Με πρώτη ύλη τις σημειώσεις του πατέρα του από τη δεκαετή εμπειρία του σε στρατόπεδα συγκέντρωσης καταναγκαστικής εργασίας στη Βουλγαρία, ο 36χρονοςΚρις Ραντάνοφ έφτιαξε τον μονόλογο που παρουσιάζει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου με τον τίτλο «Σοσιαλ Δομή ΑΕ». Μαζί με μαρτυρίες και άλλων, το κείμενο εμπλουτίστηκε κι έγινε παράσταση με θέμα τους ανθρώπους της πατρίδας του. Αλλωστε ο βούλγαρος ηθοποιός που ζει στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία, έχει ξανακάνει θέατρο τη ζωή του- όταν μαζί με τους επίσης μετανάστεςΝταβίντ Μαλτέζε(από τη Γεωργία) καιΕνκε Φεζολάρι (από την Αλβανία) πρότειναν προ διετίας στο αθηναϊκό κοινό το «Ενας στους δέκα».
«Εγραψα τον μονόλογο θέλοντας να δείξω πως εμείς οι άνθρωποι μετατρέπουμε μια ιδέα σε κάτι κακό,πως οι εξουσιαστές μετατρέπουν τις ιδέες σε κρεατομηχανή,είτε αυτό λέγεται πολιτικήείτε θρησκεία είτε οτιδήποτε άλλο… Ολη αυτή η κατασκευή συμβολίζει την κοινωνία μας, μια κοινωνία που μας κάνει να νομίζουμε ότι είμαστε ελεύθεροι- αλλά δεν είμαστε.Μας περιορίζουν. Πρέπει να προσέχουμε και να χαμογελάμε αναγκαστικά. Ξέρετε» , συνεχίζει ο Κρις Ραντάνοφ,«εμείς νομίζαμε ότι αυτά τα στρατόπεδα εκεί ήταν βιότοποι και ότι απαγορευόταν να περάσεις από εκεί…Μόνον όταν έπεσε το καθεστώς καταλάβαμε τι συνέβαινε». Και εξηγεί ότι τη δεκαετία 1960-70 οι συνθήκες ήταν χειρότερες από αυτές που έζησε ο πατέρας του, λίγο αργότερα.«Τώρα άλλαξαν τα πράγματα,αλλά μεγάλη ελευθερία ακόμη δεν υπάρχει…». Και στην Ελλάδα πώς νιώθει;«Ως τώρα αισθάνομαι ελεύθερος.Απλώς παρατηρώ ότι πιο πολύ απ΄ όλα προβάλλονται τα άκρα,οι αντιθέσεις,και δεν βλέπω διάλογο.Ομολογώ όμως ότι ο χώρος που κινούμαι,ο καλλιτεχνικός,διαθέτει πιο ελεύθερους,πιο ανοιχτούς στο μυαλό και τη σκέψηανθρώπους» .
Τελειόφοιτος της δραματικής σχολής «Ιασμος», ο Κρις Ραντάνοφ έχει συμμετάσχει σε τηλεοπτικές σειρές («Για την Αννα», «Κόκκινο Δωμάτιο», «Λατρεμένοι μου γείτονες»), έχει κάνει σινεμά («Ομηρος» του Κωνσταντίνου Γιάνναρη) και θέατρο.«Δούλεψα πολύ οικοδομή όταν ήρθα.Στην πατρίδα μου ήμουν σωματοφύλακας. Το να γίνω ηθοποιός ήταν ένα όνειρο που είχα ξεχάσει. Το θυμήθηκα όταν ήρθα στην Ελλάδα…». Ηταν το 2001. Από τότε πιστεύει ότι οι συνθήκες για τους μετανάστες έχουν βελτιωθεί:«Με την έννοια ότι η κοινωνία έχει συνηθίσει το φαινόμενο. Τα παιδιά μεγαλώνουν μαζί στα σχολεία.Γι΄ αυτό και πιστεύω ότι πρέπει τα παιδιά των μεταναστών, της δεύτερης γενιάς, να πάρουν πια την υπηκοότητα, να ανήκουν κάπου. Δεν μπορείς να είσαι παιδί-φάντασμα, να μην ανήκεις πουθενά, σε καμία χώρα».
Αν και η καθημερινότητά του, μετά την είσοδο της πατρίδας του στην Ευρωπαϊκή Ενωση, βελτιώθηκε αφού η άδεια παραμονής απαιτεί λιγότερες διατυπώσεις και λιγότερες «ουρές» στις δημόσιες υπηρεσίες, επί της ουσίας, υπάρχει πάντα ένας προβληματισμός:«Γύρω μας συναντώ ανθρώπους που θεωρούν ότι οι ξένοι λερώνουν το καθαρό ελληνικό αίμα. Και αυτά τα λέει και η Εκκλησία, και αυτό μου κακοφαίνεται πολύ. Αν δοθεί η υπηκοότητα στη δεύτερη γενιά η Ελλάδα δεν κινδυνεύει να γίνει ούτε μουσουλμανική χώρα ούτε καθολική…Ούτε η Γερμανία έγινε.Οι κλειστές κοινωνίες αναπαράγουν τέρατα. Οσο πιο ανοιχτοί είμαστε τόσο πιο πλούσιοι γινόμαστε. Σήμερα πια πατρίδα μου είναι όπου νιώθω καλά. Πατρίδα μου δεν είναι το χώμα,αλλά οι άνθρωποι.Πατρίδα μου είναι η Βουλγαρία, αλλά δεν θα σκοτώσω κιόλας για μια χούφτα χώμα. Η ζωή αξίζει πολύ παραπάνω…» συμπληρώνει και παραδέχεται ότι και ο ίδιος έχει υπάρξει ρατσιστής.
«Οταν πρωτοήρθα στην Ελλάδα,πίστευα ότι εγώ είμαι ανώτερος από τους μαύρους…Με την παράσταση “Ενας στους δέκα” κατάλαβα το λάθος μου, κατάλαβα τους ανθρώπους. Μετάνιωσα, ζήτησα συγγνώμη. Εμείς πρέπει να αλλάξουμε για να αλλάξουν και οι άλλοι απέναντί μας.Και τώρα που ανήκω στην Ενωση,δεν πρέπει να βλέπουμε τους άλλους μετανάστες αλλιώς…». Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος έχει ενσωματωθεί, σε μεγάλο βαθμό, στην ελληνική κοινωνία, προβληματίζεται κι εκείνος για το θέμα του δημοψηφίσματος και της νομιμοποίησης:«Βλέπω τον νόμο λίγο βιαστικό…Δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν και όλοι. Το ότι η Ελλάδα δεν έκλεισε τις πόρτες της,δεν σημαίνει ότι πρέπει όλοι να έρχονται εδώ. Από την άλλη,θα ήταν καλό να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής ορισμένων μεταναστών, κι ας είναι παράνομοι». Και καταλήγει:«Η ξενοφοβία παραμένει σήμερα ο αόρατος φόβος…».
Πού και πότε
Θέατρο του Νέου Κόσμου (Κάτω Χώρος), Αντισθένους 7 & Θαρύπου,τηλ.210 9212.900, Δευτέρα-Τρίτη,21.15, Κυριακή,21.30, τιμές εισ.20 ευρώ- 15 ευρώ.
