ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΞΙΚΟΥ Ξεχασμένη επί μισόν αιώνα στα υπόγεια του Μουσείου Πούσκιν της Μόσχας μια «φορητή τοιχογραφία» του Ντιέγκο Ριβέρα (1886-1957) δεσπόζει τώρα στην έκθεση που του αφιερώνει το Μέγαρο Καλών Τεχνών για τα 50 χρόνια από τον θάνατό του. Ο Ριβέρα έζησε πολλά χρόνια στο Παρίσι και συνδέθηκε με τον Πάμπλο Πικάσο, τον Ζορζ Μπρακ και άλλους κορυφαίους της μοντέρνας ζωγραφικής. Μολονότι επηρεάστηκε από τον κυβισμό που τότε γεννιόταν, τελικά ανέπτυξε το δικό του αναγνωρίσιμο ύφος, με απηχήσεις από τον Γκωγκέν και την τέχνη των Αζτέκων και των Μάγια. Οταν ο Ριβέρα επέστρεψε στην πατρίδα του το 1921, το Μεξικό ζούσε τη μετεπαναστατική ευφορία του, και ο καλλιτέχνης, ενταγμένος στην κομμουνιστική αριστερά, έλαβε πολλές κρατικές παραγγελίες και φιλοτέχνησε αρκετές τοιχογραφίες μεγάλων διαστάσεων εμπνευσμένες από την ιστορία, τους αγώνες και τα πάθη των λαών συμβάλλοντας στην αναγέννηση αυτού του είδους στον τόπο του. Ο Ριβέρα, ο οποίος διετέλεσε σύζυγος της πολυσυζητημένης μεξικάνας ζωγράφου Φρίντα Κάλο, εργάστηκε και στις ΗΠΑ (1930-34), όπου, μεταξύ άλλων, φιλοτέχνησε μια τοιχογραφία για το Κέντρο Ροκφέλερ, που όμως ο πελάτης του, ο πολυεκατομμυριούχος Νέλσον Ροκφέλερ, την κατέστρεψε επειδή ανάμεσα στα πρόσωπα που απεικόνιζε βρισκόταν και ο Λένιν. Μετά το γεγονός αυτό ο Ριβέρα επινόησε τη «φορητή τοιχογραφία». Η λησμονημένη τοιχογραφία της τωρινής έκθεσης, διαστάσεων 2Χ5 μ., τιτλοφορούμενη Ενδοξη νίκη, είναι εμπνευσμένη από το πραξικόπημα του 1954 στη Γουατεμάλα, έργο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Απεικονίζει τον υποδουλωμένο λαό, τα σφαγιασμένα παιδιά, τη συνένοχη Εκκλησία και μια ομάδα στρατιωτικούς που παίρνουν δολάρια από τον αμερικανό υπουργό των Εξωτερικών Τζον Φόστερ Ντάλες και τον αδελφό του, διευθυντή της CIA, Αλεν Ντάλες. Η έκθεση περιλαμβάνει και άλλες χαρακτηριστικές τοιχογραφίες του Ριβέρα. Ανάμεσά τους περίοπτη θέση κατέχει η δεύτερη εκδοχή της τοιχογραφίας του Κέντρου Ροκφέλερ, την οποία ο Ριβέρα φιλοτέχνησε μετά την καταστροφή της πρώτης. Η έκθεση θα διαρκέσει ως τον Δεκέμβριο. Ενα σαξόφωνο από τα παλιά
ΛΟΝΔΙΝΟ Ενας από τους ελάχιστους επιζώντες των ενδόξων ημερών της τζαζ θα εμφανιστεί την ερχόμενη εβδομάδα στη βρετανική πρωτεύουσα: ο σαξοφωνίστας Σόνι Ρόλινς, ένας από τους μουσικούς που το στυλ τους επηρέασε βαθιά τον τρόπο με τον οποίο παίζεται η τζαζ. Ο Ρόλινς βρίσκεται στο προσκήνιο πάνω από μισόν αιώνα. Πρωτοεμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και κατά τη μακρά σταδιοδρομία του συνεργάστηκε με κορυφαίους εκπροσώπους του είδους, από τον Μπαντ Πάουελ ως τον Μάιλς Ντέιβις, από τον Τζον Κολτρέιν ως τον Θελόνιους Μονκ και πολλούς άλλους. Πέρασε πολλές προσωπικές περιπέτειες, βρέθηκε στη φυλακή και έμπλεξε με τα ναρκωτικά, τα οποία όμως ξεπέρασε, αν και, όπως ομολογεί, «μου πήρε κάμποσον καιρό για να μπω στον ίσιο δρόμο». Του άρεσε να αλλάζει συχνά εξωτερική εμφάνιση και υπήρξε άγρυπνος απέναντι στα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, όπως ο ρατσισμός, και στα σημαντικά γεγονότα, όπως η 11η Σεπτεμβρίου, εκφράζοντας αυτή την εγρήγορση με τη μουσική του. Στα 73 του χρόνια σήμερα, ο Ρόλινς διατηρεί, όπως λένε, όλη την απαράμιλλη δεξιοτεχνία του και τη μαγευτική μελωδικότητά του και ασκείται καθημερινά. Θα εμφανιστεί με το κουιντέτο του στα πλαίσια του Φεστιβάλ Τζαζ του Λονδίνου, στο Barbican, στις 24 Νοεμβρίου. Ο Μπέρναρντ Σω και οι γυναίκες
