Νέα δημόσια ραδιοτηλεόραση ή νέος κρατικός Λεβιάθαν;

Με το νομοσχέδιο για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ να επιδέχεται τις τελευταίες διορθώσεις μετά τη δημόσια διαβούλευση, έχει ξεκινήσει ήδη η αποκατάσταση της ΕΡΤ, που αποτελούσε και βασική προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης. Οι αρμόδιοι διαβεβαιώνουν ότι η νέα δημόσια ραδιοτηλεόραση θα είναι απαλλαγμένη από τις παθογένειες του παρελθόντος που είχαν κάνει την ΕΡΤ χαρακτηριστικό παράδειγμα της δυσλειτουργίας του Ελληνικού Δημοσίου. Πάντως οι καλές προθέσεις δεν αρκούν και εκφράζονται ήδη αμφιβολίες για το αν ο νέος φορέας θα μπορέσει να λειτουργήσει με νέο ήθος και φιλοσοφία ή θα αποτελέσει ένα χαμένο στοίχημα στην προσπάθεια αναμόρφωσης του κρατικού μηχανισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι το έλλειμμα πληροφόρησης από το αρμόδιο υπουργείο Επικρατείας μάλλον εντείνει αυτόν τον σκεπτικισμό.

Με την ανάρτηση του σχετικού νομοσχεδίου στη Διαύγεια την περασμένη Δευτέρα ξεκίνησε ουσιαστικά η διαδικασία για την επαναφορά της ΕΡΤ στους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς δέκτες μας. Τα νομοσχέδιο για την επαναλειτουργία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης, την οποία η προηγούμενη κυβέρνηση είχε κλείσει μέσα σε μία νύχτα, παρέμεινε σε δημόσια διαβούλευση ως την Πέμπτη. Κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης υπήρξαν ήδη οι πρώτες αντιδράσεις και πιθανόν το νομοσχέδιο που θα κατατεθεί τελικά να είναι σε ορισμένα σημεία διαφοροποιημένο. Μετά την κατάθεσή του το νομοσχέδιο θα περάσει από τις επιτροπές της Βουλής και στη συνέχεια θα συζητηθεί στην Ολομέλεια. Από τη στιγμή που θα ψηφιστεί και θα δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το όνομα ΝΕΡΙΤ θα αντικατασταθεί από αυτό της ΕΡΤ.

Ανταποδοτικό και για τους κοινόχρηστους χώρους

Προς το παρόν, το ανταποδοτικό τέλος για τη λειτουργία του νέου φορέα παραμένει στα 3 ευρώ τον μήνα και πληρώνεται μέσω των λογαριασμών ρεύματος. Εξαιρούνται από την καταβολή του τέλους το Ελληνικό Δημόσιο, οι ΟΤΑ, οι λογαριασμοί για αρδευτικές, κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες, οι ναοί και όσοι καταναλωτές ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και οι οποίοι πληρούν σαφή κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια. Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός ότι δεν εξαιρούνται από την καταβολή του τέλους οι λογαριασμοί στους κοινόχρηστους χώρους των πολυκατοικιών.

Πολύ κομβικό σημείο είναι και το πέρασμα του νομοσχεδίου από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Αν στην ΕΡΤ επιστρέψουν όλοι οι εργαζόμενοι και συνεχιστεί το καθεστώς απόδοσης μεγάλου μέρους του ανταποδοτικού στον προϋπολογισμό, όπως ισχύει σήμερα, υπάρχει ο κίνδυνος η ΕΡΤ να είναι ένας οργανισμός που θα διαθέτει όλα του τα έσοδα για να πληρώνει υπαλλήλους χωρίς να μπορεί να παράσχει προϊόν. Αν το ανταποδοτικό πάει όλο στην ΕΡΤ θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να καλυφθεί η τρύπα στον προϋπολογισμό που είναι της τάξεως των 100 εκατ. τον χρόνο.

Το προφίλ της νέας διοίκησης

Με βάση το νομοσχέδιο καταργείται πλήρως το Εποπτικό Συμβούλιο και ο νέος φορέας θα διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ οι θέσεις του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου διαχωρίζονται και πάλι. Θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος ενός έτους, εξού και η θητεία του πρώτου ΔΣ θα έχει 12μηνη διάρκεια. Η σύνθεσή του θα οριστεί από τον αρμόδιο υπουργό Επικρατείας κ. Νίκο Παππά και θα περιλαμβάνει πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο, δύο εκπροσώπους των εργαζομένων, δύο πρόσωπα «εγνωσμένου κύρους» με εξειδίκευση σε συναφείς με τον σκοπό της ΕΡΤ τομείς και ένα μέλος που θα υποδείξει το ΔΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών.

