Πώς επιλέγονται τα πρότυπα της ομορφιάς

«Το Βήμα» μπήκε σε δύο πρακτορεία μοντέλων στο Λονδίνο και στην Αθήνα και παρακολούθησε όλα τα στάδια της ανάδειξης των αυριανών τοπ μόντελ

Το μέλλον τους είναι ήδη εδώ. Ακόμη δεν τους ξέρουμε, δεν τους έχουμε εξερευνήσει, αλλά η ύπαρξή τους ήδη κυοφορείται. Τα πρόσωπά τους θα κατακτήσουν τη ζωή μας, σύντομα όλοι θα μιλάμε για αυτούς θα μας κοιτάζουν από τις τεράστιες γιγαντοαφίσες με την τελευταία καμπάνια της Gap ή της Revlon, θα χαμογελούν αινιγματικά στο editorial μόδας των γυναικείων περιοδικών, θα κυκλοφορούν ανάμεσά μας με το σώμα τους δανεικό στο κουτί των σινιέ εσωρούχων, θα μας στέλνουν το βλέμμα τους βαμμένο με τα χρώματα της επόμενης σεζόν, θα λικνίζονται βαριεστημένα / κουρασμένα / ενθουσιασμένα / ή απλώς «επαγγελματικά» στις πασαρέλες, θα ταξιδεύουν τις αισθήσεις μας στον ουτοπικό κόσμο της απόλυτης αρμονίας, εκεί όπου οι πόρτες κλείνουν για τους κοινούς θνητούς του «size 16».

Είναι εδώ έτοιμοι να αντικαταστήσουν όλες τις Κέιτ, Ελ, Σίντι, Κλόντια, Ναόμι, αλλά και Βίκυ, Δήμητρα, Εύη, Ρέα, Μαρίνα. Είναι τα επόμενα πρόσωπα στο μόντελινγκ, είναι η Κάλι, η Κατερίνα, ο Ηλίας, ο Παρασκευάς, η Σαμ, η Ντέβον, η Λουίζ, ο Τρεντ και η Εμα. Πού είναι όμως κρυμμένα τα μοντέλα του μέλλοντος; Ποιοι τα ανακαλύπτουν και με ποια κριτήρια επενδύουν πάνω τους; Γιατί στον προθάλαμο των ελληνικών πρακτορείων μόδας δεν υπάρχει ποτέ συνωστισμός; Τρώνε τα υποψήφια μοντέλα τσιπς και μπισκότα σοκολάτας για να καταπραΰνουν την αγωνία της αναμονής;

«Το Βήμα» ταξίδεψε ως το Λονδίνο, για να επισκεφθεί το πρακτορείο μοντέλων «Storm», να συνομιλήσει με την κυρία που ανακάλυψε την Κέιτ Μος και να παρακολουθήσει από κοντά τη διαδικασία προσέγγισης των επόμενων λαμπερών προσώπων στον χώρο του μόντελινγκ. Επειτα επισκέφθηκε το ελληνικό πρακτορείο «Agence», για να καταγράψει τις διαφορές.


Το εγγλέζικο «Storm»

Η Σαμ ρίχνει μια τελευταία ματιά στο καθρεφτάκι της. Οχι πως υπάρχουν πολλά πράγματα για να διορθώσει, το δέρμα της είναι καθαρό και λείο, τα μπλε μάτια ακτινοβολούν, στα χείλη μόνο ένα λιπ γκλος προσθέτει μια φυσική γυαλάδα. Κάθεται στα γόνατα, φοράει τζιν παντελόνι, άσπρο πουλόβερ και στον λαιμό έχει περασμένο ένα γκρι κασκόλ ­ το κρύο δεν αστειεύεται στο Λονδίνο αρχές Νοεμβρίου και έχει έξι βαθμούς Κελσίου, στο Μάντσεστερ έχει ήδη χιονίσει. Είναι Τρίτη πρωί και ο προθάλαμος του πρακτορείου μοντέλων «Storm» είναι ζεστός, μυρίζει καφέ, από κάποια αόρατα ηχεία ακούγεται για κι εγώ δεν ξέρω ποια φορά το «Believe» της Σερ, οι καναπέδες είναι ήδη γεμάτοι κορίτσια που κρατάνε τα «μπουκ» στην αγκαλιά και περιμένουν.

