ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Φίντσερ στην ταινία «Τhe social network» που από την ερχόμενη Πέμπτη θα προβάλλεται στην Ελλάδα.
Κορμός της ταινίας όμως είναι μια άλλη παράμετρος της ιστορίας: ο ραγδαίος ρυθμός ανάπτυξης του Facebook ανέβασε στα ύψη την αξία του που σήμερα εκτιμάται περί τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια. Η ανέλπιστη αυτή επιτυχία του όμως συνοδεύτηκε από μια σειρά νομικών διεκδικήσεων και μηνύσεων κατά του Ζούκερμπεργκ, ο οποίος κατηγορήθηκε από τους αδερφούς Γουίνκελβος ότι έκλεψε την ιδέα τους και από τον συνιδρυτή του Facebook Σάβεριν και ότι τον απέκλεισε στην πορεία, παρ΄ ότι αρχικώς ήταν αυτός που είχε χρηματοδοτήσει το project.
Για τον σκηνοθέτη Φίντσερ άλλωστε «η ταινία εξερευνά μια κλασική ιστορία, τη διαμάχη γύρω από τα πνευματικά δικαιώματα και την προσωπική συμβολή πίσω από μια μεγάλη εφεύρεση, αλλά δεν παίρνει θέση. Κάθε ιστορία που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα θα πρέπει να εξετάζεται από διαφορετικές οπτικές γωνίες, κάτι σαν το “Ρασομόν” του Ακίρα Κουροσάβα, και αυτό είναι για μένα που προσθέτει ενδιαφέρον».
ΤΟ ΠΑΙΔΙ-ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
Ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της δημοφιλούς υπηρεσίας κοινωνικής δικτύωσης Facebook στο Ιnternet και ένας από τους νεότερους σε ηλικία δισεκατομμυριούχους στον κόσμο γεννήθηκε τον Μάιο του 1984 στη Νέα Υόρκη.Τον Φεβρουάριο του 2004 και ενώ φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ,ίδρυσε τη σελίδα κοινωνικής δικτύωσης από το δωμάτιο της εστίας του.
Την ίδια χρονιά εγκατέλειψε τις σπουδές του και εγκαταστάθηκε στην Καλιφόρνια.
Το εγχείρημά του γιγαντώθηκε όταν το Facebook ξεπέρασε τους 50 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες τον Οκτώβριο το 2007, χρονιά όπου ο Ζούκερμπεργκ πούλησε ποσοστό 1,6% της εταιρείας του στη Μicrosoft αντί 240 εκατ.δολαρίων.Προσφάτως,ο εκδοτικός οίκος και η εταιρεία παραγωγής Βluewater Ρroductions ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να εκδώσει ένα βιογραφικό κόμικ με τον τίτλο «Μαρκ Ζούκερμπεργκ: Ο δημιουργός του Facebook».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ
«Η… ανάγκη με έκανε να μπω στο Facebook»
ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΙ στην επιτυχημένη σειρά του Μega «Η γενιά των 592 ευρώ»,με ήρωες έξι νέους ανθρώπους που έχουν πτυχίο,αλλά δεν έχουν στον ήλιο μοίρα.Ο 31χρονος Θοδωρής Αντωνιάδης μπορεί να υποδύεται τον ιδιοφυή Σταύρο Παυλέλη που παίζει τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές στα δάχτυλα, στην πραγματική ζωή του όμως έμαθε πώς να κάνει εκκίνηση σε ΡC μόλις πριν από δεκαπέντε ημέρες.Ανήκοντας λοιπόν στη συντριπτική μειοψηφία ανθρώπων που ζούσαν εκτός Facebook,αναγκάστηκε να μυηθεί στον περιπετειώδη κόσμο του για τις ανάγκες της τηλεοπτικής σειράς.
Το νεανικό και όχι μόνο κοινό απαιτεί να επικοινωνεί με τους πρωταγωνιστές των σίριαλ μέσω Facebook και κάπως έτσι ο ανίδεος μέχρι πρότινος Θοδωρής έκανε την καρδιά του πέτρα και άνοιξε τον δικό του λογαριασμό,με τη βοήθεια δύο συμπρωταγωνιστών του: «Οταν τα παιδιά με έβαλαν στο Facebook,ένιωθα σαν να είμαι στον οδοντίατρο.Το αρχικό σοκ ήρθε όταν την πρώτη ημέρα είδα ότι από το πουθενά είχα ξαφνικά 70 αιτήσεις από ανθρώπους που ήθελαν να τους κάνω “φίλους”».
Η αποστροφή του για το Facebook ήταν αποτέλεσμα της μονομανίας με αυτό που παρατηρούσε στον κύκλο των φίλων και συναδέλφων του:
«Εβλεπα τους πάντες να φλερτάρουν, να ερωτεύονται,να χωρίζουν και να τα ξαναβρίσκουν μέσα από αυτό.
Ενιωθα εξωγήινος και δεν με ένοιαζε.Το έχω αυτό και ως άνθρωπος.
Αποφεύγω τα πολυσύχναστα μέρη και τα χαοτικά πάρτι με εκατοντάδες ανθρώπους όπου όλοι υποκρίνονται ότι ξέρουν τους πάντες και το παίζουν φίλοι μεταξύ τους.Τελικά το Facebook είναι ένα τεράστιο πάρτι όπου όλοι μιλάνε μεταξύ τους και κανείς δεν ξέρει κανέναν».
