John Williams
Αύγουστος
Μετάφραση Μαρία Αγγελίδου
Εισαγωγή John McGahern
Εκδόσεις Gutenberg, 2017
σελ. 536, τιμή 20 ευρώ
Ο κεντρικός ήρωας στο μυθιστόρημα Ο Στόουνερ (1965) του Τζον Γουίλιαμς είναι ένας άσημος καθηγητής Πανεπιστημίου. Στον Αύγουστο (1972) πρωταγωνιστεί ο ισχυρότερος, στον καιρό του, άντρας επί της Γης. Ο Καίσαρας Οκταβιανός Αύγουστος (63 π.Χ.-14 μ.Χ.) υπήρξε ο πρώτος των ρωμαίων αυτοκρατόρων. Ο ίδιος δεν είχε συμπληρώσει τα είκοσί του χρόνια όταν ο θείος του, ο Ιούλιος Καίσαρας, δολοφονήθηκε. Το δραματικό αυτό γεγονός προκάλεσε τον εμφύλιο αναβρασμό και κατέστησε τον νεαρό και ευαίσθητο ανιψιό, εκ των πραγμάτων, κληρονόμο της τεράστιας εξουσίας που συνεπαγόταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Η πορεία του Οκτάβιου προς το ύπατο αξίωμα δεν ήταν καθόλου εύκολη, καθότι ο ανταγωνισμός ήταν σκληρός, έπρεπε πρώτα να επικρατήσει των αντιπάλων του, όπως ο Κικέρωνας, ο Βρούτος, ο Κάσσιος και τέλος ο Μάρκος Αντώνιος. «Αν υπάρχουν αλήθειες σ’ ετούτο το έργο, είναι μάλλον οι αλήθειες της λογοτεχνίας παρά της Ιστορίας. Θα είμαι ευγνώμων στους αναγνώστες που θα το διαβάσουν ακριβώς ως έργο φαντασίας» αναφέρει ο συγγραφέας στην προλογική του σημείωση που περιλαμβάνεται και στην ελληνική έκδοση.
Τα ντοκουμέντα που απαρτίζουν το βιβλίο είναι στην πλειονότητά τους επινοήσεις του ιδίου. Στον δικό του μυθιστορηματικό Αύγουστο, που το 1973 τιμήθηκε με το National Book Award (Εθνικό Βραβείο Βιβλίου) στην κατηγορία της μυθοπλασίας, ο Τζον Γουίλιαμς χρησιμοποιεί την επιστολική μορφή –φανταστικά απομνημονεύματα, σημειώσεις ημερολογίων, γράμματα –για να αφηγηθεί πώς ο Οκτάβιος κατάφερε να επιβάλει το κράτος δικαίου στο μεγαλύτερο μέρος του τότε πολιτισμένου κόσμου, εξασφαλίζοντας στη Ρώμη μια πολυετή περίοδο πρωτοφανούς ειρήνης και ευημερίας. «Εκείνο που βαθμιαία αναδύεται μέσα από την αριστοτεχνική εναλλαγή των μυθιστορηματικών επιστολών», σημειώνει χαρακτηριστικά στον πρόλογο του ο Ιρλανδός Τζον Μακ Γκάχερν, «είναι το εντυπωσιακό πανόραμα μιας συναρπαστικής εποχής και ταυτόχρονα το πορτρέτο ενός δημόσιου άντρα με περίπλοκη ψυχοσύνθεση», ο οποίος είχε συναίσθηση της ματαιότητας που είναι συνυφασμένη με την εξουσία.

Kαζούο Iσιγκούρο
Τα απομεινάρια μιας μέρας
Μετάφραση Αργυρώ Μαντόγλου
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2017
σελ. 328, τιμή 14,20 ευρώ