Ολες είναι ντυμένες κάζουαλ, με ελάχιστο, σχεδόν ανύπαρκτο μακιγιάζ. Είναι αδύνατες αλλά όχι σκελετωμένες, κάποιες μασουλάνε πατατάκια με γεύση «γαρίδες κοκτέιλ», η Αλισον σχεδόν επιτίθεται σε ένα μάφιν σοκολάτας, κι εμείς που νομίζαμε ότι σε ένα πρακτορείο μοντέλων κυκλοφορούν όλοι με ένα καρότο στο χέρι σαν τον Μπαγκς Μπάνι δεν απογοητευόμαστε καθόλου. Τουναντίον. Σχεδόν όλοι οι χώροι είναι ανοιχτοί και προσπελάσιμοι. Το γραφείο της γραμματείας είναι ημικυκλικό με άνοιγμα αντί για πόρτα, τα κορίτσια και τα αγόρια που περιμένουν, φαινομενικά με αδιάφορο βλέμμα, μπορούν να χαζέψουν ελεύθερα τους «μπούκερ» που εργάζονται, να δουν τις εκατοντάδες φωτογραφίες με τα μοντέλα που ήδη έχουν «κλείσει» στο συγκεκριμένο πρακτορείο, οι οποίες γεμίζουν έναν τοίχο ολόκληρο, να παρατηρήσουν τη μικροσκοπική Αϊντα με τα σκούρα μαλλιά, η οποία μετακινείται πιο γρήγορα και από τα σκιουράκια στο Χάιντ Παρκ ανάμεσα στο γραφεία.

Η Αϊντα δουλεύει στο τμήμα των New Faces. Είναι δηλαδή ένα από τα «λαγωνικά» του πρακτορείου που ψάχνει για το επόμενο «πρόσωπο». Το γραφείο της είναι ολοστρόγγυλο, μπροστά της έχει μονίμως ανοιχτή μια οθόνη και στο κεφάλι περασμένο το πιο χάι-τεκ τηλέφωνο της αγοράς, δηλαδή ένα ζευγάρι ακουστικά με ενσωματωμένο μικρόφωνο που της εξασφαλίζει τη δυνατότητα της κίνησης. Τα οχτώ χρόνια εμπειρίας στη συγκεκριμένη θέση την κάνουν πλέον να λειτουργεί σχεδόν «αυτόματα». Αισθανόμαστε τα πράσινα μάτια της να καρφώνονται εξεταστικά σε καθετί που κινείται επάνω σε δύο πόδια και εισέρχεται στον χώρο, «σκανάρει» ταχύτατα πρόσωπο-σώμα-σύνολο και μοιάζει να καταχωρεί εντός της μνήμης του εγκεφάλου τις πληροφορίες. Πρόκειται για διαδικασία που γίνεται σχεδόν μηχανικά. Η Αϊντα κοιτάζει κάθε καινούργιο πρόσωπο που κυκλοφορεί γύρω της όχι με απλή περιέργεια, αλλά με έντονο επαγγελματισμό. Βλέπει αλλά ταυτόχρονα «βλέπει». Οπως ακριβώς πριν από περίπου 10 χρόνια η Σάρα Δούκας, ιδιοκτήτρια του πρακτορείου μοντέλων «Storm», «είδε» την Κέιτ Μος να περιμένει στο αεροδρόμιο JFK της Νέας Υόρκης. Η ίδια θα χρησιμοποιήσει την εξής φράση για να περιγράψει καλύτερα αυτόν τον συγκεκριμένο τρόπο:

«Ι saw her face among a sea of faces» (Είδα το πρόσωπό της μέσα σε μια θάλασσα από πρόσωπα) λέει η κυρία Δούκας, ο άνθρωπος που ανακάλυψε την Κέιτ Μος, δηλαδή το μοντέλο που με την εμφάνισή του έβαλε τέλος στην παγκόσμια κυριαρχία τύπου Σίντι Κρόφορντ και Κλόντια Σίφερ. Η κυρία Δούκας ­ ως πρόσφατα παντρεμένη με Ελληνοαμερικανό ­, έχει διηγηθεί αμέτρητες φορές αυτή την ιστορία σε συνεντεύξεις, αλλά πρώτη φορά μιλάει σε ελληνικό έντυπο. Στεκόταν στην αίθουσα αναμονής, η πτήση είχε καθυστέρηση και ξαφνικά βλέπει το «άσχημο» πρόσωπο της Κέιτ, μια ψηλή, πολύ αδύνατη φιγούρα να περιμένει μαζί με τους γονείς της. «Δεν το πίστευα αυτό που είδα. Αμέσως σκέφτηκα πως αυτό είναι το πρόσωπο που ψάχνει ο Κάλβιν Κλάιν για την καμπάνια του. Της έδωσα την κάρτα με τα τηλέφωνά μου και έτσι έφτασε ως το πρακτορείο».

