«Βρίσκομαι εδώ για τα άλλα παιδιά. Βρίσκομαι εδώ γιατί νοιάζομαι. Βρίσκομαι εδώ γιατί τα παιδιά στον κόσμο υποφέρουν και γιατί 40.000 άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα κάθε ημέρα. […] Το όνειρό μου είναι να σταματήσει η πείνα στον κόσμο ως το έτος 2000»: Ενα κατάξανθο κοριτσάκι, μαθήτρια της 5ης Δημοτικού, έγραφε έκθεση ιδεών. Οσο μπόι τής έλειπε, τόση πυγμή είχε για να διαβάσει δυνατά τις κοινωνικές ανησυχίες της, την ώρα που οι συμμαθήτριές της ζωγράφιζαν λουλουδάκια στο λευκό περιθώριο του τετραδίου. Η Αμερικανοεβραία Ρέιτσελ Κόρι γεννήθηκε στις 10 Απριλίου 1979 στην Ολύμπια της Ουάσιγκτον των ΗΠΑ και πέθανε στις 16 Μαρτίου 2003, σε ηλικία 23 χρόνων, στη Λωρίδα της Γάζας. Για την ακρίβεια, καταπλακώθηκε από μια μπουλντόζα Caterpillar D9 των ισραηλινών δυνάμεων άμυνας στην προσπάθειά της να αποτρέψει την κατεδάφιση σπιτιών Παλαιστινίων σε κατοικήσιμη περιοχή της Ράφα, την οποία είχαν ορίσει ως ζώνη ασφαλείας. Τρία χρόνια μετά την προθεσμία που είχε η ίδια ορίσει για να αλλάξει ο κόσμος στη σχολική της έκθεση, η Ρέιτσελ βρέθηκε στην καρδιά των πιο τραγικών γεγονότων. Και έτσι απλά η καρδιά της σταμάτησε να χτυπάει. Τρεις ακτιβιστές που παρακολουθούσαν από μακριά την άνιση αναμέτρησή της με την μπουλντόζα έτρεξαν και άρχισαν να της δίνουν τις πρώτες βοήθειες. Είπε μόνο: «Η πλάτη μου έσπασε!». Τίποτε άλλο…
Υπάρχουν έργα που γίνονται για το θέατρο και άλλα που γίνονται στο θέατρο για να μας θυμίσουν ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι αντίστασης εκτός από το ζάπινγκ. Το έργο «Το όνομά μου είναι Rachel Corrie» ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Βασίστηκε στα ημερολόγια που κρατούσε η ακτιβίστρια και στα e-mail που έστελνε σε φίλους και στη μαμά της «είναι άλλο να διαβάζεις από εφημερίδες και άλλο να διαβάζεις τις μαρτυρίες της κόρης σου» έλεγε η κυρία Σίντι Κόρι, σχολιάζοντας τις παθιασμένες «ανταποκρίσεις» που ελάμβανε από την κόρη της: «Εσύ με έφτιαξες, μαμά. Ασε με να πολεμήσω τα τέρατά μου… Δεν ξέρω αν αυτά τα παιδιά έχουν ζήσει ποτέ χωρίς τρύπες από οβίδες των τανκς στους τοίχους τους… Βρίσκομαι στην Παλαιστίνη μία εβδομάδα και δύο ώρες και ακόμη δεν μπορώ να συνηθίσω αυτό που βλέπω… Με πονάει ξανά όπως με πονούσε στο παρελθόν το πόσο φρικτός επιτρέπουμε να είναι ο κόσμος».
Η δημοσιογράφος της βρετανικής εφημερίδας «Τhe Guardian» Κάθριν Βάινερ και ο βρετανός ηθοποιός και σκηνοθέτης Αλαν Ρίκμαν έφτιαξαν ένα εξαιρετικό κολάζ από τα γραφόμενα αυτού του κοριτσιού το οποίο, αν δεν είχε πεθάνει ως ηρωίδα, θα ζούσε ως επιτυχημένη συγγραφέας. Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στο Royal Court του Λονδίνου το 2005 σε σκηνοθεσία Ρίκμαν, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία και αποσπώντας πολλά βραβεία. Το 2006 όλα έμοιαζαν έτοιμα για να ανέβει η παράσταση στο Νew Υork Τheater Workshop, όταν ξαφνικά αναβλήθηκε επ΄ αόριστον. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής προφασίστηκε το πολιτικό κλίμα που «είχε αλλάξει δραματικά» από τότε που είχε κλειστεί η συμφωνία για το ανέβασμα του έργου: «Ο πρωθυπουργός Αριέλ Σαρόν σε κώμα, η εκλογή της Χαμάς, οι περιστάσεις θανάτου της Κόρι, ο συμβολισμός της ιστορίας της, μιας και είχε εβραϊκή καταγωγή…». Η φωνή της Ρέιτσελ είχε φιμωθεί στην ίδια της τη χώρα.