Ο Καζούο Ισιγκούρο είναι ένας πεζογράφος που δεν επαναλαμβάνεται και αποδίδει μεγάλη σημασία στο ύφος. Σε όλο το έργο του, όπως συμβαίνει άλλωστε και με τους περισσότερους συγγραφείς πρώτης γραμμής, η μνήμη και η λήθη παίζουν αποφασιστικό ρόλο. Στο μυθιστόρημά του Τα απομεινάρια μιας μέρας –το πιο διάσημο ως τώρα βιβλίο του, που απέσπασε το Βραβείο Booker το 1989 και το οποίο μετέφερε θαυμάσια στον κινηματογράφο ο Τζέιμς Αϊβορι – ο πρωταγωνιστής του, ο Στίβενς, ένας ηλικιωμένος μπάτλερ που υπηρέτησε για χρόνια στο σπίτι κάποιου λόρδου στην εξοχή, αποφασίζει για πρώτη φορά να κάνει διακοπές (ένα εξαήμερο ταξίδι με αυτοκίνητο στη Δυτική Αγγλία). Αλλά το παρελθόν, η σχέση του με την οικονόμο του σπιτιού, τη δεσποινίδα Κέντον, τον στοιχειώνει και επανέρχεται οδυνηρά, ώστε στο τέλος να αναρωτιέται αν όλα όσα συνέβησαν άξιζαν τον κόπο και αν υπήρχε κάποιο νόημα στις ίδιες τις εμπειρίες –και άρα στη ζωή του. Η μνήμη χωρίς το αίσθημα παραμένει ατελέσφορη –όταν δεν καταντά τυραννική. Η κουλτούρα, επιπλέον, επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το παρελθόν, ενώ σε τελική ανάλυση η μνήμη δεν χειραγωγείται. Το σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας για το Νομπέλ Λογοτεχνίας 2017 λέει ότι το βραβείο απονεμήθηκε στον Καζούο Ισιγκούρο«για μυθιστορήματα μεγάλης συναισθηματικής έντασης τα οποία αποκαλύπτουν την άβυσσο που ανοίγεται κάτω από την απατηλή αίσθηση της σύνδεσής μας με τον κόσμο».Αν αυτή η «απατηλή αίσθηση» θεωρήσουμε ότι προκύπτει από τον έξοχο χειρισμό των μεσαίων τόνων και των ψυχικών διαθέσεων που περιγράφει ο Καζούο Ισιγκούρο στα μυθιστορήματά του, τότε το σκεπτικό της επιτροπής –μολονότι ελαφρώς γενικόλογο –είναι ακριβές και επί της ουσίας.

Mιχαήλ Mπουλγκάκωφ

Η λευκή φρουρά
Μετάφραση Ελένη Μπακοπούλου
Εκδόσεις Ερατώ, 2017
ελ. 544, τιμή 20,14 ευρώ

Στη Λευκή φρουρά, έργο εν πολλοίς αυτοβιογραφικό, πρωταγωνιστεί η οικογένεια των Τουρμπίν, η οποία διαπιστώνει πως οι αξίες που πρέπει να συγκροτούν μια κοινωνία, όπως η αξιοπρέπεια και η τιμή, έχουν χαθεί σε μια χώρα που περιδινείται μέσα στο χάος των συγκρούσεων και της βίας. Βρισκόμαστε στο 1918 στην Ουκρανία, η οποία, προτού προλάβει να συνέλθει από τις καταστροφές του Μεγάλου Πολέµου, βυθίζεται στο χάος του εµφυλίου, σε ένα όργιο βιαιοπραγιών και αίματος. Λευκοί, μπολσεβίκοι, οπαδοί του τσαρικού καθεστώτος, ουκρανοί εθνικιστές αλλά και εγκάθετοι των Γερμανών δίνουν λυσσώδη μάχη για την απόκτηση της εξουσίας.Νέα μετάφραση από τα ρωσικά.

Georges Bernanos

Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημερίου
Μετάφραση Ιφιγένεια Μποτουροπούλου
Εκδόσεις Πόλις, 2017
σελ. 510, τιμή 17,70 ευρώ

ΤοΗμερολόγιοενόςεπαρχιακούεφημερίουείναι το δημοφιλέστερο και κατά κοινή παραδοχή το κορυφαίο μυθιστόρημα του Ζορζ Μπερνανός (1888-1948). Κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου είναι ένας ιερέας, που στα τριάντα του τον στέλνουν στην ενορία του Αμπρικούρ, την πρώτη, που θα είναι και η τελευταία του. Ο συγγραφέας μάς δίνει το πορτρέτο της επαρχιακής κοινωνίας στη Γαλλία της δεκαετίας του 1930 και ταυτοχρόνως τον αγώνα ενός ανθρώπου που βρίσκεται απέναντι στον εαυτό του και στο έργο που έχει κληθεί να επιτελέσει. Το πνευματικό περιεχόμενο του μυθιστορήματος συνδυάζεται θαυμαστά με έναν σκληρό, κάποτε, ρεαλισμό και η μεταφυσική αγωνία με την καθημερινή ζωή.