Ο εντοπισμός του επόμενου μεγάλου ονόματος στον χώρο του μόντελινγκ μοιάζει με την αναζήτηση του κρυμμένου θησαυρού. Αυτός που ψάχνει πρέπει να έχει πολύ ευαίσθητες κεραίες για να τον αντιληφθεί. «Μπορεί να δεις ένα καταπληκτικό πρόσωπο οπουδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή, στο πιο απίθανο μέρος. Εκεί που περιμένεις το λεωφορείο, στο σουπερμάρκετ, όταν περπατάς στον δρόμο, όταν χορεύεις στο κλαμπ, όταν τρως στο εστιατόριο. Ψάχνεις παντού για το καινούργιο πρόσωπο».

Αυτή είναι η μία εκδοχή. Η άλλη είναι τα κορίτσια και τα αγόρια που επιθυμούν να δουλέψουν ως μοντέλα και έρχονται απευθείας στο πρακτορείο. Μαθητές, φοιτητές ή εργαζόμενοι (σπανιότερο το τελευταίο) καταφθάνουν με το περίφημο «μπουκ» στο χέρι, αφού πρώτα έχουν κλείσει ραντεβού τηλεφωνικά. Η διαδικασία είναι απλή και σύντομη: το υποψήφιο μοντέλο συζητάει με τους συνεργάτες στο τμήμα των New Faces, φωτογράφοι και στυλίστες βλέπουν τις φωτογραφίες και όλοι μαζί αποφασίζουν για το αν «αξίζει» ή όχι η περίπτωση ώστε το πρακτορείο να επενδύσει στο συγκεκριμένο μοντέλο. Αν ο υποψήφιος ή η υποψήφια δεν έχουν φωτογραφικό δείγμα των δυνατοτήτων τους τότε μια Πολαρόιντ επιστρατεύεται ώστε να διαπιστωθεί η αντίδραση απέναντι στον φακό.

«Μας ενδιαφέρει να δούμε αν το μοντέλο έχει φωτογένεια, πώς βγαίνει στον φακό. Περισσότερο όμως αυτό που κυνηγάμε είναι η ικανότητα μεταμόρφωσης και το «διαφορετικό» στην εμφάνιση» εξηγεί η Αιντα. Την παρακολουθούμε να κάθεται μαζί με τον Τάσο Σοφρωνίου, τον έλληνα στυλίστα-δεξί χέρι της Ιζαμπέλ Μπλόου και συνεργάτη του πρακτορείου μοντέλων «Storm», και να ξεφυλλίζουν τα «μπουκ» των κοριτσιών και των αγοριών. Είναι η Τίλι, η Κάρλι, η Λουίζ, η Αλισον, η Εμα, η Σαμ, η Ντέμπορα, ηλικίας από 16 ως 20 (το πολύ) χρόνων, οι οποίες ονειρεύονται να τοποθετηθεί το προσωπικό τους «διαφημιστικό φυλλάδιο» όχι στην κατηγορία των «καινούργιων προσώπων» αλλά των καθιερωμένων μοντέλων του πρακτορείου, δίπλα στις Κέιτ, Ελ και Ντέβον.

«Δεν κοιτάζουμε μόνο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά αλλά μιλώντας με τα μοντέλα μάς ενδιαφέρει εξίσου η προσωπικότητα και ο χαρακτήρας τους. Είναι μύθος πως για να γίνεις σούπερ μοντέλο χρειάζεται μόνο να είσαι όμορφος. Κι εμείς προσπαθούμε να κοιτάξουμε πίσω από τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, γιατί αυτό που έχει κανείς μέσα του αυτό εκπέμπει. Εχει περάσει η εποχή που για να γίνεις μοντέλο θα έπρεπε να έχεις τις ιδανικές αναλογίες και την κλασική ομορφιά. Σήμερα οι πελάτες ζητούν σχεδόν τα πάντα, άρα όλο και περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να εργαστούν σε αυτή τη δουλειά. Γι’ αυτό είναι σημαντικό το μοντέλο να είναι συνεργάσιμο και επαγγελματίας. Η κορυφή όμως ανήκει στους λίγους. Και το μέλλον στους διαφορετικούς».


Η ελληνική «Agence»

Το κρύο δεν αστειεύεται ούτε στην Αθήνα στο τέλος του Νοεμβρίου. Τουλάχιστον όμως δεν κρατάει τόσο όσο στο Λονδίνο. Εκείνο το μεσημέρι η πόλη ήταν υγρή και σκοτεινή. Η πόρτα της «Agence» άνοιξε μπροστά μας ύστερα από ελάχιστες ημέρες «δημοσιογραφικών διαπραγματεύσεων» για τον καθορισμό του ραντεβού και την αποστολή φαξ με το «πλαίσιο της συζήτησης και τα ερωτήματα».