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ Την τελευταία δεκαετία έχουν παιχτεί στο Μπροντγουέι όλα κι όλα τρία έργα τού άλλοτε κυρίαρχου των θεατρικών σκηνών Τζορτζ Μπέρναρντ Σω (1856-1950), και τα τρία από τον θίασο Roundabout. Η πληροφορία δημοσιεύεται μαζί με άλλες ενδιαφέρουσες στο πλαίσιο των σχολίων για την τωρινή παράσταση, πάλι από τον ίδιο θίασο, του Πυγμαλίωνά του, πασίγνωστου από την κινηματογραφική μεταφορά του Ωραία μου κυρία. Η ηρωίδα του έργου Ελίζα Ντούλιτλ συμπαρατάσσεται με τις άλλες διάσημες ηρωίδες του Μπέρναρντ Σω, την Κλεοπάτρα, την Ιωάννα της Λωρραίνης, την κόρη της Κυρίας Γουόρεν, στην αναζήτηση «ενός Θεού» και συσχετίζονται συλλήβδην με τη φίλη της μητέρας του «και όχι πολύ νεότερή της», με την οποία ο συγγραφέας είχε την πρώτη σεξουαλική εμπειρία του στα 29 του χρόνια, για να εξηγηθεί η αποστασιοποιημένη στάση του απέναντι στο γυναικείο φύλο. Οσο για την ίδια την παράσταση οι απόψεις είναι εξίσου μεικτές από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, αν και ο Χίλτον Αλς του New Yorker λόγου χάρη δεν συμπίπτει με τον Μπρένταν Λέμον των Financial Times ως προς τα συγκεκριμένα υπέρ και κατά της. Στο θέατρο American Airlines ως τις 16 Δεκεμβρίου. Τέχνες χωρίς σύνορα
ΡΩΜΗ Με τους 60.000 περυσινούς επισκέπτες του και με το εξαιρετικά πλούσιο και ενδιαφέρον εφετινό πρόγραμμά του το Φεστιβάλ RomaEuropa, στον 22ο χρόνο της ζωής του, ξεπερνάει όλο και περισσότερο τα εθνικά σύνορα. Η Wall Street Journal το χαρακτήρισε «ένα από τα κορυφαία φεστιβάλ των τεσσάρων τεχνών στην Ευρώπη». Η πρωτοτυπία του φεστιβάλ ωστόσο έγκειται στη φιλοσοφία του, η οποία εκφράζεται με την υπέρβαση των ορίων ανάμεσα στα τέσσερα είδη καλλιτεχνικής δημιουργίας, μουσική, χορό, θέατρο και εικαστικές τέχνες, και με τη συνθετική προσέγγισή τους από καλλιτέχνες εξίσου «πολυμερείς», αφού προέρχονται από όλα τα σημεία του πλανήτη, από το Τόκιο ως το Βανκούβερ. Στο πρόγραμμα του φεστιβάλ περιλαμβάνονται η Ορχήστρα της Ακαδημίας της Αγίας Καικιλίας της Ρώμης υπό τον κινέζο αρχιμουσικό Ταν Ντουν και παραδοσιακό ιαπωνικό θέαμα με κρουστά και ξιφομαχία, το Μπαλέτο του Sadler’s Wells και το Amjad (η λέξη στα μαροκινά δηλώνει και τα δύο φύλα) του γεννημένου στην Καζαμπλάνκα καναδού χορογράφου Εντουάρ Λοκ, καταστροφή και ανασύνθεση της Λίμνης των κύκνων και της Ωραίας κοιμωμένης του Τσαϊκόφσκι, η πολύκροτη φαρσοτραγωδία του Λιβανέζου Ραμπίχ Μρουέ Πώς η Νάνσι ευχόταν να ήταν όλα ένα πρωταπριλιάτικο αστείο, εμπνευσμένη από τον πόλεμο της χώρας των κέδρων, ο επίσης καναδός χορευτής Πολ-Αντρέ Φορτιέ (πρώην καθηγητής της φιλολογίας), ο οποίος θα χορεύει επί τριάντα μέρες, κάθε μέρα, βρέξει χιονίσει, επί μισή ώρα, 12.30-13.00, στην Πιάτσα Σαν Λορέντσο και πολλοί άλλοι. Ως τις 15 Δεκεμβρίου.