Τ ότε ξεκίνησε μια τεράστια εκστρατεία στο Διαδίκτυο προκειμένου να αρθεί η λογοκρισία ενός έργου το οποίο στην ουσία δεν παίρνει το μέρος κανενός. Μιλούσε απλά, μέσα από την αφοπλιστική ειλικρίνεια μιας 23χρονης, για το πόσο διαφορετικός είναι ο κόσμος όταν δεν τον βλέπεις στην τηλεόραση αλλά από απόσταση αναπνοής. Ο Χάρολντ Πίντερ και η Βανέσα Ρεντγκρέιβ ήταν ανάμεσα στους καλλιτέχνες που έστειλαν επιστολές υποστηρίζοντας την ελευθερία έκφρασης στο θέατρο- τουλάχιστον σε αυτό, αφού εκεί έξω όποιος τολμήσει να ορθώσει το ανάστημά του ισοπεδώνεται από μια στρατιωτικά εξοπλισμένη μπουλντόζα.
Η Μάνια Παπαδημητρίου έμαθε για το έργο το 2003 από τα δημοσιεύματα που μιλούσαν για το φρικτό τέλος της Κόρι και θέλησε να το ανεβάσει. «Οταν το διάβασα, συγκλονίστηκα. Είναι σαν να παίρνει το νήμα από το “Ημερολόγιο της Αννας Φρανκ” και να το πηγαίνει παραπέρα. O λόγος για τον οποίο πρέπει να ανεβαίνουν τέτοιες παραστάσεις είναι πρωτίστως πολιτικός». Εμπιστεύθηκε τον ρόλο σε μια νέα ηθοποιό και δικαιώθηκε. Η Δήμητρα Σύρου ήταν εκπληκτική στην προχθεσινή πρεμιέρα που παρακολουθήσαμε στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου. Περνάει με μοναδικό ταλέντο από την ανεμελιά του αγοροκόριτσου που κάνει συλλογή από βαζάκια ρίγανης και ανολοκλήρωτων μωρουδιακών φωτο-άλμπουμ, τα φτιάχνει και τα χαλάει με τον ατίθασο Κόλιν και της αρέσει ο Σαρλό, στη γυναίκα που μεγάλωσε απότομα με το που πάτησε το πόδι της μακριά από την ενοχλητική ασφάλεια του Δυτικού κόσμου. «ΟΚ, σόρι για τη διατριβή» λέει η Ρέιτσελ έχοντας αραδιάσει τα «πιστεύω» της με μάτια που λάμπουν από πείσμα και δάκρυα. Η ηθοποιός φεύγει, αφήνοντας στη μικρούλα Κόρι τον τελευταίο λόγο: «Το όνειρό μου μπορεί και θα γίνει πραγματικότητα αν όλοι είμαστε στραμμένοι προς το μέλλον και δούμε το φως που λάμπει εκεί». Το βίντεο της 5ης Δημοτικού διακόπτεται από τα πλάνα του θανάτου της. Τέλος.
Τρελή ή ηρωίδα;
Διαβάζοντας όσα έγραφε από μικρή η Ρέιτσελ Κόρι, καταλαβαίνει κανείς ότι ήταν ένα πλάσμα που λάτρευε τη ζωή. Λίγες ημέρες προτού πεθάνει, το ημερολόγιό της πλημμύριζε από αισιοδοξία, έλεγε ότι οι ακτιβιστές νικούν, ότι αποτρέπουν τις μπουλντόζες. Τη μοιραία ημέρα όμως φαίνεται ότι οι οδηγοί πήραν εντολή να σταματήσουν τα «αμερικανάκια». Αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι η Ρέιτσελ βρισκόταν στο οπτικό πεδίο του οδηγού, καθώς σκαρφάλωσε σε έναν μεγάλο σωρό από μπάζα. Ο οδηγός ισχυρίστηκε ότι δεν την είδε και ότι δεν είχε πρόθεση να κατεδαφιστεί κανένα σπίτι. Το κορίτσι ήταν συνεπές στα «πιστεύω» του ως την ύστατη στιγμή. Επέλεξε να θυσιαστεί για τα «πιστεύω» της. Τρελή ή ηρωίδα; Ηρωίδα που ήταν αρκετά τρελή για να πιστέψει ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει.
Πού και πότε
η Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αντισθένους 7 και Θαρύπου), τηλ. 210 9212.900.
η Δευτέρα και Τρίτη στις 21.15.
η Ως τις 27/4.
