Ολοκληρώθηκε χθες η καταγραφή των έργων τέχνης του σημαντικού επτανήσιου ζωγράφου Αγγελου Γιαλλινά (1857-1939), που είχαν κλαπεί την περασμένη Παρασκευή από την οικία του, στο κέντρο της Κέρκυρας. Σύμφωνα με την
καταγραφή, πρόκειται για 15 συνολικά έργα, οκτώ πίνακες και επτά ταπισερί, ένα ελάχιστο μέρος του συνολικού έργου του ζωγράφου, 594
τον αριθμό, που φυλάσσονται κάτω από άθλιες συνθήκες σε ένα κτίριο το οποίο κινδυνεύει με κατάρρευση. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι στο κτίριο υπήρχαν μόνο οκτώ ταπισερί και οι επτά έκαναν φτερά!

Χρειάστηκε να γίνει η κλοπή των έργων του Αγγελου Γιαλλινά για να θυμηθεί το υπουργείο Πολιτισμού τον ζωγράφο και την οικία του. Σήμερα, έξι ημέρες μετά την «εξαφάνιση» των έργων, εξετάζεται στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού η αποκατάστασή της. Ανάμεσα στις εργασίες που κρίνονται άμεσης προτεραιότητας είναι η αντικατάσταση της στέγης, η αναπαλαίωση των εξωτερικών όψεων και η συντήρηση των οροφογραφιών και των τοιχογραφιών που κοσμούν το εσωτερικό του.

Το χρονικό της κλοπής
Ολα ξεκίνησαν το μεσημέρι της Παρασκευής 3 Σεπτεμβρίου όταν ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Γιαλλινά κ. Σπύρος Δαλιάνης επισκέφθηκε την οικία Γιαλλινά συνοδευόμενος από έναν εργολάβο προκειμένου να αποφασίσουν τι μέτρα θα μπορούσαν να ληφθούν ώστε σε περίπτωση νεροποντής να μην κινδυνεύσουν τα έργα τέχνης που φυλάσσονται στο κτίριο.

Το κτίριο βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της Κέρκυρας και είναι ένα αρχοντικό απαράμιλλης ομορφιάς, το οποίο έχει μεν κριθεί διατηρητέο αλλά βρίσκεται σε κακή κατάσταση και δίνει την εικόνα ερειπίου. Οπως αναφέρει η κυρία Μαρία Μελέντη, ιστορικός της Τέχνης και διευθύντρια της Δημοτικής Πινακοθήκης Κέρκυρας, «είναι πραγματικά λυπηρό το γεγονός ότι αυτό το πανέμορφο κτίριο έχει περιέλθει στην κατάσταση που είναι σήμερα και είναι επίσης απαράδεκτο το γεγονός ότι δεν έχει βρεθεί ένας τρόπος ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια των έργων τέχνης που φιλοξενούνται σε αυτό,τουλάχιστον ώσπου να ολοκληρωθεί η ανάπλασή του». Στο κτίριο φιλοξενούνται 594 έργα του σημαντικότατου κερκυραίου ζωγράφου, εκ των οποίων τα 587 είναι πίνακες και τα οκτώ ταπισερί.

«Μπαίνοντας στον φυλασσόμενο χώρο του κτιρίου στον πρώτο όροφο διαπιστώσαμε ότι η πόρτα του ορόφου ήταν ανοικτή,με σπασμένη την κλειδαριά.Επίσης βρήκαμε κομμένο το καλώδιο του συναγερμού» αναφέρει ο κ. Δαλιάνης.

Αμεσα ενημερώθηκε η Ασφάλεια και η Σήμανση, αμέσως μετά η εισαγγελέας Πρωτοδικών, ενώ στη συνέχεια δόθηκαν οι σχετικές εντολές για έλεγχο στις εξόδους του νησιού και την ίδια ημέρα υπεβλήθη μήνυση κατ΄ αγνώστων στην Ασφάλεια της Κέρκυρας. «Στη συνέχεια υπέβαλα αίτηση στο Ειρηνοδικείο για καταμέτρηση και επανασφράγιση του χώρου» εξηγεί ο κ. Δαλιάνης.

Σύμφωνα με την καταγραφή, τα θέματα των οκτώ πινάκων που εκλάπησαν είναι: «Πόλη της Κέρκυρας», «Βιβλία», «Μελανοδοχεία», «Ανθοδοχείο», «Ομπρέλα υπαίθρου», «Φεγγά ρι», «Ιστιοφόρα», «Προσωπογραφία». Στην Κέρκυρα, σε κύκλους φιλοτέχνων, συζητείται ευρέως το ενδεχόμενο οι διαρρήκτες να μη γνώριζαν την αξία των έργων αφού όσα εκλάπησαν δεν θεωρούνται από τα σημαντικά έργα του καλλιτέχνη.

Επίσης πολλοί Κερκυραίοι δεν είχαν ιδέα για την ύπαρξη των πινάκων στην Οικία Γιαλλινά. «Προσωπικά αγνοούσα την ύπαρξη των “πεταμένων” μέσα στο ερείπιο πινάκων. Σε ένα ερείπιο- πρώην αρχοντικό- που περνάω από μπροστά του κάθε ημέρα,θλιβόμενος για την εγκατάλειψη. Οποιοσδήποτε άστεγος μπορούσε να μπει όποτε ήθελε. Ο Γιαλλινάς είχε την ίδια μεταχείριση- και κατάληξη – μ΄ αυτή που είχε η Πόρτα Ρεάλα και το Δημοτικό Θέατρο που γκρεμίστηκαν» σημειώνει ο κ. Ευριπίδης Κλεόπας , κάτοικος του νησιού.