Παραδέχεται πάντως ότι «είναι πολύ εύκολο να γλυκαθείς από το Facebook.Ξαφνικά μπορείς να μιλήσεις με φίλους σου στο εξωτερικό, φαν της σειράς στέλνουν ενδιαφέροντα βιντεάκια και συγκινητικά σχόλια.Πιάνω ήδη τον εαυτό μου να γυρίζει αργά στο σπίτι και το πρώτο πράγμα που θα κάνω είναι να δω αν μου έστειλαν κάτι. Θέλω να πιστεύω όμως ότι πάντα θα ανήκω στην κατηγορία των ανθρώπων που αν θέλουν να μιλήσουν με κάποιον θα τον πάρουν τηλέφωνο και αν θέλουν να γνωρίσουν κάποια θα της προτείνουν να βγουν ραντεβού. Σαν τον παλιό καλό καιρό…».
Μπορεί να φέρει επανάσταση;
Τα λένε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αλλά πόσο πραγματικά κοινωνικές είναι οι σχέσεις που δημιουργούνται μέσα από αυτά; Και τελικά μια επανάσταση θα μπορούσε να ξεκινήσει από το Τwitter ή το Facebook; Δύο συγγραφείς και χρήστες του Ιnternet απαντούν.
Face ή Βook;
του ΑΧΙΛΛΕΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ
Να γράφεις, μέσα σε ακραία καιρικά φαινόμενα, για ακραία επικαιρικά φαινόμενα… Εν προκειμένω, το φαινόμενο δεν είναι αυτό καθαυτό το Facebook, αλλά αυτό που εκφράζει το Facebook: μια επείγουσα, λυσσώδη, απεγνωσμένη ανάγκη για επικοινωνία σε συνθήκες απομονωτισμού που αγγίζει τα όρια της ιδιωτείας. Το Facebook είναι το βιβλίο που γράφει κάθε μέλος του και το απευθύνει όχι πια σε άγνωστους και ιδεατούς αναγνώστες, αλλά σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Αν αυτά που ενοχλούν ή προβληματίζουν ή ανησυχούν είναι η οικουμενικότητά του και ο γιγαντισμός του, θα έλεγα ότι αυτά ακριβώς είναι και η ευλογία του. Εδώ δεν «μας βαραίνουν οι (σεφερικοί) φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν»· μας ξαλαφρώνουν οι φίλοι που αναδύονται αιφνίδιοι και ολοζώντανοι μέσα από αυτή τη μαγική ηλεκτρονική χοάνη. Πάντως, το ότι διαφωνώ με όσους κινδυνολογούν δεν σημαίνει ότι συμμερίζομαι και τη γνώμη όσων αναγορεύουν το Facebook σε Σπάρτακο του κυβερνοχώρου που θα διαρρήξει δομές και θα ισοπεδώσει τα τείχη της σύγχρονης Ιεριχούς. Ας μην υπερβάλλουμε- ένα καθημερινό ξεφύλλισμα αυτού του βιβλίου μοιάζει με μια βόλτα στις καλύτερες αναμνήσεις μας: είναι συχνά νοσταλγικό, ανώδυνο και ακίνδυνο. Και έχει και πλάκα Το μέσο είναι το μήνυμα
του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΔΟΞΙΑΔΗ
Δεν ανήκω στους συστηματικούς χρήστες του Facebook. Μπήκα πριν από τρία χρόνια δοκιμαστικά και δεν εντυπωσιάστηκα. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν δύο θεωρητικές προσεγγίσεις: η θετική ότι είναι και αυτό ένα εργαλείο, ένα μέσο που μπορεί να έχει καλές και κακές χρήσεις, ανάλογα με τους χρήστες. Οπως το μαχαίρι άλλος το χρησιμοποιεί για να κόβει ψωμί και άλλος για να σφάζει. Αλλος σε παίρνει στο τηλέφωνο για να σε ευχαριστήσει και άλλος για να σου μαυρίσει την καρδιά, έτσι και το Facebook ό,τι θες γίνεται. Υπάρχει όμως και η αρνητική άποψη, που εξηγείται από τη σπουδαία φράση του Μάρσαλ Μακ Λούαν, “το μέσο είναι το μήνυμα”. Βέβαια, ο Μακ Λούαν το διατύπωσε κάπως ακραία: στην πραγματικότητα το μέσο δεν είναι το μήνυμα- σε μεγάλο βαθμό όμως το καθορίζει. Ετσι, αν κρίνω από τη μικρή δική μου εμπειρία, η συμβολή του Facebook στην ανθρώπινη επικοινωνία είναι προς την υπερτίμηση του ασήμαντου, του ανόητου, του επιπόλαιου, συχνά και του υστερικού- χωρίς αυτό να αποκλείει, βέβαια, τις καλές εξαιρέσεις. Φοβάμαι πάντως ότι προσωπικά κλίνω όλο και περισσότερο προς την αρνητική άποψη, εξ ου και τελευταία μπαίνω ελάχιστα στο Facebook, ουσιαστικά μόνο για κάποιες αλληλογραφίες
