Π ολλές γενιές αναρωτήθηκαν για τα σκοτεινά μυστικά που κρύβει ο πίνακας «Νυχτερινή περίπολος» του Ρέμπραντ. Τώρα, 360 και πλέον χρόνια από τη δημιουργία του, ο βρετανός κινηματογραφιστής Πίτερ Γκρίναγουεϊ πιστεύει ότι βρήκε απάντηση στο μυστήριο. Η ταινία του «Νightwatching» θα κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ της Βενετίας μεθαύριο, Πέμπτη. Ο Γκρίναγουεϊ όμως, λίγες ημέρες πριν, είπε ότι έλυσε ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα στον χώρο της τέχνης. Γιατί η καριέρα τού Ρέμπραντ κατέρρευσε αμέσως μετά τη δημιουργία του σημαντικότερου έργου του; Οι φήμες λένε ότι το έργο κρύβει «κλειδιά» για την εύρεση του δολοφόνου ενός αριστοκράτη, μια υπόθεση που είχε συνταράξει το Αμστερνταμ εκείνη την εποχή. Λέγεται ότι οι ευεργέτες του ζωγράφου δεν ευχαριστήθηκαν και πολύ από το γεγονός. Η ζωή του Ρέμπραντ πήρε τον κατήφορο και λίγο πριν από τον θάνατό του ο ζωγράφος κήρυξε πτώχευση. Ο Γκρίναγουεϊ υποστηρίζει ότι έχει την απάντηση σε αυτό και για τον ρόλο που έπαιξε ο πίνακας.
Το έργο που εκτίθεται στο Rijksmuseum του Αμστερνταμ απεικονίζει μια παρέα από πολιτοφύλακες έτοιμους για δράση. Τα πρόσωπα κάποιων είναι καθαρά, ενώ κάποιων άλλων μοιάζουν συνωμοτικά. Το έργο έχει ένα περιπετειώδες παρελθόν, καθώς έχει δεχθεί επίθεση δύο φορές και έχει επιδιορθωθεί. Αυτό που το κάνει όμως ξεχωριστό είναι το φως που ρίχνει στην προσωπικότητα του δημιουργού του.
Ο Γκρίναγουεϊ συγκαταλέγεται στους μεγάλους θαυμαστές του πίνακα. Ετσι, θέλησε η ταινία του να είναι η μεγαλύτερη επιτυχία σχετικά με ένα μυστήριο γύρω από την τέχνη, μετά τον «Κώδικα ντα Βίντσι». Και μάλλον έχει τα προσόντα για κάτι τέτοιο, καθώς προτού γίνει σκηνοθέτης σπούδασε ζωγραφική. « Ο πίνακας είναι μια πολιτική σάτιρα,αλλά επίσης καλύπτει ένα μεγάλο και μυστηριώδες έγκλημα » λέει. « Υπάρχουν τουλάχιστον 50 μυστικές ερωτήσεις.Τολμώ να πω ότι τα λύσαμε όλα ».
Απαντώντας στο ερώτημα τι τον ώθησε να κάνει την πρώτη του ταινία έπειτα από τέσσερα χρόνια, είπε: « Αν ο Ρέμπραντ ζούσε θα ήταν μια διασταύρωση Μικ Τζάγκερ και Μπιλ Γκέιτς.Στα 23 του χρόνια ήταν πολύ γνωστός,εξαιρετικά πλούσιος και ακολούθησε τη ρότα της εποχής του.Οι πίνακές του σε όλη την Ευρώπη.Οταν όμως ζωγράφισε το αριστούργημά του,τη “Νυχτερινή περιπολία”,ξαφνικά η καριέρα του άρχισε να καταρρέει.Αρχισε να χάνει τα πάντα: την περιουσία του,τη φήμη του και τη θέση του.Χρεοκόπησε ».
Ο Γκρίναγουεϊ, γνωστός για το υπερβολικό στυλ του, γύρισε κάποιες σκηνές στο Rijksmuseum, μπροστά στο αυθεντικό έργο. Οπως υποστηρίζει, το 1642, τη χρονιά που ολοκληρώθηκε ο πίνακας, ήταν έτος ορόσημο για τη ζωή του ζωγράφου. Το έργο με τον λόχο πολιτοφυλακής το έκανε αφού τον πίεσε η έγκυος σύζυγός του Σάσκια. Στην ταινία ο Ρέμπραντ, τον οποίο υποδύεται ο Μάρτιν Φρίμαν, «σκοντάφτει» επάνω σε ένα φόνο, καθώς ζωγραφίζει τον πίνακα και εκθέτει τον αριστοκρατικής καταγωγής φονιά μέσα από «φράσεις-κλειδιά». Οταν το έργο αποκαλύπτεται, μέλη της υψηλής κοινωνίας αρχίζουν να τον αμφισβητούν και να σχεδιάζουν την κοινωνική και οικονομική του καταστροφή.
Το 1715, ο πίνακας μετακινήθηκε από το δημαρχείο του Αμστερνταμ και ψαλιδίστηκε και στις τέσσερις πλευρές του, με αποτέλεσμα να «χαθούν» δύο φιγούρες που βρίσκονταν στην αριστερή πλευρά του. Λέγεται ότι αυτό έγινε για να χωρέσει ο πίνακας κάπου όπου έπρεπε να εκτεθεί. Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου έχει ένα μικρό αντίγραφο του έργου. Και η ταινία του Γκρίναγουεϊ θα δικεδικήσει έναν Χρυσό Λέοντα.
