«Το λουλούδι της ερήμου» Στα πέντε της χρόνια υπέστη περιτομή. Στα 12 παντρεύτηκε και ως έφηβη έγινε το κορίτσι της Pirelli. Σήμερα, στα 28 χρόνια της, είναι πρέσβειρα των Ηνωμένων Εθνών. Η αποστολή της; Να απαλλάξει την Αφρική από τις κακές συνήθειές της. Η γυναικεία περιτομή ισχύει σε 28 αφρικανικές χώρες και εφαρμόζεται καθημερινά σε 6.000 μικρά κορίτσια




Η Γουόρις Ντίρι είναι επίσημη εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών και εργάζεται ως ειδική απεσταλμένη για θέματα ακρωτηριασμού γυναικείων γενετικών οργάνων. Πάνε χρόνια που ως γυναίκα μιας νομαδικής ομάδας Σομαλιανών στην έρημο αντιμετώπισε μια φρικτή εμπειρία. Στην ηλικία των πέντε ετών η Ντίρι υπέστη περιτομή της κλειτορίδας από τη μητέρα της και από θαύμα γλίτωσε τον βέβαιο θάνατο. Στα 12 εγκατέλειψε την οικογένειά της, γιατί ανακάλυψε ότι ο πατέρας της σκόπευε να την πουλήσει σε έναν 60χρονο, με αντάλλαγμα πέντε καμήλες. Περπατώντας έξι μερόνυχτα μόνη στην έρημο, κατάφερε να φθάσει στο Μογκαντίσου. Εκεί θα έβρισκε μια θεία της, ο άντρας της οποίας ήταν ο σομαλιανός πρέσβης στη Βρετανία. Ετσι λοιπόν την πήραν μαζί τους στο Λονδίνο, ως υπηρέτρια.


Στην αυτοβιογραφία της, που έχει τίτλο «Το λουλούδι της ερήμου», η Γουόρις Ντίρι περιγράφει την πτήση της στη Βρετανία. «Ηταν η πρώτη φορά που έβλεπα λευκούς ανθρώπους και χρησιμοποιούσα τουαλέτα», παρατηρεί ενώ ταυτόχρονα σημειώνει ότι ήταν τόσο φοβισμένη που νόμιζε ότι αν πατούσε το έμβολο από το καζανάκι «ίσως να έσκαγε κάποια βόμβα».


Ο θείος και η θεία της δεν φρόντισαν για την ανατροφή της ούτε εκδήλωσαν ποτέ ενδιαφέρον για να τη σπουδάσουν. Γι’ αυτούς η Γουόρις δεν ήταν τίποτε παραπάνω από μια απλή υπηρέτρια. Ετσι ποτέ δεν έμαθε να μιλάει σωστά αγγλικά, αφού δάσκαλός της ήταν η αγγλική εκπαιδευτική τηλεόραση. Οι συγγενείς της ύστερα από δύο χρόνια επέστρεψαν και πάλι στη Σομαλία. Εκείνη όμως πήρε τη μεγάλη απόφαση. Εμεινε στη Βρετανία και δούλεψε στα «Μακ Ντόναλντς». Εκεί τη συνάντησε (ανακάλυψε) κάποιος φωτογράφος και μαζί με τα γνωστά μοντέλα Ναόμι, Ιμάν και Ταΐρα έκανε την πρώτη της φωτογράφηση ως ένα από τα κορίτσια του ημερολογίου της Πιρέλι.


Εχουν περάσει 23 χρόνια από τότε που η Γουόρις κατάλαβε τι θα πει «κλειτοριδεκτομή». Στη μνήμη της έχει χαραχθεί πολύ έντονα η στιγμή της ανάρρωσής της σε μια καλύβα, με τα γεννητικά της όργανα ραμμένα με τσουκνίδες. «Δεν μπορούσα να σταθώ στα πόδια μου αλλά έδινα την υπόσχεση στον εαυτό μου να γυρίσω πίσω τη ζωή μου, στη σκηνή του βασανισμού μου, να βρω τα κομμάτια μου, τα οποία τα έβλεπα εκείνη τη στιγμή να στεγνώνουν από τον ήλιο πάνω σε ένα βράχο και τα όρνια να τα αρπάζουν» εξομολογείται στην αυτοβιογραφία της η 28χρονη κοπέλα.


Η γυναικεία περιτομή ισχύει σε 28 αφρικανικές χώρες και εφαρμόζεται καθημερινά σε 6.000 μικρά κορίτσια. Μητέρες, που και οι ίδιες έχουν υποφέρει, επιτρέπουν ακόμη να συμβαίνει αυτό στις κόρες τους. Ο λόγος; Φοβούνται πως κανένας άντρας δεν θα δεχθεί να τις παντρευτεί αν δεν τους αφαιρέσουν την κλειτορίδα. Η εγχείριση γίνεται χωρίς αναισθησία, με βαναυσότητα, βρώμικα εργαλεία ή πολλές φορές ακόμη και με τα δόντια. Σοκ, τοπική μόλυνση, σηψαιμία, HIV, καταστροφή της ουρήθρας ή του πρωκτού και τέτανος είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες επιπτώσεις. Ενώ στις μακροπρόθεσμες επιπλοκές περιλαμβάνονται χρόνια και επαναλαμβανόμενα ουρητικά προβλήματα, προβλήματα στην έμμηνο ρύση, κατάθλιψη ή ακόμη και θάνατος.