«Για να γίνουν όλα περισσότερο επαγγελματικά», όπως μας πληροφόρησε η ευγενέστατη Νατάσα, η κυρία του Τύπου στο μέχρι πρότινος αποκλειστικά πρακτορείο μοντέλων «Agence» ­ το οποίο από φέτος ανοίγει τα πανιά του και σε άλλους δρόμους, με το άνοιγμα σχολής στην οποία θα διδάσκονται εκτός από μόντελινγκ και στάιλινγκ, επαγγελματικό μακιγιάζ, ακόμη και η παρουσίαση στην τηλεόραση.

Η πρώτη εικόνα είναι αρκετή για να μπουν τα πράγματα στη θέση τους και να φανεί η διαφορά. Κορίτσια με τα «μπουκ» στο χέρι να μασουλάνε τσιπς περιμένοντας τις «εξετάσεις» στο «Storm»;

Τρεις-τέσσερις κούριερ, σιωπηλοί και μάλλον εκνευρισμένοι από την αναμονή, με μπλοκ επιταγών στο χέρι στο ελληνικό πρακτορείο… Χρώματα, μουσική, κίνηση, χαμόγελα, άνεση και φιλικότητα στο εγγλέζικο; Ασπρο και μαυρόασπρο στους τοίχους, ησυχία, διάδρομος και δωμάτια εκατέρωθεν με κλειστές πόρτες, ύφος «εμένα-που-με-βλέπετε-δεν-ξέρετε-πόσο-σπουδαία-είμαι» στο ελληνικό. Κάτι είχε πάρει τ’ αφτί μας έτσι κι αλλιώς αλλά πού να το φανταστούμε! Η γραμματέας τηλεφωνεί για να ανακοινώσει την παρουσία μας, κατεβαίνει από μια σκάλα η Νατάσα, περνάμε στο γραφείο της κυρίας Αντιγόνης Δέλιου, ιδιοκτήτριας ενός από τα μεγαλύτερα και ιστορικότερα πρακτορεία μοντέλων στην Ελλάδα, περιμένουμε άλλα 20 λεπτά, το γραφείο της είναι ανοιχτό σε ένα χώρο με φωτογραφίες μοντέλων στους τοίχους, και στο βάθος τέσσερις-πέντε κοπέλες εργάζονται με το τηλέφωνο στο χέρι απέναντι από οθόνες υπολογιστών. Οχι, η κυρία Δέλιου προτιμά να μας δώσει μια έτοιμη φωτογραφία της ­ γενικά αποφεύγει τις φωτογραφήσεις. Κι έτσι συνειρμικά έρχεται στο μυαλό η εικόνα της κυρίας Δούκας, η οποία αυθόρμητα κάθεται σταυροπόδι στο πάτωμα μπροστά από την αφίσα της Κέιτ για να φωτογραφηθεί από μια «πόκετ» μηχανή…

Η συζήτηση γίνεται παρουσία της κυρίας… του Τύπου. Προσφέρεται καφές, η κυρία Δέλιου απέναντί μας είναι χαμογελαστή, ευδιάθετη και φιλική, σύντομα καταλαβαίνεις γιατί η επιλογή των νέων προσώπων στον χώρο του ελληνικού μόντελινγκ αποτελεί τόσο πολύ «οικογενειακή υπόθεση», γιατί σε μια μικρή «αγορά» σαν της Ελλάδας ακόμη και το μόντελινγκ δεν μπορεί παρά να είναι «οικογενειακή υπόθεση» και η ανίχνευση των επόμενων προσώπων, δύσκολο εγχείρημα.

«Μα το συζητάτε; Ασφαλώς και θα θέλαμε να έρχονται σ’ εμάς με τις φωτογραφίες τους στο χέρι, αλλά η ελληνική νοοτροπία είναι… ούτε να το περιγράψω δεν μπορώ… Οι Ελληνες δεν έχουν εξοικειωθεί ακόμη με αυτό το επάγγελμα, υπάρχει παραπληροφόρηση και λασπολογία. Επίσης πολλοί νομίζουν ότι αν απευθυνθούν μόνοι τους σε ένα πρακτορείο θα τους χλευάσουν ή θα τους απορρίψουν κι έτσι αγωνιζόμαστε χρόνια τώρα, μέσα από τις συνεργασίες μας με τους φωτογράφους, τους στυλίστες και βεβαίως τους «μπούκερ» που έχουμε γι’ αυτή τη δουλειά, ακόμη και τους φίλους μας σχεδιαστές μόδας, να έχουμε τα μάτια ανοιχτά για να εντοπίσουμε μοντέλα που θα εργαστούν ευσυνείδητα ως επαγγελματίες και δεν θα το δουν ως ευκαιριακή απασχόληση».