Xουάν Mαρσέ

Η καλλιγραφία των ονείρων
Μετάφραση Γεωργία Ζακοπούλου
Εκδόσεις Πατάκη, 2017
σελ. 480, τιμή 19,70 ευρώ

Ο Καταλανός Χουάν Μαρσέ συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων συγγραφέων της Ισπανίας. Εχουν κυκλοφορήσει αρκετά έργα του στα ελληνικά. Η Καλλιγραφία των ονείρων (2011) είναι το πρώτο μυθιστόρημα που εξέδωσε μετά το Βραβείο Θερβάντες – είναι η υψηλότερη λογοτεχνική διάκριση στον ισπανόφωνο κόσμο – με το οποίο τιμήθηκε το 2008. Το ατμοσφαιρικό αυτό βιβλίο διαδραματίζεται στη μεταπολεμική Βαρκελώνη, όπου πέφτει βαριά η σκιά της δικτατορίας του Φράνκο. Ο 17χρονος Ρίνγκο, που η φτώχεια τον αναγκάζει να σταματήσει τα μαθήματα πιάνου, γίνεται ακούσιος μάρτυρας ενός απελπισμένου έρωτα στη συνοικία της Γράσια και καθίσταται ένας απρόβλεπτος ενδιάμεσος παράγων ανάμεσα στην κυρία Μιρ και στον κύριο Αλόνσο.

George Saunders

Λήθη και Λίνκολν
Μετάφραση Γιώργος – Ικαρος Μπαμπασάκης
Εκδόσεις Ικαρος, 2017
σελ. 472, τιμή 16,50 ευρώ

Ο ΑμερικανόςΤζορτζ Σόντερςείναι ένας εξαίρετος διηγηματογράφος αλλά και το πρώτο του μυθιστόρημα Λήθη και Λίνκολν (Lincoln in the Bardo) είναι εντυπωσιακό εξαιτίας, ακριβώς, της ασυνήθιστης φόρμας του. Απέσπασε το Βραβείο Booker 2017. Μας μεταφέρει στον Φεβρουάριο του 1862 και ενορχηστρώνει μια εκκωφαντική αφήγηση από ετερόκλητες φωνές που πλαισιώνουν τη νυχτερινή επίσκεψη του προέδρου Αβραάμ Λίνκολν στο κοιμητήριο της Τζορτζτάουν. Θέλησε να περάσει λίγο χρόνο ακόμη με το άψυχο σώμα του 11χρονου γιου, που είχε πεθάνει από τυφοειδή πυρετό και είχε κηδευτεί σε μαρμάρινη κρύπτη. Τα πάντα εδώ συντελούνται σε ένα μυθιστορηματικό «Μπάρντο», σε μια μεθόριο βουδιστικής εμπνεύσεως, μια μεταβατική συνθήκη μεταξύ θανάτου και επαναγέννησης.

Toni Morrison

Γυρισμός
Μετάφραση -Επίμετρο Κατερίνα Σχινά
Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2017
σελ. 176, τιμή 13,99 ευρώ

Ο Γυρισμός ανήκει στα πλέον πρόσφατα έργα της σπουδαίας αμερικανίδας συγγραφέως που τιμήθηκε με το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1993. Η Τόνι Μόρισον, όταν βρισκόταν περίπου στα μισά αυτού του σύντομου μυθιστορήματος, έχασε τον γιο της, τον Σλέιντ. Η ίδια, μετά τον θάνατό του, το ολοκλήρωσε και το αφιέρωσε στη μνήμη του. Στο βιβλίο αυτό πρωταγωνιστεί ο Φρανκ Μάνεϊ, ένας αφροαμερικανός βετεράνος του πολέμου της Κορέας, που επιστρέφει στον βαθύ και ρατσιστικό αμερικανικό Νότο, την περίοδο του μακαρθισμού, προσπαθώντας να ανασυγκροτήσει τον εαυτό του. Είναι ένας άνδρας ηττημένος, ψυχικά τραυματισμένος και γεμάτος ενοχές, που πασχίζει να λυτρωθεί. Το διακριτό ύφος της εμβληματικής αφροαμερικανίδας πεζογράφου παραμένει αστραφτερό.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