Τα γερμανικά πανεπιστήμια λειτουργούν με προσωπικό ασφαλείας αυτόν τον καιρό λόγω των θερινών διακοπών. Ο ασυνήθιστος για τη Γερμανία καύσων των 30 βαθμών εξάλλου εξεδίωξε από τις βιβλιοθήκες τους τελευταίους μελετηρούς φοιτητές και τους εναπομείναντες φλεγματικούς καθηγητές. Μόνο η γεραρά Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Τυβίγγης δεν έχει παραδοθεί στη σιωπή της σχόλης. Στους διαδρόμους της μαίνεται μια πρωτοφανής έριδα με αντικείμενο την επιστημονική ερμηνεία των ευρημάτων της Τροίας, μια έριδα που έσπασε τον κλοιό του πνευματικού καθιδρύματος προδίδοντας στην κοινή γνώμη τα κοινότατα συναισθήματα και τα πάθη που κρύβονται πίσω από την «αντικειμενική» έρευνα. Ο καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας Φρανκ Κολμπ χαρακτήρισε δημόσια τον συνάδελφό του της Προϊστορικής Αρχαιολογίας και διευθυντή των ανασκαφών στην Τροία Μάνφρεντ Κόρφμαν φαντασιοκόπο και τον κατέταξε επιστημονικά στο ύψος του ελβετού συγγραφέα Εριχ Ντένικεν που φαντάζεται ότι απέδειξε τις τακτικές επισκέψεις των εξωγήινων στον πλανήτη μας.
Η επιστημονική διένεξη
Αυτό που νομίζει ότι απέδειξε ο Κόρφμαν είναι πως στο δεύτερο ήμισυ του 12ου αιώνα π.Χ. η Τροία ήταν μια ανθηρή πολιτεία με 10.000 κατοίκους, κόμβος διεθνούς εμπορίου και υποτελές στους Χετταίους βασίλειο. Προσφέρει δηλαδή στους υποστηρικτές του ιστορικού πυρήνα των ομηρικών επών την κατάλληλη σκηνογραφία, μέσα στην οποία σκηνοθετούν τον Τρωικό Πόλεμο και ανακηρύσσουν έτσι τον ποιητή Ομηρο έμμεση ιστορική πηγή («Το Βήμα», 29.4). «Δημιούργημα της ποιητικής φαντασίας» θεωρεί αντίθετα την ομηρική Τροία ο Κολμπ και μαζί του ολόκληρη η νεοαναλυτική σχολή που προτιμά να εντοπίζει στο έπος παλαιότερα ποιητικά μοτίβα παρά ενδείξεις για μια ιστορική πραγματικότητα. Η επιστημονική αυτή διένεξη δεν είναι καινούργια. Καινούργια είναι η έξοδός της από τα σκωληκόβρωτα επιστημονικά περιοδικά στον καθαρό αέρα. Αφορμή ήταν η μεγάλη έκθεση με τα τρωικά ευρήματα του Κόρφμαν που παρουσιάστηκε στη Στουτγάρδη («Το Βήμα», 25.3) και προσέλκυσε 250.000 επισκέπτες προτού μεταφερθεί αυτές τις ημέρες στο Μπράουνσβαϊκ.
Το ευρύτατο αυτό ενδιαφέρον για την Τροία, για τον μύθο και την πραγματικότητά της ανεβάζει τις δημόσιες μετοχές του Κόρφμαν και επισύρει τη ζηλοτυπία των σιωπηλών καθηγητών. Συνειδητοποιούν ξαφνικά ότι επί χρόνια καταγίνονταν χωρίς χορδές και τύμπανα με ένα αντικείμενο που τώρα προσπορίζει φήμη και δόξα σε άλλους. Το του Κόρφμαν τρόπαιον ουκ εά αυτούς καθεύδειν. Και αίφνης ομιλούν στο ευρύ κοινό, οι θεματοφύλακες της αρχαιογνωσίας. Εξι σεβαστοί καθηγητές αρχαιολογίας και αρχαίας ιστορίας από διαφορετικά πανεπιστήμια της γερμανικής επικράτειας συνυπέγραψαν δημόσια επιστολή, με την οποία καταμαρτυρούν στον Κόρφμαν ότι παρουσιάζει τις προσωπικές του υποθέσεις ως αδιάσειστα επιστημονικά συμπεράσματα. Ενας διακοσμητικός λάβρυς από λαζουρίτη, για παράδειγμα, ο οποίος για τον Κόρφμαν πιστοποιεί τις σχέσεις της Τροίας με την Κεντρική Ασία, είναι για τους επικριτές του κατά 500 χρόνια αρχαιότερος της επίμαχης περιόδου και άρα ακατάλληλος για συμπεράσματα. Ετσι είναι η αρχαιολογία. Κατασκευάζει αλυσίδες ενδείξεων που εύκολα καταστρέφονται με τη διαφορετική εκτίμηση του ενός ή του άλλου κρίκου.
Οι ισχυρισμοί του Κόρφμαν
Ο δεύτερος τρωικός πόλεμος στη Γερμανία όμως δεν είναι αποκλειστικό αποτέλεσμα ούτε της ομφαλοσκοπικής νοοτροπίας στον χώρο των κλασικών σπουδών ούτε των όποιων εγγενών αδυναμιών της αρχαιολογικής μεθόδου. Οι ερευνητές που στηρίζουν τους πειραματισμούς του Κόρφμαν επί του παρελθόντος έχουν ήδη προχωρήσει σε ένα δεύτερο τόλμημα: έχουν αποσπάσει την Τροία από την αγκαλιά του ελληνικού μύθου και την παραδίδουν σιγά σιγά στη γοητεία της Ανατολής. Σε λίγα χρόνια ενδέχεται η Τροία να έχει κατακυρωθεί οριστικά στον πολιτισμό των Χετταίων. Οχι μόνο προς εκνευρισμό των παραδοσιακών ελληνικών σπουδών που ως σήμερα υποτιμούν προκλητικά τις χεττιτικές πηγές αλλά και προς ικανοποίηση κάποιων άλλων. Αυτούς διερμηνεύει προφανώς ο καθηγητής Κόρφμαν υποστηρίζοντας ότι «αν θεωρούμε αυτονόητο πως η Ελλάδα ανήκει στην Ευρώπη επειδή ο ευρωπαϊκός πολιτισμός έχει ελληνικές ρίζες, τότε με την ίδια επιχειρηματολογία στην Ευρώπη ανήκει και η Ανατολία». Ενας από τους ψιθύρους που διαδίδονται με μεγάλη ταχύτητα αυτόν τον καιρό στην Τυβίγγη είναι ότι ο Κόρφμαν δεν προσπαθεί μόνο να ανταποκριθεί στην εύνοια αυτών που του έδωσαν πριν από 13 χρόνια τα ανασκαφικά δικαιώματα στον λόφο Χισαρλίκ αλλά και να εντάξει την Τροία, λόγω της ιδιαίτερης λάμψης που διαθέτει στην Ευρώπη, σε έναν μεγάλο πολιτισμό της αρχαίας Ανατολίας προς υποτιθέμενη δόξα των σημερινών κατοίκων της.