Η κυρία Δέλιου, η οποία εργάστηκε και η ίδια ως μοντέλο, τονίζει πως τα κριτήρια επιλογής ενός μοντέλου στην ελληνική αγορά «είναι διαφορετικά απ’ ό,τι στο εξωτερικό, γιατί η Ελλάδα είναι μια πολύ μικρή χώρα, μια πολύ μικρή αγορά και οι δυνατότητες είναι εντελώς διαφορετικές». Η ίδια ξεκαθαρίζει πως δεν λείπουν τα όμορφα αγόρια και κορίτσια που θα μπορούσαν να κάνουν καριέρα και στο εξωτερικό ­ ορισμένοι έχουν κάνει ήδη βήματα ­, αλλά «για να σταθεί ένα μοντέλο στη διεθνή πασαρέλα, με τον ανταγωνισμό που διαθέτει μια Νέα Υόρκη, ένα Μιλάνο, ένα Λονδίνο κι ένα Παρίσι, θα πρέπει να είναι άψογος επαγγελματίας με διάθεση να επενδύσει και να δουλέψει σκληρά». Τι συμβαίνει όμως και τα περισσότερα μοντέλα προτιμούν την ­ έστω ­ μικρή και άσημη εγχώρια αγορά; Η κυρία Δέλιου δεν διστάζει να πει τα πράγματα με το όνομά τους:

«Εδώ βολεύονται τα μοντέλα. Εδώ υπάρχει χάιδεμα, ο ανταγωνισμός είναι μικρός. Μια κοπέλα θα ξεκινήσει με μερικές φωτογραφήσεις στα περιοδικά. Σύντομα θα γίνει εξώφυλλο, θα κάνει editorial μόδας. Θα βγει στην πασαρέλα των ελλήνων σχεδιαστών, οι οποίοι με τη σειρά τους παλεύουν να κρατηθούν στην αγορά και να συναγωνιστούν τις τεράστιες διεθνείς καμπάνιες των συναδέλφων τους. Το πρωτοεμφανιζόμενο μοντέλο γίνεται ευκολότερα σταρ στην Ελλάδα και μετά συμπεριφέρεται σαν σταρ, έχει τις απαιτήσεις μιας σταρ, κι αφού μπορεί να έχει στον τόπο του την αναγνώριση και μια κάποια οικονομική εξασφάλιση, γιατί να βγει στη διεθνή ζούγκλα και να κοπιάσει;».

Μεγάλη δεξαμενή τροφοδότησης νέων προσώπων στον χώρο του ελληνικού μόντελινγκ αποτελούν οι πάσης φύσεως διαγωνισμοί ομορφιάς. Μις, Σταρ, Γιανγκ, Τουρισμός, Χαμόγελο και λοιποί «τίτλοι» ομορφιάς, αυτόματα ανοίγουν ένα δρόμο. Στη συνέχεια η ανίχνευση της επόμενης Βίκυς Καγιά, Δήμητρας Αιγινήτη, Ισαβέλλας Δάρα, Ρέας Τουτουντζή γίνεται σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική τού «έχω τα μάτια μου ανοιχτά όπου κι αν είμαι». Η Αντιγόνη Δέλιου πιστεύει ότι και στη χώρα μας, όπως και διεθνώς ­ «γιατί κακά τα ψέματα, δεν μπορούμε εμείς μόνοι μας να δημιουργήσουμε πρότυπα» ­, το μοντέλο τύπου «ντάμας» (και το παράδειγμα της «κουκλάρας» Βίκυς Κουλιανού είναι το χαρακτηριστικότερο) έχει εξασθενήσει.

Το πρόσωπο του ελληνικού μέλλοντος στο μόντελινγκ έχει αθωότητα και είναι «άγραφο» από εμπειρίες. Διαθέτει την ικανότητα της μεταμόρφωσης σε πολλούς «τύπους» και έχει αυτό το ακαθόριστο στοιχείο της παιδικότητας περισσότερο, παρά του αρσενικού-θηλυκού ή του έντονα θηλυκού ή του έντονα αρσενικού. «Βεβαίως η προσωπικότητα μετράει πάντα, γιατί τίποτε δεν μπορεί να γίνει χωρίς καλή συνεργασία, όσο άψογο κι αν είναι το μοντέλο» προσθέτει η κυρία Δέλιου.