Εγκαταλειμμένα στην τύχη τους
Δεδομένου ότι ο Αγγελος Γιαλλινάς είναι σημαντικότατος ζωγράφος και τα έργα του πωλούνται σε διεθνείς δημοπρασίες τέχνης σε αρκετά υψηλές τιμές, προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι αυτός ο θησαυρός φυλασσόταν σε ένα ερείπιο, με ένα ελλιπέστατο σύστημα ασφαλείας, με φθαρμένη στέγη και παράθυρα, ευάλωτο σε διαρρήξεις και φυσικές καταστροφές.

Η διοίκηση του ιδρύματος δέχεται τις τελευταίες ημέρες έντονες επικρίσεις για ελλιπή φύλαξη του χώρου και για αδιαφορία διασφάλισης των μεγάλης αξίας έργων τέχνης που αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά ολόκληρης της Κέρκυρας.

Ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Δαλιάνης, «ματαίως περιμένουμε επί δύο χρόνια και δύο μήνες το υπουργείο Πολιτισμού να εγκρίνει τη μελέτη και να μας δώσει την άδεια για να επισκευάσουμε τη στέγη και να προβούμε στις υπόλοιπες εργασίες ανάπλασης».

Ο κ. Δαλιάνης σημειώνει ότι το ίδρυμα είχε πριν από λίγες ημέρες υποβάλει αίτηση για τη μεταφορά των πινάκων σε ειδικό χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης ώστε, ως την επισκευή της στέγης τουλάχιστον, να φυλάσσονται από τη φθορά του χρόνου και την υγρασία.

« Ο μόνος που ανταποκρίθηκε στα αιτήματά μας για τη μεταφορά των έργων είναι ο δήμαρχος Κερκυραίων κ. Σωτήρης Μικάλεφ, ο οποίος μας παραχώρησε χώρο στη Δημοτική Πινακοθήκη, πλην όμως η αίτηση για μεταφορά που υποβάλαμε στο Ειρηνοδικείο Κερκύρας απερρίφθη διότι η ειρηνοδίκης θεώρησε ότι δεν υπήρχε κίνδυνος για τους πίνακες » τονίζει ο κ. Δαλιάνης. Η ληστεία της περασμένης Παρασκευής ανέτρεψε τις βεβαιότητες και οδήγησε το υπουργείο Πολιτισμού να λάβει μέτρα.

Αγαπημένος των βασιλιάδων της Ευρώπης

Α κουαρέλες που απεικονίζουν τοπία του νησιού του, της Κέρκυρας, αλλά και πολλών ευρωπαϊκών χωρών, δουλεμένες με μοναδική μαεστρία, φωτεινά, ζεστά χρώματα και διαύγεια στο σχέδιο είναι τα έργα του Αγγελου Γιαλλινά (1857-1939). Με καταγωγή από αριστοκρατική οικογένεια και με δεσμούς με την ελληνική κοινότητα της Βενετίας, ο Γιαλλινάς υπήρξε ένας εξαιρετικά παραγωγικός και άκρως επιτυχημένος ζωγράφος αφού τα έργα του αγοράζονταν και από τους βασιλείς της Ευρώπης (Αγγλίας, Αυστρίας, Γερμανίας) με αποτέλεσμα να βρίσκονται σήμερα σε πολλά ανάκτορα. Ο πρώτος όμως που τον ανέδειξε ήταν ο άγγλος πρεσβευτής Φορντ- για τον οποίο φιλοτέχνησε επτά λευκώματα- που τον σύστησε στους ευρωπαϊκούς αυλικούς κύκλους.

Για να ζωγραφίζει τα ρομαντικά τοπία που τον έκαναν διάσημο στην εποχή του ο Γιαλλινάς ταξίδεψε πολύ στη Μικρά Ασία και ειδικά στην Κωνσταντινούπολη, στην Αίγυπτο, στη Γαλλία, στην Ισπανία και στην Ελβετία. Παράλληλα καλλιέργησε ένα προσωπικό ύφος που και σήμερα τον ξεχωρίζει από την Επτανησιακή Σχολή. Μετά τον θάνατό του μάλιστα βρήκε πολλούς μιμητές, κυρίως μεταξύ των κερκυραίων ζωγράφων των αρχών του 20ού αιώνα. Στην Κέρκυρα πάντως είχε φιλοτεχνήσει και τις τοιχογραφίες της οικίας Βράιλα, που ήταν η εξοχική έπαυλη της αυτοκράτειρας της Αυστρίας Ελισάβετ.

Εκτός από την οικία του στην πόλη της Κέρκυρας που έγινε πινακοθήκη το 1992, στο νησί υπάρχει και το παλαιό αρχοντικό της οικογένειας, ένα κτίριο του 17ου αιώνα σε βενετσιάνική αρχιτεκτονική κοντά στην Παλαιοκαστρίτσα, που σήμερα χρησιμοποιείται ως ξενοδοχείο.