Σκοπός αυτού του πρώτου ΔΣ θα είναι να προβεί σε όλες τις απαραίτητες για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ ενέργειες. Το νομοσχέδιο αναφέρει ότι η ΕΡΤ αποτελεί ενιαίο φορέα «ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, πανελλαδικούς ή και περιφερειακούς, μουσικά σύνολα, χορωδία, καθώς και διαδικτυακούς ιστοτόπους που καθορίζονται με απόφαση του ΔΣ». Μία από τις πρώτες ενέργειες του πρώτου ΔΣ θα είναι να εκπονήσει στρατηγικό σχέδιο, να προτείνει δηλαδή πόσα κανάλια, σταθμούς και ιστοτόπους θα έχει η ΕΡΤ. Να θυμίσουμε ότι οι αρμόδιοι έκαναν λόγο για επαναφορά όλων των δομών που λειτουργούσαν στην ΕΡΤ τον Ιούνιο του 2013.

Οι επόμενες διοικήσεις θα αποτελούνται από πρόεδρο, διευθύνοντα σύμβουλο, τρία πρόσωπα ειδικών γνώσεων και δύο εκπροσώπους των εργαζομένων, οι οποίοι θα είναι και οι μόνοι που θα εκλέγονται. Τα μέλη –εκτός από τους εκπροσώπους –θα επιλέγονται έπειτα από δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος την οποία θα απευθύνει ο υπουργός Επικρατείας, ο οποίος μετά την κατάθεση των δηλώσεων θα υποβάλλει εισήγηση στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, η οποία και θα εγκρίνει τους προτεινόμενους με απλή πλειοψηφία των μελών της.

Η θητεία του ΔΣ θα είναι τριετής και θα υπάρχει η δυνατότητα μίας ανανέωσης. Η ιδιότητα του μέλους του ΔΣ της ΕΡΤ ΑΕ είναι ασυμβίβαστη με άλλο δημόσιο αξίωμα, θέση στον ευρύτερο δημόσιο τομέα ή σε διοίκηση συνδικαλιστικών ενώσεων. Επίσης θεσμοθετείται κοινωνικός έλεγχος της ΕΡΤ με την –για πρώτη φορά υποχρεωτική –συγκρότηση των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου ανά περιφέρεια.

Αναβίωση συμβάσεων του Ιουνίου 2013

Το νομοσχέδιο προβλέπει την ανανέωση όλων των συμβάσεων αορίστου χρόνου που υπήρχαν στην ΕΡΤ τον Ιούνιο του 2013. Από την «αναβίωση» των συμβάσεων εξαιρούνται το προσωπικό ειδικών θέσεων, οι ειδικοί σύμβουλοι, όσοι δεν επιθυμούν να επιστρέψουν στην ΕΡΤ και όσοι είναι συνταξιούχοι. Ταυτόχρονα διατηρούνται όσες συμβάσεις αορίστου χρόνου έχουν συναφθεί στη ΝΕΡΙΤ.

Οσα θέματα προκύψουν από την ανανέωση των συμβάσεων θα αντιμετωπίζονται με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Επικρατείας και Οικονομικών. Τα θέματα αυτά μπορεί να αφορούν μισθούς υπερημερίας του προσωπικού της ΕΡΤ που καταργήθηκε, συμψηφισμούς με κάθε είδους μισθούς, αποδοχές, επιδόματα και αποζημιώσεις που ελήφθησαν.

Η ΕΡΤ θα έχει τη δυνατότητα για πρόσληψη προσωπικού με συμβάσεις αορίστου ή ορισμένου χρόνου έπειτα από δημοσίευση προκήρυξης και εφαρμογή των διαδικασιών του ΑΣΕΠ. Οι όροι του βαθμολογικού και μισθολογικού καθεστώτος του προσωπικού που θα προσλαμβάνεται θα καθορίζονται με επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας. Προσωπικό με συμβάσεις έμμισθης εντολής θα επιλέγεται έπειτα από δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.

Η ανάθεση έργου ή παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα για την παραγωγή τηλεοπτικού, ραδιοφωνικού ή διαδικτυακού προϊόντος θα γίνεται μετά από δημόσια προκήρυξη στον ιστότοπο της ΕΡΤ. Το κόστος έργων και υπηρεσιών που ανατίθενται δεν μπορεί να υπερβαίνει το 25% του ετήσιου προϋπολογισμού.

Η ΕΡΤ και οι θυγατρικές της που καταργήθηκαν τον Ιούνιο του 2013, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, «εξακολουθούν να υπάγονται σε καθεστώς εκκαθάρισης», η οποία και πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε έναν μήνα μετά την ισχύ του νέου νόμου. Σε αντίθετη περίπτωση ο εκκαθαριστής θα παραδώσει όλο το υπάρχον υλικό σε νέο εκκαθαριστή και το καθαρό προϊόν της εκκαθάρισης θα περιέλθει στην ΕΡΤ. Επίσης συστήνεται Ειδική Επιτροπή Ελέγχου με σκοπό τον έλεγχο των οικονομικών στοιχείων της εκκαθάρισης.