«Οι γυναίκες υποφέρουν για χάρη της αντρικής ηδονής. Πολλές φορές ο γυναικείος κόλπος ράβεται με δεξιοτεχνία για τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση ενός άντρα και όχι μόνο, αφού δεν είναι λίγες οι γυναίκες που ράβονται προκειμένου να ικανοποιήσουν το «εγώ» του μελλοντικού τους άντρα» επισημαίνει στην αυτοβιογραφία του το τοπ μοντέλο.


Η Ντίρι πιστεύει ότι επέζησε ­ ενώ άλλες ομοιοπαθείς πεθαίνουν ­ γιατί ήθελε να χαρεί τη ζωή της. «Οταν η περιτομή δεν σου δίνει άλλη επιλογή, εσύ βρίσκεις δύναμη γιατί απλώς έτσι πρέπει να κάνεις. Υπάρχουν στιγμές που δεν μπορείς να ενεργήσεις παρά μόνο να προσπαθήσεις να επιβιώσεις» εξομολογείται στο βιβλίο της και συμπληρώνει: «Δεν μπορώ να μην αγαπώ τη μητέρα μου, αν και στο πρόσωπό της βλέπω τον δολοφόνο, αφού η ίδια με εγχείρισε. Και αυτό γιατί δεν αγνοώ ότι και η ίδια είναι θύμα. Δεν την έμαθαν να κάνει κάτι διαφορετικό. Δεν είναι δικό της το λάθος».


Τελευταία φορά που η Ντίρι συναντήθηκε με τη μητέρα της ήταν πριν από τέσσερα χρόνια, όταν το BBC την εντόπισε στα σύνορα Σομαλίας-Αιθιοπίας για τα γυρίσματα ενός ντοκυμαντέρ. Από τότε οι δύο γυναίκες δεν έχουν επικοινωνήσει ξανά. Η μητέρα της ζει νομαδική ζωή, έτσι δεν μπορεί να υπάρξει ούτε τηλεφωνική επαφή μεταξύ τους. Το 1995 η Γουόρις ζήτησε από τη μητέρα της να μείνει κοντά της αλλά εκείνη αρνήθηκε. «Με ρώτησε: «Τι θα κάνω εγώ εκεί;»» γράφει χαρακτηριστικά η Ντίρι στο βιβλίο της και συνεχίζει: «Εχει συνηθίσει να δουλεύει. Ετσι άλλωστε κάνουν όλοι στην Αφρική, ώσπου να πεθάνουν. Οχι όπως στη Δύση, όπου οι άνθρωποι βγαίνουν στη σύνταξη. Πιστεύουν ότι οι ηλικιωμένοι είναι άχρηστοι». Η 28χρονη Σομαλή τρομοκρατείται με το ότι βλέπει τόσο μικρά σε ηλικία κορίτσια να κάνουν διαφημίσεις στην τηλεόραση και επισημαίνει: «Στην Αμερική είναι δυνατόν να δεις ένα 14χρονο κορίτσι να διαφημίζει κρέμα προσώπου που στην ουσία δεν μπορεί να τη χρησιμοποιήσει ούτε η ίδια».


Αν αποδεικνύει κάτι η ιστορία της Γουόρις Ντίρι είναι η δύναμη που έχουν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Πάντοτε υπήρχε ενδιαφέρον για το πρόσωπο της Ντίρι, γιατί είναι λίγα τα έγχρωμα μοντέλα που κάνουν διεθνή καριέρα. Κανείς όμως δεν θα γνώριζε την ιστορία της αν η ίδια δεν αποφάσιζε να την κάνει βιβλίο.


Η μαύρη καλλονή, αν και διαθέτει ένα από τα πιο φωτεινά χαμόγελα, σπάνια είναι γελαστή. Δεν μοιάζει να είναι ευτυχισμένη και η ίδια παραπονιέται πως δεν έχει φίλους. Οσο για την ομορφιά της, η απάντηση που δίνει είναι κλισέ: «Καθημερινά μετακινούμαι με τρένο, όπου στην πλειονότητά τους οι επιβάτες είναι μαύροι. Κανείς δεν γυρνά να μου ρίξει δεύτερη ματιά». Το παράπονό της όμως δεν είναι αυτό, αλλά το γεγονός ότι όλοι οι φωτογράφοι θέλουν να την κάνουν να μοιάζει σαν μια μαύρη Σίντι Κρόφορντ.


Οπως όμως σωστά έχει δηλώσει παλαιότερα η μαύρη τραγουδίστρια Λόριν Χιλ, ο φεμινισμός στην Αμερική υπάρχει μόνο για τις λευκές μεσοαστές. Αν δεν μιλήσουν λοιπόν οι αμερικανίδες φεμινίστριες για τις γυναίκες που κακοποιούνται στην έρημο, ποιες μπορούν να μιλήσουν; Η Γουόρις Ντίρι όμως ξεσπά στον επίλογο της αυτοβιογραφίας της: «Η γυναίκα είναι μια θεά. Ο Θεός μάς έστειλε εδώ. Χωρίς εμάς δεν θα υπήρχε αυτός ο κόσμος. Είμαστε κατά πολύ πιο ισχυρές από τους άντρες. Δεν θα έπρεπε λοιπόν να καταπιεζόμαστε και να υποφέρουμε για χάρη τους».