Τίτος Ππατρίκιος
Ο πειρασμός της νοσταλγίας.
Σημειώσεις καθημερινότητας
Εκδόσεις Κίχλη,
σελ. 220, τιμή 16 ευρώ

Τι ακριβώς είναι το καινούργιο βιβλίο του Τίτου Πατρίκιου; Μια επιλογή ημερολογιακών εγγραφών; Ενα τετράδιο ποιητικών αφορισμών; Μια συλλογή επιγραμμάτων σε δοκιμιακή μορφή; Ολα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως ένα πυκνό σύνολο αναστοχασμών με αφορμή μικρότερα ή μεγαλύτερα συμβάντα της καθημερινής ζωής. Συμβάντα τα οποία θα αποβάλουν σχεδόν αμέσως τον επικαιρικό τους χαρακτήρα (όσα στοιχεία τα κρατούν δέσμια της χρονικής συγκυρίας) για να προβληθούν σε ένα εποπτικότερο πεδίο, το οποίο δεν είναι άλλο από την πολυετή εμπειρία του ποιητή –εμπειρία πολιτική και καλλιτεχνική, από την οποία θα ξεπηδήσει και ένας κύκλος επάλληλων ιστορικών αναγωγών, ικανών να προσφέρουν τη βάση για κάποιες συγκρίσεις (τηρουμένων των αναλογιών) με το σήμερα.

Η ιστορική αίσθηση των πραγμάτων είναι εγκατεστημένη στο βλέμμα του Πατρίκιου και προκύπτει από κάθε σχεδόν αποστροφή του, αλλά αυτό δεν θα τον οδηγήσει ούτε στην παρελθοντολογία ούτε σε οποιοδήποτε είδος χρηστομάθειας. Η παρελθοντολογία και ο διδακτισμός θα αποκλειστούν, αντιθέτως, ευθύς εξαρχής από τα γραπτά του, που θα λειτουργήσουν σαν δίοδοι για την είσοδο σε έναν κόσμο όπου τα πάντα κινούνται σε ανοιχτή προοπτική και όπου κανένας καταναγκασμός, εσωτερικός ή εξωτερικός, δεν θα εμποδίσει την ελευθερία του παρατηρητή να συλλάβει από ποικίλες οπτικές γωνίες την πραγματικότητα, δοκιμάζοντας ξανά και ξανά την κρίση του πάνω σε όσα έρχονται να αποσπάσουν, εκκινώντας από τις πιο διαφορετικές αφετηρίες, την προσοχή του.
Τα θέματα, βεβαίως, που απασχολούν τον Πατρίκιο είναι τα θέματα τα οποία έχουν κατ’ επανάληψη απασχολήσει, εδώ και πολλές δεκαετίες, τόσο τον ποιητικό όσο και τον ευρύτερα δημόσιο λόγο του: ο ρόλος, η φύση, οι απαιτήσεις, οι αρμοδιότητες και τα όρια της τέχνης, οι εξαχρειωτικές αλλά και οι εξαχρειωμένες όψεις της πολιτικής εξουσίας, άλλοτε αλλά και τώρα, το δυσβάστακτο βάρος και οι παραμορφωτικές επιδράσεις της ιδεολογίας (μια τυραννία εις το διηνεκές), τα πάθη και τα παθήματα της Αριστεράς, αλλά και, αίφνης, ο έρωτας: ο έρωτας που μπορεί να γεννηθεί από το τίποτε (φτάνει μια τυχαία εικόνα ή ένα αδιόρατο νεύμα σε μια κοινωνική συναναστροφή) και να κρατήσει όσο μια στιγμή ή να έρθει με ένα ωσαννά και να θρέψει (ακόμη και να αναστήσει) μιαν ολόκληρη ζωή.
Βιβλία σαν τον Πειρασμό της νοσταλγίας έχουν σαφώς αυτοβιογραφική γραμμή (θα ήταν δύσκολο, ενδεχομένως και απευκταίο, να γίνει διαφορετικά) και δεν μπορούν παρά να δώσουν την πρωτοκαθεδρία στην προσωπική όραση. Η προσωπική όραση, όμως, του Πατρίκιου δεν έχει τίποτε το εσωστρεφές και το ιδιωτικό. Αποφεύγοντας την αισθηματολογία, επιζητώντας πάντοτε την ακρίβεια, τη σαφήνεια και τη στερεότητα στην έκφραση, συνδυάζοντας την πικρή γνώση με τον ορθό λόγο και τη διύλιση της λεπτομέρειας με την τοιχογραφία του γενικού πλάνου, ο Πατρίκιος θα παραμείνει πριν και πάνω απ’ όλα ένας ελεύθερα σκεπτόμενος πολίτης. Ενας πολίτης που χωρίς να υποστείλει ποτέ το εγώ του και την ατομική του σημαία, θα μετατρέψει την υποκειμενικότητά του σε βούληση για δύναμη. Και βούληση για δύναμη εν προκειμένω σημαίνει την κριτική ερμηνεία, πιθανόν και την αποκαθήλωση, μέσω ενός ανυποχώρητου σκεπτικισμού, όλων όσα μας περιβάλλουν και μας βασανίζουν από ημέρα σε ημέρα και από χρόνο σε χρόνο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